Cilt: 3 Sayı: 6, 25.12.2023

Yıl: 2023

Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi (DİÇOD) çocuk hakları alanında özgün araştırma, derleme, olgu sunumu türünde gerçekleştirilen çalışmaları yayınlayan hakemli bir akademik dergidir. Disiplinlerarası bir alan olan çocuk hakları ile ilgili çalışmaları literatüre kazandırmak ve bu alanda nitelikli bilimsel bilgiyi güçlendirerek ulusal ve uluslararası düzeyde çocuk haklarının gelişimine katkı sunmak amaçlanmaktadır. 

Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmaları Dergisi'nde (DİÇOD) ilgili alanlarda özgün araştırma, derleme, olgu sunumu türünde gerçekleştirilen çalışmalar ve bu alanlara ait kitap kritikleri ve çeviriler yayımlamaktadır. Dergideki tüm içerikler açık erişim politikasına uygun olarak bireysel kullanıcılar veya kurumlar tarafından ücretsiz olarak kullanılabilir. DİÇOD, çocuk haklarında disiplinlerarası bir yaklaşıma dayalı olarak  eğitim, sağlık, hukuk, yönetim, politika, felsefe, psikoloji, sosyoloji, tarih, iletişim, teknoloji, mimarlık, sanat, spor, ekonomi, edebiyat, dil ve uluslararası ilişkiler bağlamında gerçekleştirilen çalışmaları dergi kapsamında değerlendirmeye almaktadır.

DİÇOD YAZIM KURALLARI

a. SAYFA DÜZENİ
Dergiye gönderilecek yazılar, Word dosyası olarak hazırlanmalıdır. Sayfanın tüm kenarlarında 2,5 cm boşluk bırakılmalı ve paragraflar 1 cm. girinti ile başlamalıdır. Tüm metin Microsoft Word programı kullanılarak “Times New Roman” yazı tipinde, 11 punto büyüklüğünde (Türkçe ve İngilizce kısa özet 10 punto), tek satır aralığında ve paragraflar (başlıklar hariç) iki yana yaslı olarak düzenlenmelidir. Metin uzunluğu (başlıklar, özet, abstract, metin, tablolar, kaynakça, İngilizce geniş özet dâhil) 10.000 kelimeyi geçmemelidir.
Makalede sayfa düzeni şu şekilde olmalıdır:

Ana metin yazı tipi ve boyutuParagraf aralığıSatır aralığıParagraf girintisiKenar boşluklarıDipnot boyutu
Times New Roman 11pt6nk (sonra)Tek1 cm2,5 cm (Tüm yönlerden)9pt


b. MAKALE BAŞLIĞI ve YAZAR BİLGİLERİ

Makale Başlığı; en fazla 10-15 kelimeden oluşmalı, kelimelerin yalnızca ilk harfi büyük olacak şekilde, 11 punto, ortalanmış ve koyu olarak yazılmalıdır. Başlık hem Türkçe hem de İngilizce olarak hazırlanmalı, İngilizce başlık Türkçe özetin altında ve İngilizce özetin üstünde yer almalı, kelimelerin yalnızca ilk harfi büyük olmalıdır.
Yazar Bilgileri; makale başlığının altında unvan belirtilmeden yazılmalıdır. Yazarların isminin ilk harfi büyük diğerleri küçük, soyadlarının tamamı büyük harf olmalıdır. Yazar isimleri sağa yaslı, koyu ve 11 punto olarak hazırlanmalı, birden fazla yazar olması durumunda yazarların adı ve soyadı alt alta yazılmalıdır. Yazarların unvanı, çalıştığı kurum, elektronik posta adresi ve ORCID numaraları gibi bilgilere dipnot olarak yer verilmelidir.

c. ÖZET VE ANAHTAR KELİMELER:
Çalışmalarda Türkçe ve İngilizce olarak 150 kelimeyi geçmeyecek şekilde ‘Özet' ve ‘Abstract' yazılmalıdır. Özetlerin altında 3 ile 5 kelime arasında çalışmanın kapsamı hakkında bilgi verecek anahtar kelimeler yer almalıdır.
Özet, özet metni, anahtar kelimeler, İngilizce özet başlığı, İngilizce özet metni ve anahtar kelimeler (keywords) koyu ve 10 punto olarak hazırlanmalıdır.

