Postmodern Dönemde Babalık Rolünün Erozyonu: Kur’an Perspektifinden Bir Değerlendirme

Yıl 2025, Cilt: 61 Sayı: 4, 1377 - 1424, 26.12.2025

Faruk Görgülü

https://doi.org/10.61304/did.1773345

Öz

Bu çalışma, postmodern dönemde babalık rolünde yaşanan erozyonu ele almakta ve Kur’ân-ı Kerîm’in ortaya koyduğu baba-evlat ilişkisi modelinden hareketle çözüm önerileri sunmayı amaçlamaktadır. Babalık kurumu, çocukların dinî, ahlâkî ve sosyal gelişiminde, aile bütünlüğünün korunmasında ve toplumsal istikrarın sürdürülmesinde vazgeçilmez bir konuma sahiptir. Ancak küreselleşme, teknolojik dönüşüm, ekonomik sorunlar, tüketim kültürünün yaygınlaşması, bireyselleşme ve cinsiyet rollerine ilişkin değişen söylemler, geleneksel babalık algısını ciddi biçimde zayıflatmıştır. Bu süreç, baba-çocuk arasındaki bağların gevşemesine, otoritenin aşınmasına ve değer aktarımında kırılmalara yol açmıştır. Kur’an’ın sunduğu babalık modeli ise bu erozyona karşı hem değer temelli hem de pratik yönelimli bir referans niteliği taşımaktadır. Araştırmada söz konusu dönüşüm sosyal, kültürel, ekonomik ve psikolojik boyutlarıyla incelenmiş, Kur’an’da yer alan baba örnekleri üzerinden ideal baba figürünün temel nitelikleri kapsamlı biçimde analiz edilmiştir. Nitel araştırma yöntemleri çerçevesinde yürütülen çalışmada, doküman incelemesine dayalı olarak Kur’an’daki baba-evlat ilişkisine dair ayetler tematik açıdan değerlendirilmiş, klasik ve çağdaş tefsirler ile modern babalık literatürü sistematik biçimde karşılaştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir , Kur’an , Babalık Rolü , Postmodernizm , Baba- Evlat İlişkisi , Toplumsal Değişim , Peygamber Kıssaları

The Erosion of the Fatherhood Role in the Postmodern Era: An Evaluation from the Perspective of the Qur’an

Öz

Thishis study addresses the erosion experienced in the role of fatherhood in the postmodern era and aims to propose solutions based on the father–child relationship model presented in the Qur’an. The institution of fatherhood occupies an indispensable position in the religious, moral, and social development of children, in the preservation of family integrity, and in the maintenance of social stability. However, the forces of globalization, technological transformation, economic downturns, the ubiquity of consumer culture, the rise of individualism, and the evolving discourses on gender roles have collectively eroded the conventional conception of fatherhood. This phenomenon has resulted in the dissolution of father–child bonds, the erosion of paternal authority, and the disruption of the transmission of values. The fatherhood model posited by the Qur’an functions as a reference point that is both value-based and practice-oriented in opposition to this erosion. In the present study, this transformation has been examined from social, cultural, economic, and psychological dimensions. The essential qualities of the ideal father figure have been analyzed comprehensively through the examples of fathers presented in the Qur’an. Conducted within the framework of qualitative research methods, the study thematically evaluates verses in the Qur’an concerning the father–child relationship, and systematically compares classical and contemporary exegeses (tafsīr) with modern fatherhood literature.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr , Qur’an , Fatherhood Role , Postmodernism , Father–Child Relationship , Social Change , Prophetic Narratives

