RUS EDEBİYATINDA BÜYÜK VATAN SAVAŞI (1941-1945) VE BİR CEPHE YAZARI: LEONİD LEONOV

Yıl 2022, Sayı: 31, 374 - 396, 26.10.2022

Selin Tekeli

Öz

Sosyal, tarihi, siyasi ve kültürel bir olgu olan savaş, tüm dünya edebiyatlarında işlenen başlıca temalar arasında yer alır. Yazarlar ve şairler, toplumu yakından ilgilendiren ve toplum hayatını derinden etkileyen savaşı çeşitli yönleri ile ele alarak anlatmaya çalışırlar. Ele aldıkları eserlerde yaşadıkları zorlukları, yenilgileri, zaferleri, kahramanlıkları, acıları, acımasızlıkları dile getirirken amaçları halkı savaş konusunda bilgilendirmektir. Bir taraftan da tarihe kaynaklık eden bu eserler, milletlerin milli şuurlarının açık tutulmasında aracılık eder. Özellikle devrimler, iç savaşlar, dünya savaşları ve savaş sonrası başlatılan bağımsızlık mücadeleleri, Rus edebiyatında köklü değişikliklerin oluşmasına yol açmıştır. Rusya’da Büyük Vatan Savaşı (Великая Отечественная война, Velikaya oteçestvennaya voyna, 1941-1945) olarak bilinen II. Dünya Savaşı sırasında bizzat savaşı yaşayarak cepheye katılmış yazarlar ve şairler, edebiyata yeni bir yön vermişlerdir. Bu cephe yazarları savaş muhabirliği yaparak kendi deneyimlerini eserlerinde okuyucuyla buluştururken, gerçek cephe hayatını ve savaşın etkilerini de tüm detayları ile yansıtmışlardır. Bu yazarlardan biri de ünlü cephe yazarı ve muhabiri olan Sovyet Rus yazar Leonid Maksimoviç Leonov (1899-1994) olmuştur. Çalışmada Büyük Vatan Savaşı’nın Rus edebiyatındaki yerine, Leonov’un yazar ve savaş muhabiri kimliğine, savaşın onun hayatındaki etkisine ve eserlerinde genel olarak ne gibi konular üzerinde durduğuna değinilmiştir. Bireysel temalara yer verdiği gibi toplumsal temalara da eserlerinde değinen yazarın, devrimle birlikte değişen yönetim biçimi, Birinci Dünya Savaşı, devrimler, iç savaş ve Büyük Vatan Savaşı ele aldığı temalardan bazılarıdır. Eserlerinde ağırlıklı olarak savaş temasını ele alan yazar, cephede ve cephe gerisinde yaşananları gerçekçi ve net bir şekilde aktarır.

Anahtar Kelimeler

Rus edebiyatı, Savaş edebiyatı, Büyük Vatan Savaşı, Cephe Yazarları, Leonid Leonov

Kaynakça

• Aristov, D.V. (2010). “Okopnaya pravda”- vçera i segodnya. Jurnal filologiçeskiy klass, 23, 30-35.
• Belge, M. (2009). Edebiyat üstüne yazılar. İletişim Yayıncılık.
• Biografiya Leonida Leonova. http: //www.leonid-leonov.ru/bio.htm. (E.T.06.08.2021).
• Can, B. (2012). Büyük vatan savaşının gölgesinde rus edebiyatına bakış. Avrasya uluslararası araştırmalar dergisi, 1 (1), 42-49.
• Çelik, R. (2018). İkinci dünya savaşının sovyet edebiyatına etkisi. Motif akademi halkbilimi dergisi, 11 (24), 360-370.
• Filosofskiye romanı Leonova v usloviyah sovetskoy tsenzurı. http: //bibliofond.ru/view.aspx?id=82877 (E.T.03.11.2021)
• Günal, Z. (2003). Ahmatova'nın şiirlerinde II. dünya savaşı. Ankara üniversitesi dil ve tarih coğrafya fakültesi dergisi, 43 (1), 195-219.
• Hisamutdinova P, P., (2014). Velikaya oteçestvennaya voyna sovetskogo soyuza (1941-1945 godı): voenno- istoriçeskiye oçerki. OGPU.
• Hosking, G. (2011). Rusya ve ruslar: erken dönemden 21. yüzyıla (Çev. K. Acar). İletişim Yayınları.
• Kovalenya, A.A. (2020). Velikaya oteçestvennaya voyna sovetskogo naroda (v kontekste Vtoroy mirovoy voynı). BGU.
• Kovalev, V. A. (1978). Etyudı o Leonide Leonove. Sovremennik.
• Leonov, L. (1946). Stat’i voennıh let. Pravda.
• Leonov, L. (1953). Sobraniye soçineniy v pyati tomah. Gosudarstvennoye izdatel’stvo hudojestvennoy literaturı.
• Leonov, L. (2013). Sobraniye soçineniy v şesti tomah, Tom 1: Rasskazı; povesti; Barsuki: Roman. Knijnıy klub knigovek.
• Literatura v godı Velikoy oteçestvennoy voynı. http: //otvoyna.ru/proza3.htm (E.T.05.10.2021)
• Moran, B. (2009). Edebiyat kuramları ve eleştiri. İletişim Yayıncılık.
• Novikova, S. (2004). Avtoreferat: dissertatsii, velikaya oteçestvennaya voyna v russkoy literature 20 veka. http: //bibliofond.ru/view.aspx?id=81823 (E.T.05.07.2021)
• Pospelov, G. (2005). Edebiyat bilimi (Çev. Y. Onay). Evrensel Basım Yayın.
• Russkiye pisateli i poetı, Kratkiy biografiçeskiy slovar’. (2000) http://www.hrono.ru/biograf/bio_l/leonov_lm.php (E.T.10.09.2021)
• Spiridonova İ.A. (2010). “Russkiy soldat dlya menya svyatınya…”(podtekst v voennoj proze A. Platonova). Jurnal filologiçeskiy klas, (23), 12-17.
• Suçkov, B. (2009). Gerçekçiliğin tarihi (Çev. A. Çalışlar). Doruk Yayımcılık.
• Toper, P.M. (1985). Vtoraya mirovaya voyna v literature zarubejnıh stran. Nauka.
• Vahitova, T. Bol’şaya Entsiklopediya Russkogo Naroda. http: //www.rusinst.ru (05.09.2021)
• Voennaya proza 60- 80 gg. Novaya volna voennoy poezii i prozı v kontse 50- naçale 60-h godov (leytenantskaya literatura). 927.ucoz.ru/load/0-0-0-193-20 (E.T. 11.10.2021).
• Zavarzina, L.E. (2020). Semantiko- stilistiçeskiye osobennosti voennoy publitsistiki Leonida Leonova. Aktual’nıye voprosı sovremennoy filologii i jurnalistiki, 2(37), 18-28.
• Zelinski, K. (1978). Sovyet edebiyatı (Çev. F. Savaş). Konuk Yayınları.
• Zubkov V. A. (2010). Otkuda Mı? Mı Vışli İz Voynı…(Nastoyaşeye i Buduşeye Prozı o Velikoy Oteçestvennoy Voyne). Jurnal filologiçeskiy klass, 23, 21-27.