Birinci Basamak Sağlık Çalışanlarında İş Doyumu ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2016, Cilt: 43 Sayı: 2, 248 - 255, 01.06.2016

Ferit Kaya Ayşe Ferdane Oğuzöncül

Öz

Amaç: Bu araştırmadaki amaç, birinci basamak sağlık
çalışanlarındaki iş doyumunu ve etkileyen faktörleri belirlemektir.

Yöntemler: Kesitsel nitelikte ve tanımlayıcı olan bu araştırma,
Elazığ il merkezindeki aile hekimliği merkezleri,
toplum sağlığı merkezi (TSM) ve verem savaş dispanseri
personeli arasında direkt gözlem altında anket uygulanarak
yapılmıştır.
Bulgular: Araştırmanın evrenini oluşturan 310 kişiden,
282’sine (%94) ulaşılmıştır. Araştırmaya katılan kişilerin
104’ü doktor, 132’si yardımcı sağlık personeli ve 46’sı
diğerlerinden (hizmetli, şoför) oluşmaktaydı. Kişilerin,
yaş ortalaması 37,21±7,70 olup, %60,6’sı kadın, %80,1’i
evli, %96,5’i en az lise mezunuydu. Araştırma kapsamındaki
kişilerin, toplam iş doyumu puan ortalaması
63,24±13,63’dür. Hekim ve hemşirelerin genel iş doyumu
puan ortalaması yüksek bulunurken, hizmetli personelin
iş doyumu puan ortalaması düşük bulunmuştur. Kadrolu
ve sözleşmeli personelde, kadınlarda, eşi çalışanlarda,
mesleğini isteyerek seçenlerde, eğitimi yüksek olanlarda,
sağlık personelinde, çalışma süresi fazla olanlarda, geliri
yüksek olanlarda, çocuk sayısı 3 ve daha az olanlarda
ve işini yeteneklerine uygun bulanlarda iş doyumu puanı
yüksek bulundu. Medeni durum, çocuk sahibi olup olmama
ve yaşın iş doyumu puanını etkilemediği görüldü.
Sonuç: Geliri yüksek olanlarda, işini yeteneklerine uygun
bulan ve mesleğini isteyerek seçenlerde iş doyumu ölçeği
puanı yüksektir. Bu durum aynı statüye sahip personelde
ücret dengesinin kurulması gerekliliğini ortaya koymaktadır.
Toplum Sağlığı Merkezindeki iş doyumu puanının
düşük olması TSM şartlarının düzeltilmesi gerektiğini
göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Birinci basamak sağlık çalışanları, iş doyumu, iş doyumu ölçeği

Job Satisfaction and Affecting Factors in Primary Health Care Providers

Öz

Objective: The aim of this study is to assess the job sat­isfaction of the primary health care providers and the fac­tors affecting it. Methods: This cross-sectional and descriptive study was carried out among the staff in The Public Health Care Centers (PHCC) by performing a questionnaire under di­rect observation. Results: Out of 310 people consisting of the study uni­verse, 282 participants (94%) were reached. The par­ticipants were 104 doctors, 132 assistant health care providers and 46 others (janitors, drivers) The mean age of the participants was 37.21±7.70; 60.6% of them were women, 80.1% married, 96.5% graduated from at least High school. The mean of the general job satisfac­tion point of the participants in the study is 63.24±13.63. While the mean of the general job satisfaction point of the physicians and the nurses is found higher, the mean of the general job satisfaction point of janitors and other staff was found lower. The mean of the general job sat­isfaction point was found higher among the permanent and contract employee, women, health care staff, those whose wife/husband works, who chose his job willingly, more educated; who has longer working hours, high in­come, has 3 or less children and finds his job suitable for his skills; however the marital status, having children and age do not affect the mean job satisfaction point. Conclusion: Subjects having high income, found his job suitable for his skills, chose his job willingly had higher job satisfaction scores. This implies that there should be a wage balance among the staff with the same status. The lower job satisfaction score in PHCC indicates the neces­sity of improving the conditions of these centers.