Kaynakça

• Akbulut, Sedide. Türk Aile Yapısında Babalık Rolü ve Modernite Algısı İlişkisi: Sosyo-Demografik Bir Analiz. İstanbul: İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2025.
• Altay, Şeyma. “Kur’an’da Erkek: Roller, Sorumluluklar ve Haklar”. Erkek Olmak -İslâm, Sâbiteler ve Değişen Roller- ed. Fatma Asiye Şenat. 75-91. İstanbul: İz Yayıncılık, 2023.
• Akyüz, Vecdi. “Kur’an ve Sünnette Ebeveyn ve Çocuk Hakları”. 275- 345. Kur’an ve Sünnete Göre Temel İnsan Hakları Tartışmalı İlmi Toplantı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2014.
• Aktaş, Hamza. “Din Eğitiminde Babanın Rolü”. Baba Okulu. ed. Elif Arslan. 57-67. Ankara: DİB Yayınları, 2023.
• Ay, Mehmet Emin. Ailede ve Okulda İdeal Din Eğitimi. İstanbul: Düşünce Kitabevi Yayınları, 2020.
• Ay, Mehmet Emin. “Çocuklara Allah İnancının Öğretiminde Temel İlkeler”. Çocuk ve Medeniyet 6/12 (2021), 9-25.
• Aydın, M. Zeki. Ailede Ahlak Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2015.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Ailede Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2 (Aralık 2003), 125-158.
• Balin, Hatice. “Aile İçi Rollerde Babalığın Önemi”. Çocuk ve Medeniyet 6/11 (2021), 55-81.
• Bayer, Ali. “Değişen Toplumsal Yapıda Aile”. Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/8 (Şubat 2013), 101-129.
• Bayraktar, Zeki. İnterseks-Hermafrodit ve Eşcinsel: Norm ve Norm Dışı Cinsellik, Farklar, Nedenler, Öneriler. İstanbul: Motto Yayınları, 2020.
• Beaton, John – William Doherty. “Fathers’ Family of Origin Relationships and Attitudes About Father Involvement from Pregnancy Through First Year Postpartum”, Fathering 5/3 (2007), 236-245.
• Bedenek, Elissa P. - Brown, Catherine F. Boşanma ve Çocuğunuz. çev. Serap Katlan. Ankara: HYB Yayıncılık, 1997.
• Bilecik, Sümeyra. “Anne Baba Tutumlarının Bireylerin Din Algısına Etkisi”. Değerler Eğitimi Dergisi 15/33 (2017), 7-38.
• Birinci, Ali. “Çocuklara Ahlakî Değerlerin Kazandırılmasında Ailenin Rolü”. Din Eğitiminde Çocuk. Ed. Mustafa Başkonak – Şeref Göküş. İstanbul: Kitap Dünyası, 2024, 75-108.
• Bozok, Mehmet. “Türkiye’de Ataerkillik, Kapitalizm ve Erkeklik İlişkilerinde Biçimlenen Babalık”. Fe Dergi: Feminist Eleştiri 10/2 (2018), 31-42.
• Çapcıoğlu, İhsan. “Çocuğun Gelişiminde Babanın Rolü”. Baba Okulu. ed. Elif Arslan. 9-32. Ankara: DİB Yayınları, 2. Basım, 2023.
• Çelebi, Ahmet. İslam’da Eğitim-Öğretim Tarihi. İstanbul: Damla Yayınları, 1998.
• Çelebi, Kınalızâde Ali. Ahlâk-ı Alâî. Bulak: Matbaatü’l-Bulak, 1248.
• Çelik, Hilal. Genç Yetişkinlerde Babanın Belirsiz Kaybının Aile Sistemi ve Bireysel Psikolojik Örüntüler Bağlamında İncelenmesi: Danışmanlık Psikolojisi Perspektifinden Karma Bir Araştırma. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2003.
• Çelik, Hüseyin. Kur’an’da Aile Modelleri. Konya: Tebeşir Yayınları, 2015. Çevik, İsmail. “Tarihi Seyrinde Değişen Aile ve Postmodern Babalık”. Türkiye Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 19 (2025), 195-216. https://doi. org/10.53112/tudear.1658071
• Daly, Kerry. “Reshaping Fatherhood: Finding the Models.” Journal of Family Issues 14/4 (1993), 510-530.
• Dam, Hasan. “Çocukluk Dönemi Din Eğitimi”. Gelişimsel Basamaklara Göre Din Eğitimi. ed. Mustafa Köylü. 51-96. Ankara: Nobel Yayınları, 2010.
• Demir, Zekiye. “Değişen Toplumlarda Ailenin Değişmeyen Özellikleri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21/2 (2021), 770-791.
• Demos, John. “The Changing Faces of Fatherhood: A New Exploration in American Family History.” Father and Child: Developmental and Clinical Perspectives. Ed. Stanley Cath – Alan Gurwitt – John Ross. 425-445. Boston: Little Brown, 1982.
• Dinç, Mehmet - Kitapçıoğlu, Süreyyanur. “İrade Eğitiminde Babanın Rolü”. Baba Okulu. ed. Elif Arslan. 69-96. Ankara: DİB Yayınları, 2023.