ç. MAKALE METNİ:
Makale metni Türkçe ve İngilizce özetten hemen sonra başlamalıdır. Ana metinler sırasıylagiriş, yöntem, bulgular ile sonuç ve tartışma bölümlerinden oluşmalıdır. Giriş bölümünde çalışmayla ilgilikuramsal literatüre yer verilmeli, çalışmanın amacı açıklanmalıdır. Yöntem bölümü, örneklem (ya da araştırma grubu), veri toplama araçları ve verilerin analizi gibi alt başlıklardan oluşmalıdır. Kuramsal veya derleme türü çalışmalarda ise içeriğine bağlı olarak farklı başlıklar kullanılabilir. Makaledeki ana ve ara başlıklarda, kelimelerin sadece ilk harfi büyük olmalıdır.

d. TABLOLAR VE ŞEKİLLER
Tablo başlığı ve tablo metinleri tek satır aralığında ve 10 punto olmalıdır. Tablo başlıkları, kelimelerin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde, sola dayalı ve italik olarak yazılmalıdır. Tablolara numara verilmelidir. Grafikler, çizelgeler, çizimler ve resimler “Şekil” olarak başlıklandırılmalıdır. Şekiller de numaralandırılarak, başlıklardaki kelimelerin sadece ilk harfi büyük olacak şekilde, 10 punto, tek satır aralığıyla ve sola dayalı yazılmalıdır. Herhangi bir yerden (internet, kitap vb.) alınan şekil, fotoğraf ve diğer görsellerin kaynakçası gösterilmelidir.

e. KAYNAKÇA

Kaynakça yazımında APA-6 (American Psychological Association) yazım kuralları esas alınmalıdır.
Kaynaklar, “Kaynakça” başlığı altında Sonuç ve Tartışma bölümünün hemen ardından başlamalı ve 11 punto büyüklüğünde yazılmalıdır.

Kaynakların Metin İçinde Gösterilmesi
Metin içinde kaynaklar dipnot olarak yer almamalıdır. Ancak verilen kaynakla ilgili açıklanması gereken ayrıca bir bilgi olması durumunda dipnot kullanılmalıdır. Metin içinde yazarın soyadı, yayın yılı yazılarak; doğrudan alıntılarda da sayfa numarası verilerek kaynak gösterilmedilir.

Tek yazarlı çalışmalarda gösterim;
Eker’e (2011) göre …,
Eker (2011) …,
(Eker, 2011).

İki yazarlı çalışmalarda gösterim;
Yıldırım ve Şimşek (1999)’e göre …
Yıldırım ve Şimşek (1999)
(Yıldırım ve Şimşek, 1999)
DeBell ve Chapman (2006)
(DeBell ve Chapman, 2006)

İkiden fazla yazarlı çalışmalarda gösterim;
Yazar sayısı üçten fazla ise sadece ilk yazarın soyadı verilir, diğerleri için “vd.,” ifadesi ile yıl yazılır.
Dilidüzgün vd. (2019) …….
Doğrudan alıntılar, tırnak içerisinde verilerek sayfa sayısı gösterilmelidir.

Basılı Dergilerin Gösterimi

Tek yazarlı
Mamur Işıkçı, Y. (2019). Kamu yönetimi ve çocuk hakları ilişkisi üzerine yapılmış akademik çalışmaların değerlendirilmesi. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 4(8), 119–129.
İki yazarlı
Uslu Üstten, A. ve Haykır, T. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde metin seçimi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 1633–1652.
Gibson, T. M., & Kirkwood, P. E. (2014). A purchase-on-demand pilot project at the University of Arkansas. Journal of Interlibrary Loan, Document Delivery, & Electronic Reserve, 19(1), 47-56. doi:10.1080/10723030802533853
Üçten fazla yazarlı
Elma, C., Kesten, A., Dicle, A. N., Mercan Uzun, E., Çınkır, Ş. ve Palavan, Ö. (2009). İlköğretim 7 sınıf öğrencilerinin medya ve medya okuryazarlığı dersine ilişkin tutumları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 27, 93–113.
Yaden, D. B., Smolkin, L. B., & MacGillivray, L. (1993). A psychogenetic perspective on children’sunderstanding about letter associations during alphabet book readings. Journal of Reading Behavior, 25(1),43–68.


