SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİNDE BİRLEŞİK KRALLIK’IN AVRUPA BÜTÜNLEŞMESİNE YÖNELİK SİYASETİ: AVRUPA BİRLİĞİ İLE SORUNLU İLİŞKİLERİN TARİHSEL ANALİZİ

Yıl 2023, Sayı: 32 (Dicle Üniversitesi'nin 50. Yılına Özel 50 Makale), 632 - 666, 01.03.2023

Hakan Karaaslan

Öz

Birleşik Krallık, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi daimi üyesi, G-8 üyesi ve nükleer kapasiteye sahip bir devlet olarak uluslararası politikanın en önemli aktörlerinden biridir. Avrupalı bir ülke olarak Birleşik Krallık’ın çok boyutlu dış politikasının önemli bileşenlerinden biri kıta Avrupası ve Avrupa Birliği (AB) ile ilişkileridir. 23 Haziran 2016’da düzenlenen Brexit referandumunun ardından Birleşik Krallık’ın AB üyeliği 31 Ocak 2020 itibarıyla resmen sona ermiştir. Brexit süreci ekonomik kriz ve Avrupa’ya artan göçün etkileri neticesinde ortaya çıkan bir durum olarak açıklanabilirse de, Birleşik Krallık’ın Avrupa bütünleşmesine yönelik siyasetinin tarihsel kodlarını analiz etmek, Birleşik Krallık-AB ilişkilerinde hem Soğuk Savaş dönemini anlamak hem de güncel gelişmeleri daha iyi okuyabilmek bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışma, Birleşik Krallık’ın Soğuk Savaş döneminde Avrupa bütünleşmesine yönelik izlediği siyasetin temel dinamiklerini tarihsel bir perspektiften ele almayı ve analiz etmeyi amaçlamaktadır. Çalışma, Birleşik Krallık’ın Soğuk Savaş döneminde Avrupa bütünleşmesine yönelik yaklaşımını ve Avrupa Toplulukları/AT ile ilişkilerini belirleyen temel dinamikler dikkate alındığında, Birleşik Krallık’ın Avrupa bütünleşmesine yönelik politikasının ihtiyatlı, mesafeli, isteksiz ve uyumsuz şeklinde nitelendirilmesinin üç temel husustan kaynakladığını iddia etmektedir. Bu hususlar; Birleşik Krallık’ta derin köklere sahip güçlü Avrupa/AB karşıtlığı ve şüpheciliği, Birleşik Krallık’ın Avrupa bütünleşmesi sürecinde ulus-üstü bir model yerine hükümetler arası düzeyde ilerleyecek gevşek bir iş birliği tercihi ve ABD ile özel ilişkinin Birleşik Krallık’ın Avrupa bütünleşmesine yönelik taahhütleri üzerindeki zayıflatıcı ve sınırlandırıcı etkisi şeklinde ifade edilebilir.

Anahtar Kelimeler

Birleşik Krallık,, Avrupa Bütünleşmesi, Avrupa Topluluğu, Avrupa Birliği, Soğuk Savaş

THE POLICY OF THE UNITED KINGDOM ON EUROPEAN INTEGRATION IN THE COLD WAR PERIOD: A HISTORICAL ANALYSIS OF TROUBLED RELATIONSHIP WITH THE EUROPEAN COMMUNITY

Öz

As a permanent member of the United Nations Security Council, a member of the G-8 and a nuclear state, the United Kingdom (UK) is one of the most important actors in international politics. As a European country, one of the crucial components of the UK’s multidimensional foreign policy is its relations with continental Europe and the European Union (EU). Following the Brexit referendum held on 23 June 2016, the UK’s EU membership officially ended on 31 January 2020. Although the Brexit process can be explained as a consequence of the economic crisis and the increased migration to Europe, analyzing the historical codes of the UK’s policy towards European integration is of great importance in order to understand not only the UK-EU relations during the Cold War period but also to evaluate current developments. This article aims at addressing and analyzing the main dynamics of the UK’s policy on European integration during the Cold War era from a historical perspective. When taking into account the main dynamics shaped the UK’s approach towards European integration during the Cold War period and its relations with the European Communities/European Community, the study argues that the characterization of the UK’s policy towards the European integration as cautious, distant, reluctant and incompatible stems from three main perspectives. These can be expressed as the following: strong Europe/EU opposition and skepticism with deep roots in the UK, the UK’s preference for a loose cooperation at the intergovernmental level instead of a supra-national model in the European integration process, and the weakening and restraining effects of the special relationship with the United States of America on the commitments of the UK on European integration.

