VOTERS BEHAVIOR AND THE EFFECT OF LOCAL DYNAMICS IN MUŞ BETWEEN TWO COUPS

Yıl 2021, Sayı: 28, 419 - 443, 29.10.2021

Sedat Karakaya

Öz

There are many different parameters that determine voter behavior in democratic systems. In the ordinary periods, voters behaviors can be determined according to cultural, political and economics reasons. However, forms of military intervention, which are called by different names such as coups an memoranda, tend to take voter behavior out of ordinary and place it in an ideological framework. The policy-making processes of the parties that are allowed to exist in the post-intervantion system are shaped accordingly. In regions where the social differences that leave the county are not accepted, voters behaviors may appear in the form of oppositional behaviors to the system that is tried to be arbitrated. Voters behaviors are in tendencies that preserve their differences in these periods. Therefore voter behaviors are shaped according to their own internal dynamics by going beyond the ordinary. In this study, the effects of these processes in general elections held in Muş between the May 27 1960 and September 12 1980 coup are discussed. Haw the voting behavior of voters between two coups is determined wil be discussed in the province of Muş. The study, which also deals with the comparison of the general elections before and after the intervention, tries to explain the preferences of the voters with the sociological model associated with being a member of a social group.

27 MAYIS’TAN 12 EYLÜL’E MUŞ’TA SEÇMEN DAVRANIŞI VE YEREL DİNAMİKLERİN ETKİSİ

Öz

Demokratik siyasal yapılarda seçmen davranışını belirleyen birçok farklı değişken bulunmaktadır. Olağan dönemlerde seçmen davranışı kültürel, politik ve ekonomik gerekçelere göre belirlenebilmektedir. Ancak darbe ve muhtıra gibi farklı isimlerle adlandırılan askeri müdahale biçimleri, seçmen davranışını olağanın dışına çıkarıp ideolojik bir çerçeveye oturtma eğilimindedir. Müdahale sonrası sistem içerisinde varlığına izin verilen partilerin politika üretme süreçleri buna göre şekillenmektedir. Ülke genelinden ayrılan toplumsal farklılıkların kabul görmediği bölgelerde seçmen davranışları tahkim edilmeye çalışılan sisteme muhalif davranışlar biçiminde ortaya çıkabilmektedir. Bu dönemlerde seçmen davranışları da farklılıklarını muhafaza eden yönelimler içerisinde olurlar. Bu yüzden seçmen davranışları da olağanın dışına çıkarak kendi iç dinamiklerine göre şekillenmektedir. Bu çalışmada, 27 Mayıs 1960 ile 12 Eylül 1980 darbesi arasındaki dönemde Muş’ta gerçekleşen genel seçimlerde bu süreçlerin etkileri ele alınmıştır. İki darbe arasındaki seçmenin oy verme davranışlarının ne şekilde belirlendiği Muş ili özelinde ele alınacaktır. Müdahale öncesi ve sonrası genel seçimlerin mukayesesini de ele alan çalışma, seçmenin tercihlerini bir sosyal gurubun üyesi olmakla ilişkilendirilen sosyolojik model ile açıklamaya çalışmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Demokrasi dışı müdahale, Darbe, Seçmen Davranışı, Siyasi Partiler ve Muş

Kaynakça

• Ahmad, F. (2011). Modern Türkiye’nin Oluşumu. 9. Baskı, (çev: Yavuz Alagon). İstanbul: Kaynak Yayınları.
• Ataay, F. (2007). 12 Mart’tan 12 Eylül’e Kriz Kıskacında Türk Siyaseti ve 1978-1979 CHP Hükümeti. Ankara: De Ki Basım.
• Alkan, Mehmet Ö. (2006). “Türkiye’de Seçim Sistemi Tercihinin Misyon Boyutu ve Demokratik Gelişime Etkileri”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt, 23, ss. 133-165.
• Bayri, H. (2015). Baskıcı İktidar Yıkıcı Muhalefet DP Döneminde İktidar Muhalefet İlişkileri. Ankara: Binyıl Yayınevi. 2015.
• Bozarslan, H. (2008). “Türkiye’de Kürt Sol Hareketi”, Ö. Laçiner (der), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Sol, İstanbul, İletişim Yayınları.