• Durmuş, Emine vd. “Çocukluktan Yetişkinliğe Baba Kavramı”. Ulakbilge 57 (Şubat 2021), 174-191. https://doi.org/10.7816/ulakbilge-09-57-02
• Erdem, Sezgin. Baba Kimliğinin İnşasının Nesiller Bağlamında Karşılaştırmalı Analizi: Sembolik Etkileşimci Bakış Açısıyla Nitel Bir İnceleme. Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2019.
• Furedi, Frank. Korku Kültürü: Risk Almanın Riskleri. çev. Barış Yıldırım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
• Görgülü, Ülfet. “Kur’an’ın Rehberliği ve Sünnet’in Örnekliğinde Erkek ve Aile”. Erkek Olmak -İslâm, Sâbiteler ve Değişen Roller-. ed. Fatma Asiye Şenat. 15-37. İstanbul: İz Yayıncılık, 2023.
• Görgülü, Ülfet. “Veda Hutbesi Ekseninde Ailede Hak ve Sorumluluklar”. Hz. Peygamber’in Veda Haccı Hutbeleri Sempozyum Tebliğleri. ed. Suat Mertoğlu. 337-355. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
• Gray, Wallace. “Postmodern Çağ: Bir Bakmışsınız Var; Bir Bakmışsınız Yok; (ve) Niçin Önemlidir?” çev. Bülent Nuri. İslâmi Araştırmalar 7/2 (1994), 131-148.
• Gündüz, Olgun. “Aile İçinde İletişimi Etkileyen Bir Araç Olarak Teknoloji ve Sosyal Medya”. İyilik Ekseninde Aile. 95-106. Ankara: DİB Yayınları, 2019.
• Harman, Ömer Faruk. “Lokmân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/205-206. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Herland, Mari D. v.dğr. “Balancing Fatherhood: Experiences of Fatherhood Among Men with a Difficult Past.” Qualitative Social Work 14/2 (2015), 242- 258. doi:10.1177/1473325014528737
• İbn Âşûr, Muhammed et-Tâhir b. Muhammed et-Tûnisî. et-Tahrîr ve’ttenvîr. Tunus: Dâru’t-Tûnusiyye, 1984.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ İsmâîl b. Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. Kahire: Müessesetü Kurtuba, 2000.
• Jameson, Fredric. Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. çev. Nuri Plümer - Abdülkadir Gölcü. İstanbul: Nirengi Kitap, 1994.
• Kara, Ömer. “Kur’an’da Ebeveyn-Çocuk İlişkisinin Temelleri”. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu: Peygamberimiz ve Çocuk. 67-84. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
• Karaköse, Rukiye- Karaköse, Şaban. Çocuk Eğitiminde Babanın Etkisi. İstanbul: Yediveren Yayınları, 2012.
• Karaköse, Şaban. “Çocuğun Cinsel Kimlik Gelişiminde Babanın Etkisi”. Baba Okulu. 97-110. Ankara: DİB Yayınları, 2. Basım, 2023.
• Karaman, Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsir. Ankara: DİB Yayınları, 8. Basım, 2020.
• Kaya, Mevlüt. “Ailede Anne-Baba Tutumlarının Çocuğun Kişilik ve Benlik Gelişimindeki Rolü”. On dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1997), 193-204.
• Kesgin, Bedrettin. “Güvensizliğe ve Risklere Karşı Güvenli Liman Olan Aile ve Ailede Babanın Rolü”. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu: Peygamberimiz ve Aile (21-24 Kasım 2019, Antalya). 111-131. Ankara: DİB Yayınları, 2021.
• Kılavuz, M. Akif. “Anne Baba Örnek Davranışlarının Çocukların ve Ergenlerin Dinî Kişiliğinin Oluşumuna Etkileri”. Uludağ Üni versitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 14/2 (2005), 41-58. Kır, Özge Gökhan. “Dijital Dünyada Aile ve Mahremiyet”. Dijital Dünyada Değerleriyle Aile Olmak. 87-98. Ankara: DİB Yayınları, 2023.
• Kip, Ayşegül. Kur’ân-ı Kerîm’de Baba Olan Peygamberler ve Babalık Rolleri. Ankara: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021.
• Kirpitci, Eyüp. “Din Eğitimi Açısından Baba-Oğul İlişkisi”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30/30 (2010), 223-239.
• Kocayörük, Ercan. “Öz-Belirleme Kuramı Açısından Ergenlerin Anne Baba Algısı ile Duyuşsal İyi Oluşları Arasındaki İlişki”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4/37 (2012), 24-37.
• Köse, Saffet. Modern Çağın Sorunu: Baba Yoksunluğu. Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 2024.
• Köylü, Mustafa. “Değerler Eğitiminde Ailenin Rolü”. Aile ve Eğitim. ed. M. Faruk Bayraktar. 227-260. İstanbul: Ensar Yayınları, 2010.