Kitaplar


Tek yazarlı
Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma (9. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
İki yazarlı
Yalçın, A. ve Aytaş, G. (2008). Çocuk edebiyatı. Ankara: Akçağ Yayınları.
Norton, D., & Norton, S. (2010). Through the eyes of a child: An introduction to children’s literature. Boston, MA: Prentice-Hall.
Editörlü kitap
Çifçi, M. (2006). Türkçe öğretiminin sorunları. G. Gülsevin ve E. Boz (Ed.), Türkçenin çağdaş sorunları (ss. 77-134). Ankara: Gazi Kitabevi.
Pilgrim, J., & Ward, A. K. (2017). Universal design for learning: A framework for supporting effective literacy instruction. In C. M. Curran & A. J. Peterson (Ed.), Handbook of research on classroom diversity and inclusive education practice (pp. 282-310). Hershey, PA: IGI Global.
Çeviri Kitap
Rowley, J. (1996). Bilginin düzenlenmesi: Bilgi erişime giriş. (Çev. S. Karakaş, H. Ü. Can, A. Yıldızeli, B. Kayıran). Ankara: Türk Kütüphaneciler Derneği. (Orijinal yayın tarihi, 1992)


Tezler
Geliş, A. (2020). BM çocuk hakları sözleşmesinde çocuğun inanç özgürlüğü. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Elektronik Yayınlar
Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. [Erişim adresi: https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme, Erişim tarihi: 18.11.2020.]
T.C. Kalkınma Bakanlığı, Bilgi Toplumu Dairesi 2015). Bilgi toplumu stratejisi ve eylem planı (Yayın No. 2939). [Erişim adresi: www.kalkinma.gov.tr, Erişim tarihi: 10.12.2018.]
Konferans Bildirileri
Santhanam, E., Martin, K., Goody, A., & Hicks, O. (2001). Bottom-up steps towards closing the loop in feedback on teaching: A CUTSD project. Paper presented at Teaching and Learning Forum – Expanding horizons in teaching and learning, Perth, Australia, 7-9 February 2001.


f. GENİŞ ÖZET
Makalede varsa Ekler, yoksa Kaynakça kısmından sonra 750-1000 sözcük uzunluğunda geniş ingilizce özete yer verilmelidir. Bu özet alt başlıklar (Giriş, Yöntem gibi) içermeden, makalenin temel fikirlerinin tümünü kapsayacak biçimde, paragraflar halinde olmalıdır. Geniş özette aynen alıntıya yer verilmemelidir. Geniş özette tablo veya şekil kullanılmamalıdır. Makalenin dili Türkçe ise geniş özet İngilizce olmalıdır.

