TÜRKİYE’DE SPORDA ŞİDDET VE SALDIRGANLIK ÜZERİNE YAPILAN ÇALIŞMALARIN ANALİZİ: BİR META SENTEZ ÇALIŞMASI

Yıl 2023, Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi'nin 50. Yılına Özel 50 Makale), 592 - 610, 01.03.2023

Ufuk Güneş Gamze Güney Ömer Cengiz

Öz

Sporun günümüzde dil, din, ırk ayrımı gözetmeksizin insanları bir araya getiren barışcıl evrensel olgu olduğu yönünde ortak bir görüş birliği vardır. Sporda şiddetin kaynakları, sporcuların birbirlerine oyun içerisinde uyguladıkları şiddetin düzeyleri ile sporda şiddeti açıklayan teoriler ortaya konulmuş ve sporda şiddetin önlenmesine yönelik eğitsel, kurumsal, yasal uzun, orta ve kısa vadeli çözümler önerilmiştir. Bu çalışma Türkiye’de sporda şiddet ve saldırganlık alanında yapılan çalışmaların meta sentez yöntemiyle analiz edilmesi ve bu çalışmalardaki araştırma konularının neden ve sonuçlarının ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırmada 2015-2021 yılları arasında çalışılan 32 makale ve 19 tez olmak üzere toplamda 51 çalışma amaçları, veri toplama araçları, kullanılan yöntemleri, örneklem grupları, sonuçları bakımından analiz edilmiştir. Araştırmadaki çalışmaların seçiminde Yüksek Öğretim Kurumu(YÖK) Ulusal Tez Merkezi, Dergi Park ve Google Akademik arama motoru veri tabanından yararlanılmıştır. Araştırmanın geçerlilik ve güvenirliliğini sağlamak için araştırmanın amacı ve araştırmanın soruları mümkün olduğunca açık ifade edilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler frekans ve tablolar aracılığıyla yorumlanmıştır. Araştırmaya uygun olan çalışmaların amaçları birçok farklı bakış açısıyla ele alınırken genel olarak sporda şiddet ve saldırganlığın nedenleri, etkileri, sonuçları ve sporcuların şiddete ve saldırganlığa yönelim eğilimleri çerçevesinde birleşmiştir. Bu araştırmada seçilen çalışmaların sonuçları tartışılmış ve birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

SPOR, ŞİDDET, SALDIRGANLIK, METASENTEZ, TÜRKİYE

Kaynakça

• Acet, M. (2005). Sporda Saldırganlık ve Şiddet, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Aksoy, F. (2008). Psikolojik Şiddet’in (mobbing) sağlık çalışanlarına etkisi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dervent, F., (2007). Lise Öğrencilerinin Saldırganlık Düzeyleri ve Sportif Aktivitelere Katılımla İlişkisi.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Online 1 http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5b488e45867085.71901101
• İkizler, H. C. ve Karagözoğlu, C. (1997). Sporda Başarının Psikolojisi. Alfa Basım Yayım Dağıtım: İstanbul.
• Kalkan, N. ,(2016). 6222 sayılı kanun gereğince ceza almış futbol taraftarlarının şiddete yönelten faktörlerin incelenmesi, Yüksek Lisans. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Küçük, V. ve Koç, H. (2004). Psikososyal Gelişim Süreci İçerisinde İnsan ve Spor İlişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler, 10
• Tanrıverdi, H. (2012). Spor Ahlakı ve Şiddet. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1071-1093.
• Yetim, A.A. (2000). Sporun Sosyal Görünümü. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri, 1, 63-72.