Anahtar Kelimeler

United Kingdom, European Integration, European Community, European Union, Cold War

Kaynakça

• Alpan, B. (2017). Brexit ve Avrupa kimliği: Türkiye-AB ilişkileri tartışmanın neresinde? İçinde E. Esen & D. Şekeroğlu (Eds.). BREXIT-Elveda Avrupa İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye-AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler, (ss.283-298). Siyasal Kitabevi.
• Aras, İ. & Günar, A. (2018). Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden ayrılma referandumu: Brexit süreci ve sonuçları, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi 6(2), 90-110.
• Ayaz, E. (2017). BREXIT Avrupa Birliği’nin sonu mu? BREXIT’in Birleşik Krallık ile Avrupa siyaseti açısından sonuçları. Yakın Doğu Enstitüsü Raporları No: 5.
• Bache, I. & Jordan, A. (2006). Britain in Europe and Europe in Britain. İçinde I. Bache & A. Jordan (Eds.). The Europeanization of British Politics, (ss.3-16). Palgrave.
• Bain, R. J. (2020). Europe’s biggets eurosceptics: Britain and support for the European Union. E-International Relations, https://www.e-ir.info/2020/02/03/europes-biggest-eurosceptics-britain-and-support-for-the-european-union/ (Erişim Tarihi: 10.09.2022).
• Baker, D. & Seawright, D. (1998). Introduction. İçinde D. Baker & D. Seawright (Eds.). Britain for and against Europe, (ss.1-9). Clarendon Press.
• BBC News. EU Referendum. (2016). https://www.bbc.co.uk/news/politics/eu_referendum/results (Erişim Tarihi: 05.10.2022).
• Birleşik Krallık’ın Siyasi Görünümü. https://www.mfa.gov.tr/ingiltere-siyasi-gorunumu.tr.mfa (Erişim Tarihi: 15.10.22) Black, J. (2017). İngiltere tarihi (Çev. A. Yıldız). Doğu Batı Yayınları.
• Chochia, A., Troitiño, D. R., Kerikmäe, T., Shumilo, O., Lindstrom, N. (2018a). The first European community and the British position. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.59-81). Springer.
• Chochia, A., Troitiño, D. R., Kerikmäe, T., Shumilo, (2018b). Enlargement to the UK, the referendum of 1975 andpPosition of Margaret Thatcher. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.115-139). Springer.
• Demirel, M. & Karaaslan, H. (2021). Ekonomik, siyasi ve güvenlik boyutlarıyla Türkiye-İngiltere ilişkileri. İçinde Y. Yoldaş (Ed.), Türkiye’de İç ve Dış Politikanın Geleceği-Doç. Dr. Özlem Becerik Yoldaş’a Armağan, (ss.407-440). Der Yayınları.
• Erkul, İ. Ç. (2021). Birleşik Krallık Dış Politikası 1979-2020. Çizgi Kitabevi.
• Ferguson, N. (2020). İmparatorluk Britanya’nın modern dünyayı biçimlendirişi (Çev. N. Elhüseyni). Yapı Kredi Yayınları.
• Forster, A. & Blair, A. (2002). The making of Britain’s European foreign policy. Longman.
• Forster, A. (2002). Euroscepticism in contemporary British politics-opposition to Europe in the British Conservative and Labour Parties since 1945. Routledge.
• Gamble, A. (1998). The European issue in British politics. İçinde D. Baker & D. Seawright (Eds.), Britain for and against Europe, (ss.11-30). Clarendon Press.
• Global Britain in a competitive age - The Integrated Review of Security, Defence, Development and Foreign Policy, Presented to Parliament by the Prime Minister by Command of Her Majesty, Cabinet Office. (March 2021). https://www.gov.uk/government/publications/global-britain-in-a-competitive-age-the-integrated-review-of-security-defence-development-and-foreign-policy (Erişim Tarihi: 01-10.2022).
• Gözkaman, A. (2017). İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararı, ortak güvenlik ve savunma politikası ve Türkiye. İçinde E. Esen & D. Şekeroğlu (Eds.). BREXIT-Elveda Avrupa İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye-AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler, (ss. 355-372). Siyasal Kitabevi.
• Grant, C. (2008). Why is Britain eurosceptic?, Centre for European Reform. https://www.cer.eu/sites/default/files/publications/attachments/pdf/2011/essay_eurosceptic_19dec08-1345.pdf (Erişim Tarihi: 20.09.2022)
• Groom, A. J. R. (1997). Britain and The European Union: An uneasy relationship. World Affairs: The Journal of International Issues 1(2), 94-103.
• Jones, A. (2007). Britain and the European Union. Edinburgh University Press.
