Öz
Amaç: Teknolojinin yaygınlaşması ve özellikle COVID-19 pandemisi nedeniyle birçok hasta sağlık hakkında bilgiye erişmek için ilk aşamada İnternet’e başvurmaktadır. Popüler bir sosyal medya ağı olan YouTube ise bilgi oluşturmak ve dağıtmak için kullanılan güvenilir denetleme mekanizması olmayan, ucuz ve kolay ulaşılan bir video paylaşım platformudur. Amacımız pes ekinovarus (PEV) konusunda YouTube’da sunulan videoların güvenirliliğini, geçerliliğini ve kapsamını incelemektir.
Yöntemler: Temmuz 2021’de, YouTube’da “çarpık ayak deformitesi” ve “pes ekinovarus” terimleriyle yapılan aramada alaka düzeyi sıralamasında en çok izlenen ilk 50 video iki yazar tarafından bağımsız olarak değerlendirildi. Her video için web linki, başlık, izlenme sayısı, süresi, yayınlanma tarihi, beğenme, beğenmeme ve yorum sayısı, içerik üreticisi (hekim, hekim dışı sağlık profesyoneli, hasta, ticari, diğer), içerik (eğitici, cerrahi teknik, hasta deneyimi, reklam, diğer) not edildi. Videoların güvenilirliği ve geçerliliği Journal of the American Medical Association (JAMA) kriterleri ve YouTube için modifiye edilmiş DISCERN kriterleri ile değerlendirildi. Mevcut YouTube videolarında PEV tanı ve tedavisi kapsam skoru ile değerlendirildi.
Bulgular: Gözlemciler arası güvenirlik JAMA, DISCERN ve kapsam skorları için iyi seviyedeydi (korelasyon katsayısı: 0,91; 0,96; 0,98). Değişkenler ile değerlendirme skorlarının ilişkisi Spearman korelasyon ile test edildi. JAMA kriterleri ile süre arasında pozitif, içerik üreticisinin sağlık çalışanı olmaması durumunda negatif ilişki olduğu görüldü. (sırasıyla, p<0,05; r: 0,372 ve p<0,05; r: -0,556 ).DISCERN kriterleri ile yorum sayısı arasında pozitif bir ilişki saptandı (p<0,05; r:0,265). Kapsam skoru ile süre arasında pozitif, içerik üreticisinin sağlık çalışanı olmaması durumunda negatif bir ilişki vardır (sırasıyla p<0,05; r:0,632 ve p<0,05; r:-0,459 ).
Sonuç: Türkçe YouTube videoları PEV hakkında gerekli etik ve kalite standartlarının altındadır. İçerik olarak bilimsel kanıta bağlı ancak halka hitap edecek seviyede, kapsamlı ancak kavraması zor olmayan rehber videoların hazırlanması faydalı olabilir.
Anahtar Kelimeler
YouTube Pes ekinovarus İnternet Çarpık ayak deformitesi İnternet, Çarpık ayak deformitesi
Kaynakça
- 1. Barrie A, Varacallo M. Clubfoot. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; February 12, 2022. PMID: 31855401.
- 2. Balasankar G, Luximon A, Al-Jumaily A. Current conservative management and classification of clubfoot: A review. J Pediatr Rehabil Med. 2016;9(4):257-64.
- 3. Weaver J. More people search for health online.msnbc.com. http://www.nbcnews.com/id/3077086/t/morepeopl e-search-health-online. Accessed April 10, 2020.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 2 Eylül 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 9 Kasım 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 49 Sayı: 3 |