A Different Dimension of Child Abuse: Munchausen By Proxy Syndrome and Social Work Intervention

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 42 - 60, 30.05.2025

Merve Kılıç

Öz

Munchausen By Proxy Syndrome (MSBP) is a form of abuse that arises within families and is particularly challenging to comprehend. MSBP, defined by Meadow in 1977, refers to a pattern of behavior in which intentional harmful interventions are made to a child's health condition or false information is provided, leading to unnecessary medical procedures. In terms of child protection, professionals must be competent in recognizing and identifying MSBP at early stages. In cases of MSBP, social work professionals play an active role by adopting a multidisciplinary approach in the process of analyzing family dynamics, assessing parental behaviors and developing strategies for child protection. The study aims to examine the psychosocial dimensions of MSBP cases, family structures and the effects of the syndrome on the child, determine the diagnostic process and evaluate the roles of social work professionals in the stages of child protection and the treatment of the perpetrator.

Anahtar Kelimeler

child , child abuse , Munchausen by proxy syndrome , factitious disorder imposed on another , social work

Çocuk İstismarının Farklı Bir Boyutu: Munchausen By Proxy Sendromu ve Sosyal Hizmet Müdahalesi

Öz

Munchausen By Proxy Sendromu (MSBP), aile içinde ortaya çıkan ve anlaşılması oldukça zor olan bir istismar türüdür.1977 yılında Meadow tarafından tanımlanan MSBP, çocuğun sağlık durumu üzerinde kasıtlı olarak zarar verici müdahalelerde bulunulmasına veya yanlış bilgi verilerek gereksiz tıbbi işlemler yapılmasına yol açan bir davranış biçimini ifade etmektedir. Çocukların korunması bakımından, profesyonellerin, MSBP’yi tanıma ve erken aşamalarda fark etme yetkinliğine sahip olmaları gerekmektedir. Sosyal hizmet uzmanları, MSBP vakalarında, aile içindeki dinamiklerin analiz edilmesi, ebeveynin davranışlarının değerlendirilmesi ve çocuğun korunmasına yönelik stratejilerin belirlenmesi sürecinde multidisipliner yaklaşım sergileyerek aktif bir rol üstlenmektedir. Bu çalışmanın amacı, MSBP vakalarının psiko-sosyal boyutlarının, aile yapılarının ve sendromun çocuğa etkilerinin incelenmesi, tanı sürecinin belirlenmesi, çocuğun korunması ile istismarcının tedavi edilmesi aşamalarında sosyal hizmet profesyonellerinin rollerinin değerlendirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