• Keedus, L., Chochia, A., Kerikmäe, T., Troitiño, D. R. (2018b). The British role in the emergence of multi-speed Europe and enhanced cooperation. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.187-195). Springer.
• Keedus, L., Kerikmäe, T., Chochia, A. Troitiño, D. R. (2018a). The British rebate and the single european act: political ramifications of an economic reform. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.141-151). Springer.
• Martin, N. (2017). Türkiye, Avrupa Birliği ve Brexit. İçinde E. Esen & D. Şekeroğlu (Eds.). BREXIT-Elveda Avrupa İngiltere’nin AB’den Ayrılmasından Sonra Avrupa Bütünleşmesi ve Türkiye-AB İlişkilerinde Fırsatlar ve Tehditler, (ss.39-64). Siyasal Kitabevi.
• McNaughton, N. (2018). Understanding British and European political issues. Manchester University Press. Mix, D. E. (2021). The United Kingdom: background, Brexit, and relations with the United States. Congressional Reserach Service Report, https://sgp.fas.org/crs/row/RL33105.pdf (Erişim Tarihi: 15.09.2022)
• Mölder, H. (2018). British approach to the European Union: from Tony Blair to David Cameron. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.153-173). Springer.
• Oliver, T. & Allen, D. (2006). Foreign policy. İçinde I. Bache & A. Jordan (Eds.). The Europeanization of British Politics, (ss.187-200). Palgrave.
• Örmeci, O. (2016). Son yıllarda Türkiye-Birleşik Krallık (İngiltere) ilişkileri: ilişkilerde ‘altın çağ’ dönemi mi? Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 21(2), 589-621.
• Örmeci, O. (2017). Brexit referandumu sonrasında Birleşik Krallık’ın geleceği. İçinde E. C. Sokullu vd. (Eds.). Brexit Sonrası Birleşik Krallık ve AB’nin Geleceği, (ss.49-64). Akademos.
• Piper, J. R. (2005). The major nation-states in the European Union. Routledge.
• Rashica, V. (2010). The Political consequences of Brexit for the United Kingdom and the European Union. SEEU Review 13(1), 30-43, https://sciendo.com/article/10.2478/seeur-2018-0004.
• Riedel, R. (2018). Great Britain and differentiated integration in Europe. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.99-112). Springer.
• Schweiger, C. (2007). Britain, Germany and the future of the European Union. Palgrave Macmillan.
• Sokullu, E. C. (2017). İngiltere’nin AB ile imtihanı: siyasal söylemlerde Avrupa-şüpheciliğinin evrimi ve Brexit. İçinde E. C. Sokullu vd. (Eds.). Brexit Sonrası Birleşik Krallık ve AB’nin Geleceği, (ss.11-34). Akademos.
• The Future Relationship Between The United Kingdom and The European Union, Presented to Parliament by the Prime Minister by Command of Her Majesty. (July 2018). https://www.gov.uk/government/publications/the-future-relationship-between-the-united-kingdom-and-the-european-union (Erişim Tarihi: 20.09.2022).
• The UK & Great Britain – What’s the Difference?. Historic UK. https://www.historic-uk.com/HistoryUK/HistoryofBritain/The-UK-Great-Britain-Whats-the-Difference/ (Erişim Tarihi: 15.10.2022).
• Troitiño, D. R. (2014). The British position towards European integration: a different economic and political approach, Baltic Journal of European Studies, 4(1), 119-136.
• Troitiño, D. R., Kerikmäe, T., Chochia, A., Hrebickova, A. (2018a). First European and pan-european integration efforts and British reluctance. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.3-20). Springer.
• Troitiño, D. R., Kerikmäe, T., Chochia, A., Hrebickova, A. (2018b). Cooperation or integration? Churchill’s attitude towards organization of Europe. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.33-56). Springer.
• Troitino, D. R., Kerikmäe, T., Chochia, A. (2018c). De Gaulle and the British membership in the European communities. İçinde D. R. Troitiño, T. Kerikmäe, A. Chochia (Eds.). Brexit-History, Reasoning and Perspectives, (ss.83-97). Springer.
• Why the Government believes that voting to remain in the European Union is the best decision for the UK. Cabinet Office. (2016). https://www.gov.uk/government/publications/why-the-government-believes-that-voting-to-remain-in-the-european-union-is-the-best-decision-for-the-uk (Erişim Tarihi: 01.10.2022).