ISLAMIC ACCOUNTING AND ISLAMIC FORENSIC ACCOUNTING PROCESS IN ISLAMIC FINANCIAL INSTITUTIONS

Yıl 2024, Sayı: 35, 26 - 44, 29.02.2024

Halime Karaca İbrahim Aksu

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1341739

Öz

The inadequacy of traditional methods in the investigation of financial crimes that have increased on the global platform has necessitated the establishment of a new audit mechanism. When the literature is examined, it is seen that the application areas of the forensic accounting profession are generally divided into three main areas; (1) Litigation Support Consultancy (Litigation Support), (2) Expert Witness / Witness (Expert Witness) and (3) Fraud Auditing (Investigative Accounting). Therefore, forensic accounting, which is a profession that covers many services including litigation support consultancy, fraud auditing (investigative accounting) and expert witnessing, is used in the prevention and detection of financial fraud. The focus of forensic accounting is to uncover financial crimes such as fraud and irregularities. Since forensic accountants have a different skill set and ethical values than traditional accountants, their employment in Islamic financial institutions is increasing. The purpose of this study is to establish a theoretical framework for the Islamic forensic accounting process in the audit of financial crimes such as fraud and irregularities arising from Islamic banking and finance activities

Anahtar Kelimeler

Fraud, Forensic Accounting, Islamic Forensic Accounting

İSLAMİ FİNANS KURUMLARINDA İSLAMİ MUHASEBE VE İSLAMİ ADLİ MUHASEBE SÜRECİ

Öz

Küresel platformda artış gösteren finansal suçların soruşturulmasında geleneksel yöntemlerin yetersiz kalması, yeni bir denetim mekanizması kurulmasını zorunlu kılmıştır. Literatür incelendiğinde adli muhasebe mesleğinin uygulama alanlarının genel olarak; (1) Dava Destek Danışmanlığı (Dava Desteği), (2) Uzman Tanıklık/Şahitlik (Bilirkişilik) ve (3) Hile Denetimi (Araştırmacı Muhasebecilik) olarak üç temel alana ayrıldığı görülmektedir. Bu nedenle finansal hilelerin önlenmesi ve tespitinde; dava destek danışmanlığı, hile denetçiliği (araştırmacı muhasebecilik) ve bilirkişilik dahil birçok hizmeti kapsayan bir meslek olan adli muhasebeden yararlanılmaktadır. Adli muhasebenin odak noktası, hile ve usulsüzlük gibi finansal suçları ortaya çıkarmaktır. Adli muhasebecinin geleneksel muhasebeciden farklı bir beceri setine ve etik değerlere sahip olması nedeniyle İslami finans kuruluşlarında istihdamı giderek artmaktadır. Bu çalışmanın amacı, adli muhasebe uygulamalarının İslami banka ve finans faaliyetlerinden kaynaklanan hile ve usulsüzlük gibi finansal suçların denetiminde İslami adli muhasebe sürecine yönelik teorik bir çerçeve oluşturmaktır.

