Öz
Giriş: Yaşlı hasta popülasyonu dünya çapında ve ülkemizde hızla artmaktadır. Evde yaşayan 65 yaş üstü yaşlıların neredeyse yarısı uyku bozukluğu çekmektedir. Demansta uyku bozuklukları, uykuya dalmakta veya uykuyu sürdürmekte zorluk, uyku bölünmesi, gezinme ve aşırı gündüz uykululuk gibi sorunlarla birlikte yaygındır. Tedavi edilmeyen uyku bozuklukları, demanslı hastalarda bilişsel ve davranışsal semptomları şiddetlendirebilir ve yatak partnerleri ile aile üyeleri için önemli bir stres kaynağıdır. Ayrıca; uyku bozuklukları tedavi edilmediğinde geceleri yaralanma riskini artırabilir, yaşam kalitesini bozabilir ve bakıcılar için sosyal ve ekonomik yükleri hızlandırabilir. Bu çalışmada Alzheimer hastalığı (AD) tanılı olgularda insomnianın hangi etkenlere bağlı olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi(ÇÜTF) Anabilim dalı demans polikliniğinde takipli Alzheimer hastalığı tanılı 170 hasta çalışmaya dahil edildi. Olguların demografik verileri, komorbiditeleri, laboratuar bulguları dökümante edildi. Ayrıca tüm olgulara Minimental durum testi (MMSE) uygulandı. İnsomnia tanısı InternationalClassificationof SleepDisorders-ThirdEdition(ICSD-3) tanı kriterlerine göre konuldu. Tüm sonuçlar gruplar arasında karşılaştırıldı. Verilerin istatistiksel analizi için SPSS programı 20.0 sürümü kullanıldı, p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi.
Bulgular: Gruplar demografik veriler açısından karşılaştırıldığında yaş, cinsiyet ve MMSE düzeyleri arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Ancak insomniak olguların eğitim düzeylerinin daha düşük olduğu gözlendi(p=0,003). Komorbiditeler değerlendirildiğinde hipertansiyon (HT), diyabetesmellitus (DM),koroner arter hastalığı (KAH), guatr öyküsü açısından gruplar arasında anlamlı farklılık gözlenmedi. Serebrovasküler olay (SVO) öyküsü (p=0,023), hiperlipidemi (HL) (p=0,001), polifarmasi (p<0,001) insomniak olgularda daha sık gözlendi. Laboratuar bulguları karşılaştırıldığında ise her iki grup arasında anlamlı farklılık gözlenmedi.
Sonuç: Bu çalışmada demans hastalarında eğitim düzeyi düşüklüğü, SVO öyküsü ve polifarmasinininsomniayı tetiklediği, ayrıca insomnianın da hiperlipidemiye neden olarak tekrarlayan SVO’lara neden olabildiği saptandı. Literatürün aksine demans hastalarında insomnianın serum vitamin düzeyleri ile ilişkisi olmadığı gösterildi.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Krueger JM, Frank MG, Wisor JP, Roy S. Sleepfunction: Toward elucidating an enigma. Sleep Med Rev. 2016; 28: 46-54.
- 2. Sateia MJ. International classification of sleepdisorders-thirdedition: high light sandmodifi cations. Chest. 2014; 146: 1387-94.
- 3. Copinschi G, Caufriez A. Sleepand hormonal changes in aging. Endocrinol Metab Clin North Am. 2013; 42: 371-89.
- 4. Alim NE, Ayten Ş. Sleep Disordersand Cardiovascular Diseases, ISAS 2019, SETSCI Conference Proceedings 2019; 4: 48-54.
Öz
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Krueger JM, Frank MG, Wisor JP, Roy S. Sleepfunction: Toward elucidating an enigma. Sleep Med Rev. 2016; 28: 46-54.
- 2. Sateia MJ. International classification of sleepdisorders-thirdedition: high light sandmodifi cations. Chest. 2014; 146: 1387-94.
- 3. Copinschi G, Caufriez A. Sleepand hormonal changes in aging. Endocrinol Metab Clin North Am. 2013; 42: 371-89.
- 4. Alim NE, Ayten Ş. Sleep Disordersand Cardiovascular Diseases, ISAS 2019, SETSCI Conference Proceedings 2019; 4: 48-54.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Aralık 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Haziran 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 49 Sayı: 4 |