DİYARBAKIR VE ŞANLIURFADA BULUNAN PEYGAMBER KABİR VE MAKAMLARININ İNANÇ TURİZMİ AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 16, 119 - 131, 01.09.2016

Ayhan Karakaş

Öz

İnanç turizmini ortaya çıkaran etkenler dini yerleri ziyaret, kutsal yerleri ziyaret, dini toplantılara katılmak, dini törenlere katılmak, dini anıları ziyaret şeklindedir. Bu bağlamda Türkiye’nin iki önemli şehri olan Diyarbakır ve Şanlıurfa ilindeki peygamber kabir ve makam yerlerini, nicelik ve nitelik olarak incelemek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Şanlıurfa, tarihi geçmişi 9 bin yıl öncesine dayanan, Hz. İbrahim'in doğduğu, Hz. Eyyüb'ün yaşadığı, Hz. İsa tarafından kutsanan kent adeta bir müze şehir görünümündedir. Peygamberler şehri denilmesinin nedeni birçok Peygamberin Hz. İbrahim, Hz. Eyyüp, Hz. Elyasa, Hz. Şuayp, Hz. Nuh, Hz. Lut, Hz. Musa, Hz. Yakup Urfa’da yaşamasıdır.Diyarbakır'da 9 Peygamber kabri ve 3 Peygamber makamı bulunmaktadır. Buna göre Diyarbakır'da Hz. Nebi Zülküf, Hz. Nebi Elyesa, Hz.Nebi Asaf bin Behriya, Hz.Nebi Enüş, Hz. Nebi Melak, Hz.Nebi Hellâk, Hz.Nebi Rüveym, Hz.Nebi Harut ve Hz. Nebi Danyal peygamberlerinin kabirleri bulunmaktadır. Hz. Zülküf, Hz. Yunus ve Hz. İlyas peygamberlerinin de makamları bulunmaktadır. Belirtmek gerekir ki bu bilgilerin çoğunluğu rivayet şeklindedir. Yakın tarih kitaplarındaki bilgilere göre düzenlenmiştir. Peygamberler tarihi kitaplarında Urfa’da yaşayan peygamberler sayılmakta fakat Diyarbakır’da yaşadığı ve kabri olan Peygamberler, Peygamberler tarihi kitaplarında açık bir şekilde geçmemektedir. Çalışmanın sonunda şehirlerin tanıtım çalışmalarına yoğunluk vererek “peygamberler şehri” imajını güçlendirmek için yapılması gerekenler sıralanmıştır

THE EXAMINATION OF GRAVES AND MAQAMS OF PROPHETS IN DIYARBAKIR AND SANLIURFA IN TERMS OF THE BELIEF TOURISM

Öz

Factors for religious tourism religious places out, visiting the holy places attending religious meetings, participate in religious ceremonies, in the form of visiting religious memories. In this context, the most important cities in Turkey, Diyarbakir and Sanliurfawere dealt in this study and it was conducted by qualitaive and quantitative methods.Şanlıurfa where the prophet abraham was born , the prophet ayyub lived , blessed by Jesus and has a history for nine thousand years looks like a museum city. The reason it’s called “ the city of prophets” that many Prophets Prophet Abraham , Prophet ayyub, Prophet Elyasa, Prophet Shuaib, Prophet Noah lived in Şanlıurfa. There are 9 prophet’s graves and 3 Prophet’s mausoleum in Diyarbakır. These graves belongs to Prophet Zulkuf , Prophet Elisha, Prophet Asaf bin Berhiya, Prophet Enüş , Prophet Melak , Prophet Hellâk , Prophet Rüveym , Prophet Harut, Prophet Daniel. 3 mausoleum belongs to Prophet Zulkuf , Prophet jonah , Prophet Elijah. It should be noted that the most of this information is related. In history books about Prophets was told that they lived in Şanlıurfa but in these books it is not clear that whether they lived or not in Diyarbakır who has mausoleums in there. Eventually, it was offered to promote the importance of these cities by advertisements and strong images