Anahtar Kelimeler

Primary health care providers, job satisfaction, job satisfaction scale

Kaynakça

• 1. Sabuncuoğlu Z, Tokol T. İşletme I-II. Bursa: Rota Ofset Matbaası, 1991;4.
• 2. Kapız SÖ. İşin değişen anlamı ve birey yaşamında önemi. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi 2013. www. isguc.org/?p=article&id=3&sayi=28yil=2001.
• 3. Sevimli F, İşcan ÖF. Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Akademik Bakış-Ekonomi, İşletme, Uluslararası İlişkiler ve Siyaset Bilimleri Dergisi 2005;5:55-64.
• 4. Aşık NA. Çalışanların iş doyumunu etkileyen bireysel ve örgütsel faktörler ile sonuçlarına ilişkin kavramsal bir değerlendirme. Türk İdare Dergisi 2010;467:31-51.
• 5. Yılmaz M, Azgın R. Yayınevlerinde çalışan grafiker ve dizgicilerin iş doyumlarının değerlendirilmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi 2011;15:147-156.
• 6. Karakuş H. Hemşirelerin iş tatmin düzeyleri: Sivas örneği. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2011;3-6:46-57.
• 7. Erdoğdu M, Biçer O. Osmaniye ilinde çalışan sağlık personelinin iş tatmininin, öz-yeterlilik düzeyinin ve bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. İstanbul: Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 2009.
• 8. Bodur S, Güler S. Sağlık yöneticilerinde iş doyumu. Genel Tıp Dergisi 1997; 1:12-14.
• 9. Yaşan A, Eşsizoğlu A, Yalçın M, Özkan M. Bir üniversite hastanesinde çalışan araştırma görevlilerinde iş memnuniyeti, anksiyete düzeyi ve ilişkili etmenler. Dicle Tıp Dergisi 2008;35:228-233.
• 10. Sevimli F, İşcan ÖF. Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Academic Review 2005;5:55-64.
• 11. Tatlı H, Kaya H, Halisdemir N. Bingöl il merkezinde bulunan hastanelerde görev yapan hekimlerin iş doyumlarının değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008; 3: 151-161.
• 12. Özaltın H, Kaya S, Demir C, Özer M. Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan muvazzaf tabiplerin iş doyum düzeylerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi 2002;44:423- 442.
• 13. Yıldırım Z, Yolcu N, Yiğit Y, et al. Scientific Science 2015;3:8-18.
• 14. Karaoğlu L, Gülsen G, Şahin T, ve ark. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezi’nde araştırma görevlisi olarak çalışan hekimlerin mesleki memnuniyet düzeyi. Toplum Hekimliği Bülteni 2006;25:7-14.
• 15. Sünter AT, Canbaz S, Dabak Ş, et al. Pratisyen hekimlerde tükenmişlik, işe bağlı gerginlik ve iş doyumu düzeyleri. Genel Tıp Derg 2006;16:9-14.
• 16. İzgar H. Okul yöneticilerinde iş doyumu ve örgütsel bağlılık. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi 2008;25:317- 334.
• 17. Aksu G, Acuner AM, Tabak RS. Sağlık Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatı yöneticilerinin iş doyumuna yönelik bir araştırma. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2002;55:271-282.
• 18. Çeler A, Kara İH, Baltacı D, Çeler H. Tıp fakültesi’ndeki araştırma görevlilerinde depresyon düzeyinin iş doyumu ile ilişkisinin incelenmesi. Konuralp Tıp Dergisi 2015;7:125- 133.
• 19. Havle N, İlnem MC, Yener F, Gümüş H. İstanbul’da çalışan psikiyatristlerde tükenmişlik, iş doyumu ve bunların çeşitli değişkenlerle ilişkisi. Düşünen Adam Dergisi 2008;21:4- 13.
• 20. Piyal B, Çelen Ü, Şahin N. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinde çalışanların iş doyumu. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2000;4:241-250.
• 21. Aslan H, Ünal M, Aslon O. Pratisyen hekimlerde tükenme düzeyleri. Düşünen Adam Dergisi 1996;9:48.
• 22. Çam O, Akgün E, Gümüş AB, et al. Bir ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesinde çalışan hekim ve hemşirelerin klinik ortamlarını değerlendirmeleri ile iş doyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2005;6:213-220.
• 23. Yetiş Ü, Katkat D, Bakıcı Y. Atatürk Üniversitesi öğretim elemanlarının iş doyum düzeyleri ve etkileyen faktörler. Ataturk Journal of Physican Education and Sport Sciences 2008;10:42-49.
• 24. Erşan EE, Yıldırım G, Doğan O, Doğan S. Sağlık çalışanlarının iş doyumu ve algılanan iş stresi ile aralarındaki ilişkinin incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi 2013; 14:115- 121.
• 25. Erdoğdu M, Biçer O. Osmaniye ilinde çalışan sağlık personelinin iş tatmininin, öz-yeterlilik düzeyinin ve bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. İstanbul: Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi, 2009.
• 26. Güneri S, İlhan MN, Avcı E. Ankara 112 Acil Sağlık hizmeti çalışanlarının çalışma koşulları ve iş memnuniyetinin değerlendirilmesi. Gazi Med J 2011;22:1-5.
• 27. Erbil N, Bostan Ö. Ebe ve hemşirelerde iş doyumu, benlik saygısı ve etkileyen faktörler. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2004; 7:56-66.
• 28. Tözün M, Çulhacı A, Ünsal A. Aile hekimliği sisteminde birinci basamak sağlık kurumlarında çalışan hekimlerin iş doyumu. TAF Preventive Medicine Bulletin 2008;7:377-384.
• 29. Misener TR, Haddock KS, Gleaton JU, Abu Ajamieh AR. Toward an international measure of job satisfaction. Nurs Res 1996;45:87-91.
• 30. Aydın M, Kan N. Mersin belediye sınırları içinde çalışan ebelerin mesleki doyumu. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2010;3:15-21
• 31. Öztürk G, Cetin M, Yıldıran N, ve ark. Hekimlerde tükenmişlik ve iş doyumu düzeyleri. Anatol J Clin Invest 2012;6:239-245.
• 32. Örücü E, Yumuşak S, Bozkır Y. Kalite yönetimi çerçevesinde bankalarda çalışan personelin iş tatmini ve iş tatminini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 2006;13:39-51.
• 33. Kahraman G, Engin E, Dülgerler Ş, Öztürk E. Yoğun bakım hemşirelerinin iş doyumları ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Elektronik Dergisi. 26 Temmuz 2013. (www.deu.edu.tr/UploadedFiles/Birimler/18174/1218_kahraman(1).pdf ).