TÜRKİYE’DE PARTİ İÇİ DEMOKRASİNİN ZORLUKLARI

Yıl 2025, Sayı: 38, 347 - 368, 28.02.2025

Cem Angın

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1526670

Öz

Demokrasilerin en temel gerekliliklerinden olan siyasi partiler, iktidar ya da en az iktidar ortağı olma hedefi bulunan, belirli bir siyasi program dahilinde ülke genelinde örgütlenen ve yine belirli sayıda üyeye sahip olan yapılardır. Demokratik işleyiş ve kültüre katkı sunan ve onun kurumsallaşmasını sağlayan siyasi partiler bu fonksiyonlarını yerine getirebilmeleri öncelikle parti içi demokrasiyi özümsemiş olmalarına bağlıdır. Parti içi demokrasi siyasi partilerde demokratik anlayış ve yönetim kültürünün oluşması ve kurumsallaşması için son derece önemlidir. Parti içi demokrasi, katılım mekanizmalarının her kademede tüm partililere açık olmasını, açık, adil ve serbest seçimleri, ifade özgürlüğünü, eleştiriyi, hukuk kuralları içerisinde hareket etmeyi ifade etmektedir. Bir siyasi partinin örgütsel yapısı, aday belirleme yöntemleri, delege seçimleri, kongre süreçleri, parti içi katılım, parti liderinin konumu gibi kriterler o partinin demokrasi anlayışı hakkında önemli ipuçları vermektedir.
Çalışma bu kriterler ışığında Türkiye’de siyasi partilerde parti içi demokrasi konusuna odaklanmakta ve karşılaştırmalı olarak çok yönlü analizini ortaya koymaktadır. Çalışmanın iddiası Türkiye’de parti içi demokrasiye yönelik normatif düzenlemeler ve ilkeler olsa da bunları işlevsiz kılan yöntem ve uygulamaların olduğu şeklindedir. Çalışmanın bu savı Türkiye siyasetine yön veren etkin siyasi partilerin tüzükleri, kongre süreçleri, delege seçimleri, aday belirleme yöntemleri ve hegemonik lider anlayışı üzerinden karşılaştırtmalı olarak ortaya koyulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Siyasi Partiler, Parti İçi Demokrasi, Delege, Siyasi Liderlik

Etik Beyan

Çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir

Teşekkür

Derginin var olmasına, yayın hayatını sürdürmesine etki ve katkı sunan herkese Teşekkürlerimi sunarım..

Kaynakça

• Yanık, M. (2002). Parti içi demokrasi. (YÖK Tez Merkezi, Doktora). İstanbul Üniversitesi.
• Yanık, M. (2007). Parti içi demokrasi açısından aday belirleme yöntemleri. Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 11(3), 185- 206.
• Yeniden Refah P. (2023). Yeniden Refah Partisi Tüzüğü. https://yenidenrefahpartisi.org.tr/page/parti-tuzugu/12. (Erişim Tarihi: 11.05.2024)
• Young, L. (2013). Party members and ıntra-party democracy. In R. Katz, & W. Cross (Eds.). The challenges of intra-party democracy, (pp. 65-80). Oxford University Press.