Anahtar Kelimeler

Hile, Adli Muhasebe, İslami Adli Muhasebe

Kaynakça

• Abdel Karim, R.A. (1990). The independence of religious and external auditors: the case of islamic banks. Accounting, Auditing and Accountability Journal, 3 (3), 34-44.
• Abdulrahman, M.H.A, Yajid, M. S. A., Khatibi, A., & Azam, S.M.F. (2020). The ımpact of forensic accounting on fraud detection in the UAE banking sector: a study on ıslamic and conventional banks. European Journal of Economic and Financial Research, 3(6), 150-175, DOI: 10.528/zenodo.3714186
• Abdul Rahman, A.R. (2007). Pre-requisites for effective integration of zakah into mainstream Islamic financial system in Malaysia, Islamic Economic Studies, 14(1-2), 91-107.
• Ağkan, F. (2018). AAOIFI standartları ve Türkiye katılım bankalarında uygulanabilirliği. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (2), 235-245. DOI: 10.18506/anemon.349866.
• Aksu, İ. , Uğur, A. & Çukacı, Y. C. (2008). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğinin bir kolu olarak bilirkişilik. Journal Of Management And Economics Research, 6 (9), 63-71.
• Aktaş, H. & Kuloğlu, G. (2008). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleği. Muhasebe ve Denetime Bakış, (25), 101-120.
• Aleraig, M., & Asutay, M. (2023). Islamic accounting applications of ıslamic finance, In Hussainey, K., ve Al Lawati, H. (Eds.). Islamic Accounting and Finance: A Handbook, (3-41). World Scientific.
• Alshurafat, H., Al Shbail, M.O. & Mansour, E. (2021). Strengths and weaknesses of forensic accounting: an implication on the socio-economic development, Journal of Business and Socio-economic Development,1(2), 135-148. https://doi.org/10.1108/JBSED-03-2021-0026
• Arokiasamy, L., & Cristal-Lee. S. (2009). Forensic accounting:public acceptance towards occurrence of fraud detection. Interna-tional Journal of Business and Management. 145-160.
• Association of Certified Fraud Examiners (ACFE) (2022). Report to the nations on occupational fraud and abuse. Global Fraud Study. www.acfe.com.
• Bekçioğlu, S., Coşkun, A. & Gümüş, U. T. (2013). İşletmelerde hile ve yolsuzlukların önlenmesinde farklı bir yaklaşım: adli muhasebe. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (59), 1-16.
• Botes, V., & Saadeh, A. (2018). Exploring evidence to develop a nomenclature for forensic accounting. Pacific Accounting Review, 30(2), 135-154.
• Buallay, A. (2019). Corporate governance, Sharia’ah governance and performance. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 12(2), 216-235.
• Can, A. V. (2008). Bir ayetin ışığında islam dininin muhasebeye bakışı, Akademik Bakış Dergisi, (15), 1-10.
• Carnes, K.C. & Gierlasinski, N.J. (2001). Forensic accounting skills: will supply finally catch up to demand?, Managerial Auditing Journal, 16(6), 378-382. https://doi.org/10.1108/02686900110395514
• Çankaya, F. & Gerekan, B. (2009). Hile denetçiliği mesleği ve sertifikalı hile denetçiliği mesleki standartları ve ahlâk kuralları, Muhasebe ve Denetime Bakış, (28), 93-108.
• DiGabriele, J. A. (2009). Combining elements of the fraud triangle and professional skepticism in the valuation of lost profits. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1505765.
• Dima, Ş. M., Dima, B., Megan, O. & Păiuşan, L. (2014). A discussion over IFRS’ adoption in Islamic countries. Accounting and Management Information Systems, 13(1), 35–49.
• Dorminey, J., Fleming, A.S., Kranacher, M. & Riley, R.A. (2012). The evoluation of fraud theory, Issues in Accounting Education, 27(2), 555–579.
• Döndüren, H. (1988). Çağdaş Ekonomik Problemlere İslami Yaklaşımlar. İklim Yayınları.
• Eriş, İ. (2021). Şer’i standartlar ve operasyonel gereklilikler. Türkiye Katılım Bankaları Birliği Yayınları.
• Erkuş, H. & Karaca, H. (2020). İşletme sahipleri ve yöneticilerinin bağımsız denetçi algısı ve bağımsız denetimden beklentileri. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 9 (1), 288-312.
• Ertugay, E. , Gülençer, İ., Karabayır, M. E., & Doğan, M. (2019). Faizsiz finansal kuruluşların denetimi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 54(3), 1442-1457
• Free, C. (2015). Looking through the fraud triangle: a review and call for new directions. Meditari Accountancy Research, 23 ( 2), 175-197.
• Groff, J. E. (1989). Using a simple game to introduce accounting students to certain internal control concepts. Journal of Accounting Education, 7(2), 263-269.
• Hegazy, S., Sangster, A., & Kotb, A. (2017). Mapping forensic accounting in the UK. Journal of International Accounting. Auditing and Taxation, 28, 43-56.
• Howieson, B. (2018). What is the ‘good’forensic accountant? a virtue ethics perspective. Pacific Accounting Review, 30(2), 155-167.
• Huber, W., & Digabriele, J. A. (2015). What is the purpose of research in forensic accounting? Journal of Theoretical Accounting Research, 10(1), 30-49.
• Iqbal, Z. & Mirakhor, A. (2011). An introduction to islamic finance: theory and practice. Wiley.
• Islam, K.M. A., & Bhuıyan, A. B. (2021). Determinants of the effectiveness of ınternal shariah audit: evidence from ıslamic banks in bangladesh. Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(2), 223–230.
• Ismail, S., Al-zoubi, A.B., Dahmash, F.N., Ahmad, S., Mahmoud, M. A (2022). Review on forensic accounting profession and education: global context. Preprints.org 2022110369. https://doi.org/10.20944/preprints202211.0369.v1.