çocuk , çocuk istismarı , bakım verenin yapay bozukluğu , sosyal hizmet

Kaynakça

• Abdulhamid, I., & Siegel, P. (2006). Munchausen syndrome by proxy. Retrieved May, 19, 2008.
• Abdurrachid, N., & Marques, J. G. (2022). Munchausen syndrome by proxy (MSBP): a review regarding perpetrators of factitious disorder imposed on another (FDIA). Cns spectrums, 27(1), 16-26.
• Akgündüz, E., Kaya, K., Kalaoğlu, E., Bulut, F. D., & Hilal, A. (2018). Munchausen by proxy sendromu; Bir olgu sunumu. Ahi Evran Medical Journal, 2(1), 16-18.
• Anderson, L. E., Weston, E. A., Doueck, H. J., & Krause, D. J. (2002). The Child-Centered social worker and the sexually abused child: Pathway to healing. Social work, 47(4), 368-378.
• Arslan Şahbaz, E. E. (2024). Bakım verenin yapay bozukluğu(Munchausen by proxy sendromu) ve sosyal hizmet müdahalesi. Toplum ve sosyal hizmet, 35(1), 153-172.
• Artingstall, K. (1998). Practical aspects of munchausen by proxy and munchausen syndrome investigation (Vol. 20). Crc press.
• APB (2000). Psikiyatride hastalıkların tanılandırılması ve sınıflandırılması elkitabı, yeniden gözden geçirilmiş dördüncü baskı (DSM-IVTR). Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• APB. (2013). Ruhsal bozuklukların tanımsal ve sayımsal elkitabı. Köroğlu E,(Çev. Ed.). Beşinci Baskı (DSM‑5) Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı. Ankara: Hekimler Yayın Birliği.
• Barker, R. L. (2003). The social work dictionary, 4th ed. Washington, DC:Nasw Press.
• Başbakkal, Z. (1994). Ebeveynlerin neden olduğu Munchausen Sendromu. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 10(3), 59-67.
• Berg, B., & Jones, D. P. (1999). Outcome of psychiatric intervention in factitious illness by proxy (Munchausen's syndrome by proxy). Archives of Disease in Childhood, 81(6), 465-472.
• Bools, C. N., Neale, B. A., & Meadow, S. R. (1992). Co-morbidity associated with fabricated illness (Munchausen syndrome by proxy). Archives of Disease in Childhood, 67(1), 77-79.
• Brown, P., Tierney, C., & Serwint, J. R. (2009). Munchausen syndrome by proxy. Pediatrics in review, 30(10), 414.
• Bursch B, Emerson ND, Sanders MJ. Evaluation and management of factitious disorder imposed on another. J Clin Psychol Med Settings 2019; 1-11.
• Carter, M., & Cording, J. (2021). Factitious disorder imposed on another: Literature scan. Oranga Tamariki.
• Cardona, L., & Asnes, A. G. (2019). Disclosure of caregiver-fabricated illness to a child: A team-based approach to communicating with pediatric patients. Clinical Child Psychology and Psychiatry, 24(3), 494-502.
• Davis, P., McClure, R. J., Rolfe, K., Chessman, N., Pearson, S., Sibert, J. R., & Meadow, R. (1998). Procedures, placement, and risks of further abuse after munchausen syndrome by proxy, non-accidental poisoning, and non-accidental suffocation. Archives of disease in childhood, 78(3), 217-221.
• Dizer, U., Can, M., Söhmen, T., Beker, C. M., & Özgüven, V. (2000). Munhausen sendromu. Flora, 5(2), 152-155.
• Duyan, V. (2003). Aileye yönelik planlı müdahale sürecinin aşamaları. Toplum ve Sosyal Hizmet, 14(1), 41-61.
• Feldman, M. D., & Brown, R. M. (2002). Munchausen by proxy in an international context. Child abuse & neglect, 26(5), 509-524.
• Folks, D. G. (1995). Munchausen's syndrome and other factitious disorders. Neurologic Clinics, 13(2), 267-281
• Glaser, D. (2020). Fabricated or induced illness: From “Munchausen by proxy” to child and family-oriented action. Child Abuse & Neglect, 108, 104649.
• Gray, J., & Bentovim, A. (1996). Illness induction syndrome: paper I—a series of 41 children from 37 families identified at the great ormond street hospital for children nhs trust. Child abuse & neglect, 20(8), 655-673.
