Karotis Arter Darlığı ile Birlikte Sınır Zonu İnfarktı Saptanan Olguların Klinik ve Radyolojik Özellikleri ile Karotis Arter Stentlemesinin Erken Dönem Sonuçları

Yıl 2021, Cilt: 48 Sayı: 1, 171 - 180, 01.03.2021

Hasan Hüseyin Kozak

https://doi.org/10.5798/dicletip.887668

Öz

Amaç: İnternal karotis arter gibi supraaortik büyük arter tıkanıklarında mortalite ve kalıcı özürlülük oranı daha yüksektir. Dolayısıyla karotis arter darlıklarının erken tespiti klinik açıdan önem arzetmektedir. Aterom plağının distale olan akımı kısıtlayacak derecede stenoza neden olması sonucunda karşımıza çıkan “sınır zonu infarktı” ise karotis arter darlıklarında normalden çok daha sık olarak karşımıza çıkarak karotis arter darlığı açısından uyarıcı olabilmektedir. Bu çalışmada, kraniyal görüntülemelerinde sınır zonu infarktı izlenen ve etiyolojisinde karotis arter darlığı saptanarak karotis arter stentleme yapılan olgular incelenmiştir.
Yöntemler: Ocak 2017-Temmuz 2019 tarihleri arasında serebrovasküler hastalık tanısı ile takip edilmiş ve karotis arter stentleme yapılmış 120 olgu retrospektif olarak incelenmiş sınır zonu infarktı saptanan 31 olgu çalışmaya dahil edilmiştir.
Bulgular: 31 olgunun yaş ortalaması 68,1±9,6 olup 27 si erkek ve 4 ü kadındı. Bu olguların 8 (%25,8) tanesinde sağ, 7 (%22,6) tanesinde sol, 16 (%51,6) tanesinde bilateral karotis arter darlığı mevcuttu. En yüksek oranda eşlik eden komorbiditeler hipertansiyon 28 (%90,3), hiperlipidemi 22 (%71) ve koroner arter hastalığı 18(%58,1) idi. Olguların17 (%54,8)’inde geçici iskemik atak, 24 (%77,4)’ünde sigara içme öyküsü mevcuttu. 31 olgu radyolojik olarak değerlendirildiğinde 17 (%54,8) tanesinde internal+eksternal, (%16,1) tanesinde izole internal ve 9 (%29) tanesinde izole eksternal sınır zonu infarktı saptandı. Olgulara iskemik inmeden ortalama 22,3±12,2 gün sonra stentleme yapıldığı saptandı. Karotis arter stentleme sonrası 3 olguda minör inme saptandı. Minör inme sebebi ile bu olguların hastane yatış sürelerinin ortalama 6 gün uzadığı izlendi. Olguların pre-op ortalama modifiye rankin skorları 1.35±0.87 iken işlemden 30 gün sonra 1.13±0.99 idi. Tüm olguların birinci ay sonunda yapılan karotis arter doppler ultrasonografi incelemelerinde stent açıklığının tam olarak izlendiği ve restenoz saptanmadığı tespit edildi.
Sonuç: Sınır zonu infarktları karotis arter darlıkları açısından uyarıcı bir iskemik inme paternidir. Klinisyenlerin hastalığın tanınması ve tedavisinin yürütülmesi süreçlerinde etkin bir şekilde mücadele edebilmeleri için farkındalıkları arttırılmalıdır. Bu çalışma, sınır zonu infarktı ile gelen karotis arter darlıklı hasta gruplarında endovasküler stentleme yönteminin güvenli olduğuna ve erken dönemli sonuçlarının fonksiyonel sonlanımlar açısından olumlu sonuçlandığına işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karotis Arter Darlığı, Sınır Zonu İnfarktı, Karotis Arter Stentleme

Kaynakça

• 1. Phatouros CC, Higashida RT, Malek AM, et al. Carotid artery stent placement for atherosclerotic disease: rationale, technique, and current status. Radiology. 2000; 217: 26-41.
• 2. Kirsch EC, Khangure MS, van Schie GP, et al. Carotid arterial stent placement: results and follow-up in 53 patients. Radiology. 2001; 220: 737-44.