The relation between the self care strength and life satisfaction of the elderly living in nursing home

Yıl 2009, Cilt: 36 Sayı: 4, 275 - 282, 01.12.2009

Birsen Altay İlknur Aydın Avcı

Öz

Objectives: This research has been made to examine the relation between the self care strength and the life satisfaction of the elderly living in the nursing home and factors that affect. Material and methods: Descriptive and cross-sectional type of this study was performed in nursing home in Samsun between December 2007-0ctaber 2008. The sample consist of 56 elderly. The data were collected by Self Care Agency Scale (SCAS) and The Satisfaction With Life Scale (SWLS). SCAS minimum score is 35 and maximum is 140. If the SWLS index is less than 7, it means it is low but, if it is more than 13 this means it is high SWLS in fact. For evaluation, t test, Mann-Whitney U test and Kruskall Wallis analysis were performed. Results: It was found that SCAS form of the elderly the mean score was 86.4 ±18.8. SWLS form the mean score was 20.3 ± 5.9. _t can be said that they are higher than mean level. Self-care strength is high those graduated from high school and in individual who are between the rest not problem and to be satisfaction of living in the nursing home. Life Satisfaction was found to be high those the rest not problem and who do not depend on anybody else while doing their daily activity. Conclusion: There is a strong positive relationship between the self-care strength of the elderly individual and their life satisfaction.

Anahtar Kelimeler

Elderly, nursing home, self-care agency, life Satisfaction

Huzurevinde yasayan yaslılarda özbakım gücü ve yasam doyumu arasındaki ilişki

Öz

Amaç: Bu çalısma huzurevinde yasayan yaslılarda Özbakım Gücü ve Yasam Doyumları arasındaki iliskiyi ve etkileyen bireysel faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıstır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki bu arastırma Aralık 2007-Ocak 2008 tarihleri arasında Samsun huzurevinde yapılmıs olup, örnekleme 56 yaslı alınmıstır. Verilerin toplanmasında soru formu ile Özbakım Gücü Ölçegi (ÖGÖ) ve Yasam Doyum Ölçegi (YDÖ) kullanılmıstır. ÖGÖ\'den alınacak minimum puan 35, maksimum puan 140\' dır. YDÖ ölçeginden alınan 7 puan ve altının düsük, 13 puan ve üstü yüksek yasam doyumunu göstermektedir. Verilerin degerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama, Mann Whitney U testi ve Kruskal Wallis Varyans Analizi kullanılmıstır. Bulgular: Huzur evinde kalan yaslıların ÖGÖ puan ortalaması 86.4 ±18.8, YDÖ puan ortalaması 20.3 ± 5.9 olarak yüksek bulunmustur. ÖBÖ orta-lise mezunlarında, uyku sorunu olmayanlarda ve huzur evinde kalmaktan memnun olanlarda yüksek bulunmustur. Yasam doyumu ise günlük islerini kendi kendilerine yapabilenlerde ve uyku sorunu olmayanlarda yüksek bulunmustur. Sonuç: Yasam doyumu ile öz bakım gücü arasında pozitif yönde anlamlı iliski bulunmustur. ÖGÖ arttıkça yasam doyumu da artacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yaslı, huzur evi, özbakım gücü, yasam Doyumu

