1924 ANAYASASI ÖNCESİ DÖNEM SİYASİ PARTİ TÜZÜKLERİ

Yıl 2023, Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi'nin 50. Yılına Özel 50 Makale), 1 - 15, 01.03.2023

Fatih Güler

Öz

Siyasi partiler demokratik hayatın vazgeçilmez unsurlarıdır. Siyasi partilerin demokratik hayat için taşıdıkları hayati önemle bağlantılı olarak kendi iç düzen işlemleri ile ilgili konuların oldukça önemli olduğu kabul edilmelidir. Siyasi partilerin iç düzen işlemleri açısından en önemli belge ise şüphesiz siyasi parti tüzüklerdir. Siyasi partilerin tüzükleri siyasi parti tüzel kişiliğinin iç işleyişi ilgili olmasına rağmen siyasi partinin nasıl bir toplum düzeni tahayyül ettiği ile ilgili olarak paydaşlarına ve seçmenlerine mesaj verdiği önemli araçlardandır. Çalışmada doktrinde sınırlı çalışmaya konu olan siyasi parti tüzükleri kavramı 1924 Anayasası öncesi dönemi kapsayacak şekilde ele alınmıştır. Çalışmada ilk önce siyasi parti tüzüğü kavramı eleştirel bir perspektifle ele alınmış olup siyasi parti tüzüklerinin sistematik bir şekilde incelenmesini sağlamak amacıyla dönemsel bir ayrıma gidilmiştir. Bu dönemsel ayrımın ilk parçası olan 1924 Anayasası öncesi dönemde yürürlüğe giren siyasi parti tüzüklerinin yapısal ve işlevsel yönleri çalışmada ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Siyasi Parti, Tüzük, 1924 Anayasası Öncesi Dönem.

Kaynakça

• Alkan, M. Ö. (1994), Hürriyet ve İtilaf Fırkası'nın İlk Programı ve Nizamnamesi, Toplumsal Tarih, (2).
• Alkan, M. Ö. (1997), Selâmet-i Osmaniye Fırkası Beyânnâmesi, Programı ve Nizâmnâme-i Dâhilîsi, Toplumsal Tarih, (2), 43-47.
• Alpaslan, M. (1974). İçtüzüklerin Hukuki Niteliği ve Anayasa Yargısındaki Yeri. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 42 (1-4) , 61-83.
• Armağan, S.(1972). Memleketimizde İçtüzükler. İstanbul Üniversitesi Yayın No: 1812, Hukuk Fakültesi Yayın No: 403, İstanbul Üniversitesi Fakülteler Matbaası.
• Aslan, Y. (2007). Türkiye Komünist Fırkası'nın Kuruluşu ve Mustafa Suphi. Türk Tarih Kurumu.
• Aybay, R. (2019). Temmuz 2018’de Yürürlüğe Giren Anayasa Değişiklikleri İle Yazılı Hukuk Kaynaklarımıza Getirilen Değişiklikler Ve Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri Konusunda Bazı Gözlemler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, 21(Özel), 2743-2756.
• Demirhan, Y. (2020). Parti İçi Demokrasi Sorunu ve Türkiye’de Parti İçi Demokrasiyi Etkileyen Bazı Unsurlar. Route Education and Social Science Journal, 56(7/11), 162-178.
• Gözler, K. (2019). Türk Anayasa Hukuku. 3. Baskı, Ekin.
• Güler, F. (2021). Siyasi Partiler Hukuku ile İlgili Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi . Selçuk Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dergisi , 4 (2) , 137-165 .
• Güler, F.(2021). Seçimlerin Yönetim ve Denetiminde Görev Alan Kurumların Yapısal ve İşlevsel Sorunlarını Giderici Çözümler. Ekin.
• İyimaya, A. (2005). Siyasi Parti Tüzüklerinin Yargısal Denetimi Türk Pozitif Hukuku Yönünden Siyasi Parti Tüzüklerinin Yargısal Denetimi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 61, 241-291.
• Kaplan, G. (2013). Geçici Köy Korucuları Hakkındaki “Gizli” Yönetmeliğin Hukuksallığı. Güncel Hukuk Dergisi, 112, 44-47.
• Kent, B. (2011). Türk ve Alman Hukukunda Genel Düzenleyici İşlemler . İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi , 69 (1-2) , 485-503 .
• Toprak, Z. (2017). Türkiye’de Akademik Yazı: İntihal ve Özgünlük. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi , 34 (2) , 1-12.
• Tunaya, T. Z. (1988). Türkiye’de Siyasal Partiler Cilt 1 - İkinci Meşrutiyet Dönemi, 1909-1918, Genişletilmiş 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Tunaya, T. Z. (1988). Türkiye’de Siyasal Partiler Cilt 2 - Mütareke Dönemi, 1918-1922, Genişletilmiş 2. Baskı, Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Türkiye Büyük Millet Meclisi Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Daire Başkanlığı. (2022). Siyasi Partiler, https://www5.tbmm.gov.tr/kutuphane/siyasi_partiler.html
• Yeniay, L. & Yeniay, G. (2019). Türk Hukukunda Yürütme Organının Düzenleme Yetkisi ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi . Anayasa Yargısı , 36 (1) , 105-138.