• Guandolo, V. L. (1985). Munchausen syndrome by proxy: an outpatient challenge. Pediatrics, 75(3), 526-530.
• İnce, T., & Yurdakök, K. (2014). Munchausen by proxy sendromu; Ağır bir çocuk istismarı formu. Journal of Pediatric Disease/Çocuk Hastalıkları Dergisi, 8(3).
• Jones, J. G., Butler, H. L., Hamilton, B., Perdue, J. D., Stern, H. P., & Woody, R. C. (1986). Munchausen syndrome by proxy. Child abuse & neglect, 10(1), 33-40.
• Jureidini, J. (1993). Obstetric factitious disorder and munchausen syndrome by proxy. The Journal of nervous and mental disease, 181(2), 135-136.
• Karadağ, F. (2018). Çocuk ruh sağlığında istismarın farklı bir boyutu: Munchausen by proxy Sendromu,Psikiyatrik Sosyal Hizmet,157-165.
• Karakoç Demirkaya, S., Tağcı, S., & Aksu, H. (2016). Hipoglisemi nöbetleri ile başvuran tip-1 diyabetes mellitus tanılı ergen olguda munchausen sendromu. Anatolian Journal of Psychiatry/Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17.
• Kırcı, G. S., Turan Yurtsever, N., Okumuş, H., & Birincioğlu, İ., (2015). Bir munchausen by proxy sendromu olgusu tanılamada yaşanan güçlükler. Türkiye Klinikleri , vol.12, no.2, 51-55.
• Kirst-Ashman, K. K., & Hull, G. H. (1999). Understanding generalist practice. Chicago: Nelson-Hall.
• Kut, S. (1983). Sosyal hizmet eğitiminde 22 yıl. HÜ Sosyal Hizmetler Yüksekokulu Dergisi, 1(1), 1-12.
• Libow, J. A. (1995). Munchausen by proxy victims in adulthood: a first look. Child Abuse & Neglect, 19(9), 1131-1142.
• Lopez-Rico, M., Lopez-Ibor Jr, J. J., Crespo-Hervas, D., Muñoz-Villa, A., & Jimenez-Hernandez, J. L. (2019). Diagnosis and treatment of the factitious disorder on another, previously called Munchausen syndrome by proxy. Sn Comprehensive Clinical Medicine, 1(6), 419-433.
• Martinovic, A. (1995). Fictitious epilepsy in Munchausen syndrome by proxy: Family psychodynamics. Seizure: European Journal of Epilepsy, 4(2), 129-134.
• Meadow, R. (1977). Munchausen syndrome by proxy the hinterland of child abuse. The Lancet, 310(8033), 343-345.
• Meadow, R. (1982). Munchausen syndrome by proxy. Archives of disease in childhood, 57(2), 92-98.
• Meadow, R. (1985). Management of Munchausen syndrome by proxy. Archives of Disease in Childhood, 60(4), 385.
• Meadow, R. (1990). Suffocation, recurrent apnea and sudden infant death. The Journal of Pediatrics, 117(3), 351-357.
• Meadow, R. (2002). Different interpretations of Munchausen syndrome by proxy. Child abuse & neglect, 26(5), 501-508.
• Mercer, S. O., & Perdue, J. D. (1993). Munchausen syndrome by proxy: Social work's role. Social Work, 38(1), 74-81.
• National Association of Social Workers. (2013). NASW standards for social work practice in child welfare. national association of social workers.
• Noyan, M. A. (2021). Factitious disorders. Alpha Psychiatry, 1(3), 162-173.
• Orak, O. S., Tunç, E., Aktaş, G., Gülırmak, K., & Vatansever, S. (2017). Maskeli istismar: Munchausen by proxy sendromu. Türkiye Klinikleri Psychiatric Nursing-Special Topics, 3(2), 153-157.
• Özbesler, C., & Çoban, A. İ. (2010). Ebeveyn yoluyla munchausen sendromu olgularında sosyal hizmetin rolü. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 21(21), 40-49.
• Özbesler, C. (2017). Tıbbi sosyal hizmete giriş ve tıbbi sosyal hizmet uzmanının rolleri. Tıbbi sosyal hizmet. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Özdemir, D. F. (2020). Yapay bozukluk/bakım verenin yapay bozukluğu olgularına psikodinamik bakış ve klinik yaklaşım: Bir gözden geçirme. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(4).