Kaynakça

• Özer M, Özsoy Karabulut Ö. Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri 2003;6: 72-74.
• Balcı G. Özbakım gücü ve yaşam kalitesinin etkilendiği ba- zı durumlar ve hemşirenin rolü. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2003;10: 69-76.
• Akduman S, Bolışık B, Sönmez S. Sağlıklı ergenlerin özbakım güçlerinin incelenmesi. Hemşirelik Forumu Der- gisi 2004;7:17-21.
• Cynthia A, Padula RN. Self-Care and the Eldery: Review and İmplications. Publıc Health Nursing 1992;9: 22-28.
• Akdemir N. Psikososyal destek (Çev. Ed. N. Platin) Hemşi- reler Için Kanser El Kitabı, 2.Baskı, Akşam Sanat Okulu Matbaası, Ankara 1996;186-193.
• Orem DE. Nursing: Concept of Practice Self-Care Agency and Dependent-care Agency, 4 th ed. Mosby Year Book, St. Louis 1991; 145-175.
• Jenny J. Self-care Actions theory and Nursing Diagnosis: A test of conceptual fit. J Nurs Educat 1991; 30: 227-232.
• Kara B. Özbakım tanımı ve kavramsal yönü. Aktüel Tıp Dergisi 2001;13:105-108.
• Bakoğlu E, Yetkin A. Hipertansiyonlu hastaların özbakım gücünün değerlendirilmesi. CÜHYO Dergisi 2000; 4:41- 49.
• Parissopoulos S, Kotzabassaki S. Orem’s Theory, transac- tional analysis and the managements of elderly rehabilita- tion. ICUS NURS WEB J -ISSUE 17- January-March 2004 (Nursing. Gr).
• Karabulut Ö, İz F. Yaşlılarda yaşam kalitesi. Hemşirelik Forumu 2002; 5:51-53.
• Toprak Y, Soydal T, Bal E ve ark. Yaşlı sağlığı. Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2002; 8-12.
• Özer M. Huzurevinde ve aile ortamında yaşayan yaşlılarda özbakım gücü ve yaşam doyumunun incelenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Izmir, 2001.
• Öztunç G, Büyüksürücü L. Adana huzurevinde yaşayan 65 yaş ve üstündeki bireylerin yaşlılık ve sağlıklarına ilişkin görüş ve uygulamaları ile mevcut durumlarının saptanma- sı: Sağlıklı Yaşlanma Uluslararası Hemşireler Birliği 1992 Teması Sempozyum Kitabı, Ankara 1992; 112-119.
• Uysal Ş. Yaşlılık ve sorunları. Seminer Psikoloji 1993; 10:1-13.
• Altıparmak S. Gebelerde sosyo demografik özellikler, özbakım gücü veya yaşam kalitesi ilişkisi. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni 2006; 5: 416-423.
• Bakış E, Çınar S. Huzur evlerinde yaşayan bireylerde özbakım gücü ve yaşam doyumu arasındaki ilişki. Hemşi- relik Forumu. 2007;7: 89-93.
• Çimen S. Yaşlı bireylerin özbakım ve yaşam doyumlarının değerlendirilmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul üniversitesi Sağlık Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1996.
• Aggleton P, Chalmers H. Models and theories five: Orem’s and King’s theories. J. Adv. Nurs 1989;14:365- 372.
• Pınar R. Diyabetes Mellitus'lu hastaların yaşam kalitesi ve yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Dokto- ra Tezi. İstanbul 1995;17-18.
• Pınar R.Çınar S. İşsever H.Albayrak M, İlhan S. Hemodi- yalize devam eden ve transplant olan son dönem böbrek yetmezlikli hastaların yaşam kalitelerinin karşılaştırılması. Çınar Dergisi 1995;1:1-6.
• Kearney BY, Fleischer BJ. Development of an instrument to measure exercise of self-care agency. Res Nurs Health 1979; 2: 25-34.
• Nahcivan N. Sağlıklı gençlerde “Özbakım Gücü” ve aile ortamının etkisi, yayınlanmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.1993, İstanbul.
• Diener E, Enmors RA, Larger RJ ve ark. The satisfaction with life scale. J Pers Assess 1985; 49: 71-75.
• Köker S. Normal ve sorunlu ergenlerde yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1991, Ankara.
• Pınar R, Çınar S. Huzurevi ve huzurevi dışında yaşayan
• yaşlıların yaşam doyumları farklımı? Türk Hemşireler Der- gisi 2001; 51:10-18.
• Bowling A. Association with life satisfaction among very elderly people living in a deprived part of inner London. Sos.Sci.Med 1990;31:1003-1011.
• Pasinlioğlu T Gebelerin özbakım gücü ve öz-bakım gücü- nü artırmada hemşirenin eğitici rolünün etkisi, Uluslarara- sı Katılımlı 5. Ulusal Hemşirelik Kongresi (2-4 Temmuz 1997), Dokuz Eylül Üniversitesi, Izmir, 1997;135-149.
• Yazıcı R. Yaşlı bireylerin ölüm kaygı ve bunun günlük ya- şam aktivitelerine olan etkisinin araştırılması. Yüksek li- sans tezi, İstanbul Üniversitesi. Sağlık Bilimler Enstitüsü. İstanbul 1994