  1. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmalar Dergisi'nde yayımlanan makalelerin  yasal, etik ve bilimsel sorumluluğu yazar veya yazarlarına aittir.
  2. Disiplinlerarası Çocuk Hakları Araştırmalar Dergisi, açık erişim politikasına göre yayın yapan elektronik bir dergidir. Dergi Mart ve Kasım aylarında iki sayı ve gerektiğinde bir defa da özel sayı olarak yayımlanmaktadır.
  3. Dergi kapsamına giren alanlarda Türkçe makalelerin yanı sıra İngilizce makalelere de yer verilmektedir.
  4. Dergiye gönderilen çalışmaların daha önce herhangi bir dergide yayımlanmamış olması veya başka bir dergide hakem sürecinin devam etmiyor olması gerekmektedir. Ulusal veya uluslararası sempozyumlarda, kongrelerde veya konferanslarda sunulan bildiriler, başka herhangi bir yerde (dergi, kitap, sempozyum kitapçığı vb.) yayınlanmamış olması ve dipnotta belirtilmesi koşuluyla dergimizde yayınlanabilir.
  5. Herhangi bir destekle yürütülen çalışmalarda çalışmaya/araştırmaya destek veren kurum ya da kuruluşun adı ile proje numarasına yer verilmelidir.
  6. Dergide sürece alınan makalelerin değerlendirilmesinde kör hakemlik sistemi uygulanır. Gönderilen çalışmalar alanla ilgili en az iki hakeme gönderilir. Hakem raporlarına göre iki yayımlanabilir raporu alan çalışmalar, sonraki sayıda yayımlanabilir. Yazının yayımlanacağı tarihle ilgili son karar, dergi editörlüğüne aittir.
  7. Hakemler tarafından verilen düzeltme önerileri yazar veya yazarlar tarafından değerlendirilerek yerine getirilmek zorundadır. Hakemlerin düzeltme önerilerini uygun görmeyen yazarlar bunu rapor olarak gerekçeleri ile birlikte belirtmekle yükümlüdür. Hakem raporlarının birisinin olumlu, diğerinin olumsuz olması durumunda ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Bu durumda makale hakkındaki nihai karar, üçüncü hakemin raporuna göre verilir.
  8. Hakemler tarafından düzeltme istenen yazılar gerekli düzeltmeler için yazarına geri gönderilir. Bu durumda metnin belirtilen sürede dergi sistemine tekrar yüklenmesi yazarın sorumluluğundadır. Gerekli görülmesi durumunda metin tekrar hakeme gönderilebilir.
  9. Makale başvurusu, ön değerlendirme, hakem süreçleri, revizyonlar, ek belge ve dosyaların yönetimi ile yayın süreçlerinin tümü Dergipark sistemi üzerinden yürütülür.
  10. Etik kurul izni gerektiren araştırmalarda, izinle ilgili bilgilere (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde, ayrıca makalenin ilk/son sayfalarından birinde; olgu sunumlarında, bilgilendirilmiş gönüllü olur/onam formunun imzalatıldığına dair bilgiye makalede yer verilmelidir.
  11. Makale metninin sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanına yer verilmelidir.
  12. DİÇOD,yayın sürecinde etik ilkelere bağlılığı sağlamak üzere COPE (Committee on Publication Ethics) tarafından belirlenen standartlar ile YÖK "Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi"nde belirlenen esaslar dikkate alınmaktadır. DİÇOD, yazarların yanında editörler kurulu ve hakemlerin de etik ilkelere bağlılığını tahahhüt eder. Yayın sürecinde yer alan tüm paydaşların etik ilkelere bağlılığı COPE (Yayın Etiği Komitesi) tarafından hazırlanan Yürütme Kılavuzu (Code of Conduct) ve Uygulama Rehberi (Principles of Transparency and Best Practice) , Editörler için Cope Rehberi (Cope Guidance for Editors) , Hakemler için Etik Rehberi (COPE Ethical Guidelines for Peer Reviewers) kuralları ile sağlanır.

Dergide yayımlanacak makalelerde aranan özellikler

Dergiye gönderilen çalışmalarınilgili olduğu bilimsel alanda geçerli etik kurallara ve bilimsel standartlara uygun olması,
Gönderilen çalışmaların daha önce başka bir yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere gönderilmemiş olması (Bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler bu şarta bağlı olarak vebelirtilmesi kaydıyla değerlendirmeye alınır),
Etik kurul onayı gerektiren tüm çalışmalarda gerekli etik izinlerin alınmış olması ve belgelendirilmesi,
Çalışmanın kaynakça ve özet hariç / kaynakça ve özet dahil 7000 kelimeyi geçmemesi ve derginin yayım formatına göre hazırlanmış olması,
Literatürde yapılmış olan çalışmalarla benzerlik oranının %20’yi geçmemesi gerekir.

Editör kurulunun sorumlulukları
Editör kurulu, derginin yayın politikalarının belirlenmesinden ve uygulanmasından sorumludur.
Gönderilen çalışmaların dergi yayın politikalarına ve kapsamına uygunluğunu değerlendirir. Yayın politikalarına uygun olmayan çalışmalar iade edilir.
Gönderilen çalışmaların intihal/benzerlik oranını iThenticate programından alınan benzerlik raporu üzerinden denetler. Bu doğrultuda yazarların çalışmalarıyla ilgili iThenticate raporunu göndermeleri gerekir.
Benzerlik oranının %20’den fazla olduğu çalışmaları başka bir işleme gerek kalmaksızın iade eder.
Etik kurul onayı gerektiren tüm çalışmalarda makalenin katılımcılarına ilişkin etik kurul onayı, deneysel araştırmalarda izinleri olup olmadığını denetler. Olmaması durumunda makaleyi reddeder.
Dergiye gönderilen çalışmalara ilişkin ön incelemeyi tamamlayarak yayın politikalarına uygun şekilde değerlendirme sürecini başlatır.
Çalışmaların dergiye ulaştırılmasından itibaren değerlendirme süreçlerinde ve yayım sürecinde yazarlara ve hakemlere ait kişisel verilerin ve fikri mülkiyet haklarının korunmasına ilişkin sorumlulukları yerine getirir.
Makalenin yansız değerlendirilmesi için hakemler ve yazarlar arasındaki çıkar çatışması, çıkar birliği gibi olumsuz durumların oluşmamasını temin eder.
Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşmasını ve sürekli güncellenmesini temin eder.
Makalelerle ilgili yayımlama veya yayımlamama kararını verir. Karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutar.
Yazarların, hakemlerin, araştırmacı, uygulayıcı ve okuyucularınbilgi gereksinimlerini karşılamaya ve açıklama gerektiren konularda açıklık ilkelerine göre davranmaya çaba gösterir.

