Amaç: Diyabet, son yıllarda yaygınlığı hızla artan ve ciddi komplikasyonları olan metabolik bir hastalıktır. Canlı sistemlerin önemli bir fonksiyonu olan fiziksel aktivite, birçok sistemi etkilediği gibi metabolik ve histolojik parametreleri de etkileyebilmektedir. Bu çalışmada, deneysel diyabet oluşturulan ratlarda koşma egzersiz uygulamalarının karaciğer dokusu üzerindeki etkilerinin Cd68 ile değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Çalışmaya 32 adet yetişkin Wistar Albino erkek ratların karaciğer dokuları dahil edildi. 1.Grup: Kontrol Sedanter (Cs), 2.Grup: Kontrol Koşma (Cr), 3.Grup: Diyabet Sedanter (Ds), 4.Grup: Diyabet Koşma (Dr) şeklinde dört grup olarak belirlendi. Deneydeki 2 grup; intraperitoneal enjeksiyon ile 45 mg/kg streptozotosin (STZ) tek doz uygulanarak diyabet oluşturulan gruptu. Egzersiz grupları; 4 hafta boyunca (3 gün/haftada) 30 dakika koşma egzersizi yaptırıldı. Deney sonrasında, karaciğer dokuları çıkarılıp, tespit solüsyonuna konuldu, rutin ışık mikroskobik doku takibi uygulandı. 4-5 μm kalınlığında alınan kesitlere, ışık mikroskobik inceleme için rutin Hematoksilen +Eosin boyama yapıldı. İmmünohistokimyasal boyama için deparafinizasyon ve rehidratasyon işlemleri gerçekleştirildi. Endojen peroksidaz aktivitesinin inhibe edilmesi, antijen iyileştirme yapıldı. Primer antikor, sırasıyla biyotinlenmiş sekonder antikor ve streptavidin-peroksidaz enzim konjugatı aşamaları uygulandı. DAB ve zıt boyamalar yapılarak kapatıldı ve ışık mikroskobik olarak incelendi. Total Hasar skoru ve immunreaktivite pozitifliği hesaplanarak istatistiki analizleri (T testi ve Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis H) yapıldı.
Bulgular: Kontrol sedanter (Cs) ve kontrol koşma (Cr) gruplarında; karaciğer parankim hücreleri hepatositlerin morfolojik yapıları normal görünümlüydü. Diabet sedanter (Ds) grubunda ise; karaciğer dokusunun klasik hekzagonal lobüler yapısı bozulmuştu. Sinüzodal kanallarda yer yer düzensiz dizilim ve hepatosit hücrelerinde nekroz ve vakuolizasyona sıklıkla rastlandı. Diabet Koşma (Dr) grubunda ise, hepatik lobüler yapının bütünlüğün bozan dejeneratif alanlara daha az rastlandığı gözlemlendi. Ds ve Dr grupları arasında doku hasar parametrelerinin azalması istatistiki olarak anlamlıydı (p<0.05). İmmünreaktivite yoğunluğu (CD68) açısından yapılan değerlendirme sonucunda ise Cs ve Cr grupları arasında anlamlı fark olmadığı gözlendi (p>0.05). Cs ile Ds grupları arasında ve Ds ile Dr grupları arasında istatistiki olarak anlamlı fark tespit edildi (p<0.05). .
Sonuç: Sonuç olarak, bu çalışmada diyabetik hastalarda düzenli egzersizin karaciğerdeki doku hasarını azaltarak, inflamasyonu azalttığı morfolojik olarak gösterilmiştir. Hücresel nekroz, vakuolizasyon ve dejenerasyonun azalması, ayrıca yaygın enflamasyona immün yanıt olarak artan kupffer hücrelerinin sayıca gerilemesi, koşma egzersizinin diyabetik karaciğer dokusunu olumlu yönde etkilediği ve iyileşmeyi artırdığı sonucunu doğrulamaktadır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Eylül 2021 |
Gönderilme Tarihi | 12 Temmuz 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 48 Sayı: 3 |