• Parrish, M., & Perman, J. (2004). Munchausen syndrome by proxy: Some practice implications for social workers. Child and Adolescent Social Work Journal, 21, 137-154.
• Polat, O. (1996). Munchausen sendromu. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, 4(2), 61-62.
• Polat, O. Dokgöz H. (2007) “Munchausen Sendromu”. Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı, Seçkin yayıncılık, (Ed.) Prof. Dr. Oğuz Polat. Ankara.
• Rees, S. V. (1987). Munchausen syndrome by proxy: Another form of child abuse. Practice, 1(3), 267-282.
• Rosenberg, D. A. (1987). Web of deceit: a literature review of Munchausen syndrome by proxy. Child abuse & neglect, 11(4), 547-563.
• Rosenberg, D. A. (2003). Munchausen syndrome by proxy: Medical diagnostic criteria. Child abuse & neglect, 27(4), 421-430.
• Schreier, H. A., & Libow, J. A. (1993). Munchausen syndrome by proxy: Diagnosis and prevalence. American Journal of Orthopsychiatry, 63(2), 318-321.
• Sheridan, M. S. (1989). Munchausen syndrome by proxy. Health & Social Work, 14(1), 53-58.
• Sheridan, M. S. (2003). The deceit continues: An updated literature review of Munchausen syndrome by proxy. Child abuse & neglect, 27(4), 431-451.
• Sigal, M., Gelkopf, M., & Meadow, R. S. (1989). Munchausen by proxy syndrome: The triad of abuse, self-abuse, and deception. Comprehensive psychiatry, 30(6), 527-533.
• Sousa, D. D., Kanomata, E. Y., Feldman, R. J., & Maluf, A. (2017). Munchausen syndrome and munchausen syndrome by proxy: A narrative review. Einstein (Sao Paulo), 15, 516-521.
• Southall, D. P., Plunkett, M. C., Banks, M. W., Falkov, A. F., & Samuels, M. P. (1997). Covert video recordings of life-threatening child abuse: Lessons for child protection. Pediatrics, 100(5), 735-760.
• Stirling Jr, J., & Committee on Child Abuse and Neglect. (2007). Beyond munchausen syndrome by proxy: Identification and treatment of child abuse in a medical setting. Pediatrics, 119(5), 1026-1030.
• Tiryaki, A. Y., & Baran, G. (2017). Bir çocuk istismarı türü olarak “Munchausen by proxy sendromu”. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 107-124.
• Tomanbay, İ. (2012). Sosyal çalışma ve sosyal hizmetlerde önce kavram. Ankara: Sabev Yayınları.
• Türkmen, M., & Akbaş, G. E. (2021). Cinsel istismara maruz bırakılan çocuğa yönelik danışmanlık tedbiri: Güçlendirme yaklaşımı temelinde bir vaka sunumu. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(4),
• Turhan, E., Sangün, Ö., & İnandı, T. (2006). Birinci basamakta çocuk istismarı ve önlenmesi.
• Tümer, A., Odabaşı, A., Özdemir, D., Mutlu, E., & Kaynak, A. (2015). Çocuk istismarının ağır bir türü: Bakım verenin yapay bozukluğuna (Munchausen By Proxy Sendromu) hukuki ve tıbbi Bakış. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, (6), 581-608. 1587-1606.
• Uğurlu, Z. (2021). Munchausen by proxy sendromu olgularında tıbbi sosyal hizmet müdahalesi. G. oral içinde. Olgularla Adli Psikiyatri ve Davranış Bilimleri, 84-86.
• Ünlü, İ. İ. (2025).“Hastaneye gitmeliyim, huzura ermeliyim" munchausen by proxy sendromuna yönelik sosyal hizmet müdahalesi: Bir vaka sunumu. Tıbbi Sosyal Hizmet Dergisi, 12(24), 150-167.
• Yates, G., & Bass, C. (2017). The perpetrators of medical child abuse (Munchausen Syndrome by Proxy)–a systematic review of 796 cases. Child abuse & neglect, 72, 45-53.
• Yavaşca, S. (2021). Sosyal hizmetin savunuculuk rolü bağlamında sivil toplum örgütleri. Toplumsal Politika Dergisi, 2(1), 1-10.
• Zastrow, C. (2016). Sosyal Hizmete Giriş (Çev. D. Baran Çiftçi)(4. Baskı). Ankara: Nika Yayınevi.
• World Health Organization. (2002). The world health report 2002: Reducing risks, promoting healthy life. World Health Organization.