GÖÇ YOLLARINDA KADIN: SANATIN DİLİNDE GÖÇ VE ÇAĞDAŞ SANATTAKİ YANSIMALARI

Yıl 2024, Sayı: 36, 149 - 163

Burcu Kaya

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1415602

Öz

Göç, insanlık tarihinde köklü bir geçmişe sahip olup farklı nedenlerle ortaya çıkmış bir olgudur. İnsanlar, yaşadıkları yerleri değiştirme eylemini çeşitli amaçlarla gerçekleştirmişlerdir: yaşam standartlarını yükseltme, zorlu koşullardan kaçma, siyasi baskı veya kişisel tercihler. Bu doğal bir hayatta kalma ve kendini koruma çabasıdır. Göç, sosyal, psikolojik, ekonomik ve kültürel boyutları içeren çok yönlü bir konudur. Sanatta da göç, edebiyattan sinemaya kadar birçok alanda işlenmiş, özellikle Türk resim sanatında göç teması önemli bir yer tutmuştur. Çalışma, tarihsel bir araştırma yöntemi kullanarak göçün, özellikle Türkiye'deki ekonomik nedenli 1950'ler sonrası ve günümüzdeki savaşlar ve iç karışıklıklar gibi sebeplerle nasıl evrimleştiğini ve sanat üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Kadınların göç sürecindeki rolü, göçmenlerin özellikleri ve göçün ekonomik-siyasi etkileri çalışmanın odak noktalarını oluşturur.

Anahtar Kelimeler

Göç ve Sanat, Kültürel Etkiler, Kadın Göçmenler, Türk Resim Sanatı, Çağdaş Sanat.

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Abadan, U. N. (2002). Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa. Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Arisoy, D., & Altınkurt, L. (2012). Türk resminde kent. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (33), 1-33.
• Balaban, H. N. (2011). Balabanizm İbrahim Balaban. International Art Center Sergi Kataloğu. Bilnet Matbaacılık Kataloğu.
• Balaban, H. N., & Bilgin, Z. E. (2009). Balaban, bir ressam Yunus Emre. Bindallı Sanat Evi.
• Biehl, K., & Danış, D. (2020). Toplumsal cinsiyet perspektifinden Türkiye’de göç araştırmaları. SU Gender ve GAR.
• Birleşmiş Milletler. (1993). Kadınlara karşı şiddetin tasfiye edilmesine dair bildiri. https://www.ombudsman.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 04.12.2023).
• Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK). (2003). https://www.refworld.org/cgi-bin/texis/vtx/rwmain/opendocpdf.pdf?reldoc=y&docid=55fa5e334 (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• Castles, S., & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri (B. U. Bal & İ. Akbulut, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Coşkun, E. (2016). Türkiye’nin göç rejiminde toplumsal cinsiyet faktörü: Ugandalı göçmen kadınlar örneği. Fe Dergi, 8(1), 91-104.
• Çalışkan, S. (2018). Çağdaş sanat eserlerine göç olgusu perspektifiyle bir bakış. İdil, 7(41), 39-45.
• Dedeoğlu, S., & Gökmen, Ç. E. (2011). Göç ve sosyal dışlanma: Türkiye’de yabancı göçmen kadınlar. Efil Yayınevi.
• Erder, S. (1986). Refah toplumunda “getto” ve Türkler. Teknografik Matbaacılık.
• Ersoy, A. (2004). 500 Türk sanatçısı plastik sanatlar. Altın Kitaplar Yayınevi ve Ticaret A.Ş.
• Flusser, V. (2002). Writings (A. Ströhl, Ed., E. Eisel, Trans.). University of Minnesota Press.
• Giray, K. (2000). Türkiye İş Bankası resim koleksiyonu. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Güvenç, B. (1999). İnsan ve kültür. Remzi Kitabevi.
• Gürkan, F. A. (2021). Göç olgusunun kavramsal boyutu. https://strasam.org/ua-iliskiler/uluslararasi-sorunlar/goc-olgusunun-kavramsal-boyutu-163 (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• Heinrich, B. (2007). Güllerim tahayyüllerim (E. Kosova, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• International Organisation for Migration. (2020). World migration report. https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2020 (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• Kazanç, Ü. (2020). Temür Köran: Göç. Unlimitedrag. https://www.unlimitedrag.com/post/temur-koran-goc
• Kaya, S. B. (2020). Göçmen kadının dayanılmaz hafifliği vs. ağırlığı üzerine. https://daktilo1984.com/forum/gocmen-kadinin-dayanilmaz-hafifligi-vs-agirligi-uzerine/ (Erişim Tarihi: 29.12.2023).
• Morokvasic, M. (1984). Geçiş kuşları da kadın... Uluslararası Göç İncelemesi, 4, 886-907.
• Nadi, Y. (1942, 12 Mart). Hindistan kapılarında. Cumhuriyet, s.1.
• Öner, F. K. (2016). Göç üzerine yazın ve kültür incelemeleri. A. Tilbe & S. Bosnalı (Ed.), Çağdaş Türk sanatında göç teması: Ramiz Aydın örneği (ss. 41-54).
• Ravenstein, E. G. (1885). The laws of migration. Journal of the Statistical Society of London, 48(2), 167-235. https://rss-onlinelibrary-wiley-com.translate.goog/doi/10.2307/2979181?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc (Erişim Tarihi: 28.12.2023).
• Satılmış, S. (2019). Turgut Zaim’in resimlerinde renk sembolleri kullanımı ve minyatür etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Altınbaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Shrover, M., & Moloney, D. (2013). Gender, migration and categorisation: Making distinctions between migrants in Western countries 1945–2010. Amsterdam University Press.
• Tansuğ, S. (2005). Çağdaş Türk sanatı. Remzi Kitabevi.
• Turani, A. (2003). Sanat terimleri sözlüğü. Remzi Kitabevi.
• Türk Dil Kurumu. (2021). https://sozluk.gov.tr
• United Nations. (2017). Migration report 2017. http://www.un.org/en/development/desa/population/migration/publications/migrationreport/docs/MigrationReport2017_Highlights.pdf (Erişim Tarihi: 04.12.2023).