Yazarların sorumlulukları
Yazarlar, dergiye gönderdikleri çalışmalardaki bilimsel verilerin doğruluğunu ve özgünlüğünü garanti eder.
Dergiye gönderilen çalışmalarda kullanılan üçüncü kişilere ait ve telif hakkına haiz veri toplama aracı, tablo, grafik, harita ve diğer görseller için ilgili kurum, kişi veya kişilerden yazılı izin alınmalıdır.
Yazarlar çalışmalarının benzerlik oranını gösteren raporu editörlere iletmekle sorumludur.
Etik kurul onayı gerektiren tüm çalışmalarda gerekli onayların alınmış olması, bu onaylara ilişkin makale içeriğinde bilgi verilmesi ve başvuru sürecinde belgelendirilmesi gerekir.
Değerlendirme sürecinden geçerek yayımlanmış olsa dahi makalelerde kullanılan verilerin manipüle edildiği, çarpıtıldığı ve gerçek olmayan verilerin kullanıldığıveya diğer etik ihlallerin tespiti halinde makale dergiden çekilir.
Yazarlar editör kurulunun ve hakemlerin bildirdiği düzeltme/revizyon taleplerini tamamlayarak dergiye iletmekle sorumludur. Yazarların makul gerekçeler olmaksızın gerekli revizyonları yapmayı reddetmesi halinde makale iade edilir.
Değerlendirme sürecinde yazarlardan makalelerine ilişkin daha detaylı bilgi ya da ham veri istenmesi durumunda beklenen bilgilerin editörlere sunulması gerekir.
Yayınlanma başvurusu yapılan makaleyle ilgili çıkar çatışması-çıkar birliği olan kişiler editörlere bildirilmelidir.
Yazarlar, dergiye özgün bir çalışma sunmakla yükümlüdürler ve çalışmalarında kullandıkları kaynakları akademik kriterlere uygun şekilde atıf göstererek belirtmek zorundadırlar. Aksi durumun tespit edilmesi halinde çalışma reddedilecektir.
Yazarlar "Makale Gönderim Süreci" başlığında yer alan tüm bilgi ve belgeleri iletmekle sorumludur.

Hakemlerin sorumlulukları
Hakemlerin temel görevi, uzmanlık alanlarına uygun olan çalışmaların değerlendirilmesine dahil olarak çalışmanın yayımlanıp yayımlanmaması kararına katkı sağlamaktır.
Hakemler değerlendirmelerini yaparken gizliliğe riayet etmekle yükümlüdür ve değerlendirme sürecinde elde ettikleri bilgileri kişisel amaç ve çıkarları için kullanamazlar.
Hakemler yalnızca uzmanlık alanına giren çalışmalar için hakemlik yapar.
Hakemler, tüm değerlendirmelerinde objektif olmalı ve doğrudan çalışmanın içeriğini odağına alan bir yaklaşımla hareket etmelidir. Yazarlara yönelik kişisel yorumlardan kaçınmalıdırlar.
Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
Hakemler değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse, çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri çalışmaları değerlendirme sürecinden sonra imha etmelidir. İnceledikleri çalışmaların sadece nihai versiyonlarını ancak yayınlandıktan sonra kullanabilir.
Hakemler değerlendirmesini kabul ettikleri makaleyi süresi içinde değerlendirmelidirler.

Dergi süreçlerinde gerçekleştirilen hiçbir iş ve işlem için hiçbir ad altında yazardan veya kurumundan ücret alınmamaktadır.