JOHN STUART MİLL’İN YARARCI ANLAYIŞINDA ÖZGÜRLÜK

Yıl 2016, Sayı: 16, 408 - 418, 01.09.2016

Murat Bayram

Öz

Felsefe tarihinde “Yararcılık” birçok filozof tarafından savunulmuştur. Yararcılığın ilk temsilcisi Epikuros kabul edilir. Bunun yanı sıra David Hume, John Locke gibi birçok filozof tarafından kabul edilen yararcılığın ilk sistemli teorisini Bentham’da bulabiliriz. Bu çalışmada Bentham’dan sonra gelen en büyük İngiliz yararcısı John Stuart Mill’in yararcılık hakkındaki düşünceleri incelenecektir. Burada Mill’in Bentham ile olan benzerlik ve farklılıklarına değinerek Mill’in yararcılığa kazandırdığı –özellikle özgürlük kavramına getirdiği farklı yorumlar ile haz ve acı kavramlarına kazandırdığı farklı nitelikler- farklı perspektifler ele alınacaktır. Burada Mill’in yararcılık hakkındaki görüşlerinden hareketle özgürlük anlayışı açıklanacaktır

Anahtar Kelimeler

Yararcılık, özgürlük, haz, acı

FREEDOM IN JOHN STUART MİLL’S CONCEPTION OF UTILITARIANISM

Öz

In the history of philosophy, ‘Utilitarianism’ was advocated by many philosophers. Epicurus is accepted as the first representative of utilitarianism. Furthermore, in Bentham’s works, we can find out the first systematic theory of utilitarianism which is accepted by many philosophers like David Hume, John Locke. In this writing, the ideas of John Stuart Mill about utilitarianism, who is the greatest pragmatist following Bentham, will be analyzed. In this point, diferrent perspectives – different qualities which Mill contributed to the terms “happy” and “pain” and especially, different comments he contributed to the term “freedom – which Mill contributed to utilitarianism will be dealt with by referring to the similarities and differences of Mill and Bentham. Here, the comprehension of freedom will be explained with reference to the opinions of Mill on utilitarianism

Anahtar Kelimeler

Utilitarianism, freedom, pleasure, pain

Kaynakça

• Copleston, Frederick.(2000) Felsefe Tarihi Yararcılık ve Pragmatizm, (Çev. Deniz Canefe), İdea Yay., İstanbul.
• Çaha, Ömer. (2009) John Stuart Mill Üzerine Bir Değerlendirme, Hürriyet Üstüne, Liberte Yayınları, Ankara.
• Delius, Harald.(2001) “Etik (Ahlak Felsefesi)”, Günümüzde Felsefe Disiplinleri, (Çev. Doğan Özlem), İnkılap Yay., İstanbul.
• Güriz, Adnan. (2011) Hukuk Felsefesi, 9. Baskı, Ankara.
• Ö. Güntöre, Sibel. (2004) John Stuart Mill'in Ahlak Anlayışı, İlya Yayınevi, İzmir.
• Barry, Norman. (2003) Modern Siyaset Teorisi, Çev: Mustafa Erdoğan, Yusuf Şahin, Liberte Yayınları, Ankara.
• Özlem, Doğan.(2010) Etik, Say Yay., İstanbul.
• S. Mill, John. (2009) Hürriyet Üstüne, Çev. Mehmet Osman Dostel, Liberte Yayınları, Ankara.
• S. Mill, John. (1946) Yararcılık, Ar Basımevi, Ankara.
• S. Mill, John. (2007) Temsili Yönetim Üstüne Düşünceler, Çev. Selim Dingiloğlu, Cengiz
• Çağla (Ed.), Say Yayınları, İstanbul. Schmidt, G. Manfred.(2001) Demokrasi Kuramlarına Giriş, (Çev. Emin Köktaş), Vadi Yay., Ankara.
• Ulaş, S.Erk. (2002) Felsefe Sözlüğü, Bilim ve Sanat Yay., Ankara.
• Yayla, Atilla. (2003) Liberalizm, Plato Film Yayınları, İstanbul.
• Yürüşen, Melih. (1996) Ahlaki ve Siyasi Hoşgörü, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.