Anahtar Kelimeler

Religious tourism, Şanlıurfa, Diyarbakır, The City of Prophets

Kaynakça

• Aydın, Nusret. (2003), Diyarbakır-Eğil Hükümdarları Tarih,. Avesta Publications, Istanbul.
• Beysanoğlu, Şevket. (1963), Kısaltılmış Diyarbakır Tarihi ve Abideleri, The Diyarbakır Introduction Union Publications, Diyarbakır.
• Beysanoğlu, Şevket. (1985), Diyarbakır’da Gömülü Meşhur Adamlar, Neyir Press, Ankara.
• Beysanoğlu, Şevket. (2003). Anıtları ve Kitabeleri ile Diyarbakır Tarihi, The First Volume. Diyarbakır: DBB Publications.
• Bingöl, Zekeriya, (2007), Gelenekten Evrensele Anadolu’da İnanç Turizmi, Detay Publications, Ankara.
• Çelik, A. (2008). Kültür Turizmi Çerçevesinde İnanç Turizmi Diyarbakır ili örneği. The Ministry of Culture and Tourism General Directorate of Investments and Enterprises Dissertation.
• Demir, Mehmet Latif. (2007), Geçmişten Günümüze Eğil ve Hani’deki Mimari Eserler, Yüzüncü Yıl University Institute of Social Sciences, Unpublished Postgraduate Thesis, Van.
• Diyarbakır Annual 1319 Rumi, 1321 Hijri was printed in Diyarbakır Publication.
• Erpolat, Mehmet Salih. (2004), Dünden Bugüne Ergani’deki Ziyaret Yerleri ve Bu Ziyaret Yerleri İçin Kullanılan Terimler, Uluslar arası Türk Dünyası İnanç Merkezleri Kongresi, TÜKSEN Publication.
• Gökdeniz, Ayhan. (1996), “Uluslararası Turizm Hareketleri İçerisinde Dinsel Amaçlı Seyahatler ve Türkiye”, Anatolia Tourism and Culture Journal, 7 (1-2), 101-103.
• Günal, V. (2005). Mardin İlinde Kültürel Turizm Potansiyeli, The Marmara Geography Journal, (11):93-124.
• Gündüz, Neymetullah, Cengiz, G. Seyit. (2011), Eğil Antik Bir Kent Açık Hava Müzesi (URL: www.egilder.org.tr) (Access Date: 18 August 2014).
• Güzel, Fusun, Özlem. (2010), Turistik Ürün Çeşitlendirmesi Kapsamında Yeni Bir Dinamik: İnanç Turizmi, Süleyman Demirel University Vizyoner Journal C.2, S.2. p.87- 100.
• Haspolat, Kenan, (2013), Diyarbakır Eğil ve Turizm Peygamberler Kenti Eğil, Uzman Publication, Istanbul.
• Haspolat, Kenan, (2014), Tüm Yönleriyle Diyarbakır Eğil İlçesi ve Turizm, Uzman Publication, Istanbul.
• İzgöer, Ahmet Zeki. (1999), Diyarbakır Salnameleri, DBB Publication, Diyarbakır.
• Melek, Ali., Demir, Ahmet. (2009), Dini Değerleri İle Diyarbakır. The Electronic Book.
• Öcal, Sedat.(…). Tarih Hazinesi ve Evliyalar Diyarı (Unprinted Artifact)
• Sevil, Sargın. (2006), “Yalvaç’ta İnanç Turizmi”, Fırat University Social Sciences Journal. 16(2), 1-18.
• Soydan, Ersoy, Şarman Nurdan. (2013). Mardin ve Şırnak İllerindeki Süryanilere Ait Dini Yapıların Kültür ve İnanç Turizmi Potansiyeli. International Journal of Social Science. 6(8). 589-607.
• Şahinalp, Mehmet Sait. (2005), “Şanlıurfa Şehrinin Kültürel Fonksiyonu”, The Marmara Geography Journal, 11, 65-80.
• Şanlıurfa Municipality (2014). [URL
• Şahiner, Tuba. (2012), İnanç Turizmi Potansiyeli ve Halkın İnanç Turizmine Bakışı Açısında Karaman, Karamanoğlu Mehmet Bey University Institute of Social Sciences, Unpublished Postgraduate Thesis, Karaman.
• http://www.sanliurfa.bel.tr/detay.asp?u=597&f=23&b=|gezilecek-yerler.html] (Access date: 19 August 2014). Şanlıurfa Provincial Directorate of Culture and Tourism [URL: http://www.turizm.gov.tr/TR/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFF679A66406202CC B0AFA4D30516C569] (Access Date: 18 August 2014). Şanlıurfa Governorship (2014). [URL: http://www.sanliurfa.gov.tr/default_B0.aspx?content=231] (Access Date: 19 August 2014). Şanlıurfa Investment Page (2014). Şanlıurfa. [URL: http://www.investsanliurfa.com/sektorler-sayfa.asp?SayfaId=55] (Access Date: 18 August 2014).
• Uygur, Selma, Meydan, Baykan, Ece. (2007 ), “Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri”, Gazi University The Trade and Tourism Faculty of Education Journal, 2, 30-49.
• Ünal, Rahmi, Hüseyin. (1975), Diyarbakır İlindeki Bazı Türk İslam Anıtları Üzerinde Bir İnceleme, Erzurum.
• Yıldız, M. Cengiz. (2003), “Bir İnanç Merkezi Olarak Eğil”, The Social Sciences Research Journal (SBArD), 1, 63–85.