• Karaca, H., & Tetik, H. (2023). İç Denetimin Hileli Finansal Raporlama Üzerine Etkisi: Bağımsız Denetçiler Üzerine Bir Uygulama, Özgür yayınları.
• Khan, M.A. (1985). Role of the auditor in an Islamic economy, Journal of Research in Islamic Economics, 1, 31-42.
• Kısacık, H. (2021). Katılım finans ürünleri ve muhasebe süreçleri, TKBB Yayınları
• Kızıl, C. , Akman, V. & Yılmaz, B. (2019). Adli muhasebe ve adli muhasebecilik mesleğine genel bir bakış. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 58-73. Doı: 10.18221/Bujss.560774
• Koh, A.N., Arokiasamy, L. & Suat, C.L.A. (2009). Forensic accounting: public acceptance towards occurrence of fraud detection. International Journal of Business and Management, 4(11), 145 149.
• Kranacher, M., Riley, R.A. J.r. & Wells, J.T. (2010). Forensic accounting and fraud examination. John Wiley. Lawrence T.B. (1998). Examining resources in an occupational community: reputation in canadian forensic accounting, Human Relations, 51(9), 1108.
• Meriç, A. & Erkuş, H. (2016). Türkiye’de bilirkişilik müessesesi bağlamında muhasebe meslek mensuplarının yaptığı uzman tanıklık faaliyetlerinin değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(2), 317-340, Doi: http://dx.doi.org/10.11611/JMER179750
• Meriç, A. (2016). Adli Muhasebe. Detay Yayıncılık.
• Napier, C. (2009). Islamic accounting current issues, past roots. Accounting History, 14,(1), 121-144.
• Napier, C. (2007). Other cultures, other accountings? islamic accounting from past to present, Paper Presented at the 5th Accounting History İnternational Conference, Banff, Canada, 9 (11), 1–34.
• Oberholzer, C.(2002). Quality management in forensic accounting. Gordon Institute of Business Science.
• Othman, R. & Ameer, R. (2015). Conceptualizing the duties and roles of auditors in Islamic financial institutions, Humanomics, 31(2), 201–213.
• Ozili P. K. (2015). Forensic accounting and fraud a review of literature and policy implications. International Journal of Accounting and Economics Studies, 3 (1), 63-68.
• Pamukçu, A. (2017). Adli muhasebe ve bağımsız denetim sürecine etkisi. Öneri Dergisi, 12(48), 227-244. DOI: 10.14783/maruoneri.vi.331672
• Ramamoorti, S. (2008). The psychology and sociology of fraud: Integrating the behavioral sciences component into fraud and forensic accounting curricula. Issues in Accounting Education, 23(4), 521-533.
• Sanchez, M.H. (2012). The role of the forensic accountant in a medicare fraud identity theft case, Global Journal of Business Research, 6(3), 85-92.
• Salleh, K. & Aziz, R. Ab. (2014). Traits, skills and ethical values of public sector forensic accountants: an empirical ınvestigation. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 145, 361 – 370.
• Sevilengül, O. (1997). Genel Muhasebe (Tekdüzen Muhasebe Sistemine Uyumlu). Gazi Büro Kitabevi.
• Sezgin, R. & Özyaşar, H. (2016). Afro-Avrasya ülkelerinde islami muhasebe ve kültürel paradigmasının spesifik özellikleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Afro-Avrasya Özel Sayısı, 511-527.
• Shahar, W. S. S. W., Hassin, W. S. W. ve Zan, U. M. S. M. (2018). Shariah audit for Islamicfinancial institutions (IFI’s): issues and challenges. Reports on Economics and Finance, 4(4), 151–158.
• Şenel, S. A. & Arslan, Ö. (2020). İslami Muhasebe Standartları, In Ercan, C. (Ed.). Muhasebe ve Finansta Güncel Konular, (ss. 165-210), İksad Yayınları.
• Tetik, N., & Karaca, H. (2022). Faizsiz Finans Kuruluşlarının Sürdürülebilirliğinde İç Denetimin Etkinliği ve Önemi. İn Çelik, M., ve Kaygusuzoğlu, M. (Ed.)İslami Finans ve Muhasebede Güncel Araştırmalar, (ss. 353-374). Özgür Yayınları.
• Tetik, N. & Karaca, H. (2021). İç Kontrol Kavramı ve Uygulamalarının Tarihsel Gelişimi, Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, 2021 Özel Sayı, 189-204.
• Tiwari, R.K. & Debnath, J. (2017). Forensic accounting: a blend of knowledge, Journal of Financial Regulation and Compliance, 25(1), 73-78.
• Toraman, C., Abdioğlu, H. & İşgüden, B. (2009). Aklama suçunun önlenmesine yönelik çabalar: adli muhasebecilik mesleği ve uygulamaları. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11 (1), 17-55.
• Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB), (2021). Katılım bankacılığı dijital araştırma raporu 2021,https://tkbb.org.tr/Documents/Tkbbyayinlari/EY_TKBB_Katilim_Bankacilik_Dijital_Arastirma_Raporu_20211227.pdf. (Erişim Tarihi: 02.05.2023).
• Wahyuni-TD, I.S., Haron, H. & Fernando, Y. (2021). The effects of good governance and fraud prevention on performance of the zakat institutions in Indonesia: a Sharīʿah forensic accounting perspective. International Journal of Islamic and Middle Eastern Finance and Management, 14(4), 692-712. https://doi.org/10.1108/IMEFM-03-2019-0089
• Williams, J.W. (2002). Playing the corporate shell game: The forensic accounting and investigation industry, law, and the management of organizational appearances. (PhD diss., York University, Toronto).
• Yasoa, M. R., Wan Abdullah, W. A. & Endut, W. A. (2018). Shariah audit effectiveness in ıslamic banks: a conceptual framework. Journal of Humanities, Language, Culture and Business (HLCB), 2(10), 12–19.
• Yatbaz, A. (2019). Faizsiz Bankacılık Fon Kullandırma Yöntemlerinin Uluslararası Muhasebe Standartları Kapsamında İncelenmesi: Bir Alan Çalışması. (YÖK Tez Merkezi, Doktora Tezi), Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü, İstanbul.