Otizm ve Oksidatif Stres: Bir Vaka Kontrol Çalışması

Yıl 2022, Cilt: 49 Sayı: 4, 645 - 652, 19.12.2022

Fatma Subaşı Turgut Mehmet Karadağ Seyithan Taysi Zehra Hangül Cem Gökçen

https://doi.org/10.5798/dicletip.1191425

Öz

Giriş ve Amaç: Otizm Spektrum Bozukluğunun etiyolojisini saptamaya yönelik çalışmalarda kesin bir sebep bulunamamış olmakla birlikte literatürde artan kanıtlar, oksidatif stresin otizmin gelişimi ve klinik tezahüründe rol oynadığını düşündürmektedir. Çalışmamız oksidatif stres ile otizm spektrum bozukluğu arasındaki ilişkinin değerlendirilmesinde güçlü bir oksidan olan peroksinitritin destekleyici biyokimyasal belirteç olarak kullanılıp kullanılamayacağını araştırmak için tasarlanmıştır ve bildiğimiz kadarıyla peroksinitritin otizmli çocukların serumlarında çalışıldığı ilk çalışmadır.
Yöntemler: Araştırmamızda 3-12 yaş aralığındaki 40 otizmli çocuk ile aynı yaş grubundaki 40 sağlıklı kontrol çocuğun serum peroksinitrit düzeyleri ölçülmüş ve peroksinitrit düzeyi ile otizm şiddeti arasındaki ilişki araştırılmıştır. Otizm semptomlarının şiddeti, Childhood Autism Rating Scale puanlarına göre değerlendirildi.
Bulgular: Çalışmamızda vaka ve kontrol grupları arasında peroksinitrit değerleri açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık belirlenmiştir (p=0,010). Verilerimiz Peroksinitrit düzeyleri ile otizm şiddeti arasında ise anlamlı ilişki olmadığını göstermektedir (p=0,527).
Sonuç: Bulgularımız otizmde oksidatif stresin arttığına dair artan kanıtlarla tutarlı olarak peroksinitrit düzeylerinin otizm tanısı olan grupta daha yüksek olduğunu göstermekte ve oksidatif stresin otizm patofizyolojisindeki rolüne işaret etmektedir. Peroksinitrit gibi güçlü oksidanlar ve bu yolaktaki farklı biyobelirteçlerin kombinasyonlarının dikkate alınarak tasarlandığı çalışmaların Otizm Spektrum Bozukluğu fizyopatolojisinin daha iyi anlaşılmasını sağlayabileceği ve potansiyel tedaviler için yol gösterici olabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Otizm, Oksidatif Stres, Peroksinitrit

Kaynakça

• 1. Association AP: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders: DSM-5. Washington; 2013.
• 2. Chen L, Shi X-J, Liu H, et al. Oxidative stress marker aberrations in children with autism spectrum disorder: a systematic review and meta-analysis of 87 studies (N= 9109). Translational psychiatry. 2021; 11: 1-10.
• 3. İlhan A, Aylin A. Otizm Spektrum Bozukluğunda Endokrin Bozucuların Rolü Var mıdır? H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2018; 5(3): 88-102.
• 4. Bjørklund G, Meguid NA, El-Bana MA, et al. Oxidative stress in autism spectrum disorder. Molecular neurobiology. 2020; 57: 2314-32.