• Köylü, Mustafa. “Ahlak Eğitiminde Ailenin Rolü”. Çağımızın Ahlak Bunalımı ve Çözüm Arayışları. ed. Hüseyin Sarıoğlu. İstanbul: Ensar Yayınları, 2009.
• Krampe, Edythe - Rare Newton. “The Father Presence Questionnaire: A Confirmatory Factor Analysis of a New Measure of the Subjective Experience of Being Fathered.” Fathering 4/2 (2006), 159-190.
• Kula, Naci. “Lokmân Sûresi Işığında Ana-Baba-Çocuk İletişimi”. İslâmî İlimler Dergisi: I. Kur’an Sempozyumu (2007), 111-127
• Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr. el-Câmi’ li-ahkâmi’l- Kur’ân. thk. Hisam Semir el-Buhârî. Riyad: Dâru’l-Âlemi’l-Kütüb, 2003.
• Kutub, Seyyid. Fî Zılâli’l-Kur’ân. çev. M. E. Saraç vd. İstanbul: Hikmet Yayınları, 2001.
• Kuzucu, Yaşar. “Değişen Babalık Rolü ve Çocuk Gelişimine Etkisi”. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 4/35 (2011), 79-91.
• Küçük, Ahmet. “Günümüzde Aile ve Kur’ân’dan Örnek Aileler”. Tefsir Araştırmaları Dergisi (TADER) 3/2 (2019), 408-442.
• Lamb, Michael E. “How Do Fathers Influence Children’s Development? Let Me Count the Ways.” The Role of the Father in Child Development. ed. Michael E. Lamb. 1-27. New Jersey: John Wiley & Sons, 2010.
• Lamb, Michael E. The Role of the Father in Child Development. New York: John Wiley & Sons, 3. Basım, 1997.
• LaRossa, Ralph. “Fatherhood and Social Change.” Family Relations 37/4 (1988), 451-457. https://doi.org/10.2307/584119
• Lilley, M. Becoming a Father: How to Make a Success of Your Role as a Parent. United Kingdom: How To Books Ltd., 1997.
• Lynn, Mark G. vd. “Influences on Father Involvement: Testing for Unique Contributions of Religion.” Journal of Child and Family Studies 25 (2016), 3247-3259. https://doi.org/10.1007/s10826-016-0486-6
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. İstanbul: Mizan Yayınevi, 2005.
• Mâverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib. Tefsîru’l-Mâverdî (en- Nüket ve’l-Uyûn). Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İmiyye, ts.
• Mosley, Jane - Thomson, Elizabeth. “Fathering Behavior and Child Outcomes: The Role of Race and Poverty.” Fatherhood: Contemporary Theory, Research, and Social Policy: Research on Men and Masculinities. ed. William Marsiglio. 148-151. Thousand Oaks, CA: Sage Publications, 1995.
• Mevdûdî, Ebü’l-A’lâ. Tefhîmu’l-Kur’ân. İstanbul: İnsan Yayınları, 1986.
• Mercan, Zerrin – Şahin, Fatma Tezel. “Babalık Rolü ve Farklı Kültürlerde Babalık Rolü Algısı” Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi 2/2 (Eylül 2017), 1-10.
• Mukâtil b. Süleymân. Tefsîru Mukâtil b. Süleymân. Beyrut: Dâru İhyâi’t- Türâsi’l-Arabî, 2003.
• Odabaşı, Hatice Ferhan v.dğr. Dijital Çağda Ailenin Dönüşümü: Yeni Nesil Bağlar ve Dinamikler. İstanbul: Enstitü Sosyal Yayınları, 2. Basım, 2024.
• Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metotlar. Ankara: TDV Yayınları, 11. Basım, 2020.
• Özdal, Funda - Aral, Neriman. “Baba Yoksunu Olan ve Anne-Babası ile Yaşayan Çocukların Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi”. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi 6/2 (2005), 255-267.
• Özdemir, Ömer. “Ebeveynlere Göre Ailede Çocuğun Din Eğitimi”. Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 47 (2019), 313-344.
• Özgüven, İbrahim Ethem. Ailede İletişim ve Yaşam. Ankara: PDREM Yayınları, 2001.
• Özkan, Fatih. Çocuğun Din Eğitiminde Anne Baba Etkisi. Ankara: Eskiyeni Yayınları, 2019.
• Öztürk, Mahmut. Peygamberlerin Aile Bireyleriyle İmtihanı. Ankara: Son Çağ Yayınları, 2016.
• Öztürk, Mahmut. “Kur’an’da Aile Kurumunun Devamını Sağlayan Temel İlkeler”. Farklı Yönleriyle İslâm’da Aile. ed. Ömer Sabuncu. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2020.
• Öztürk, Hatice “Hz. Şuayb Ailesinden Günümüz Ailesine Aktarabileceğimiz Erdemli Davranışlar”, II. Uluslararası Mevlid-i Nebi Sempozyumu Tebliğler Kitabı. 612-622. Urfa: Harran Üniv. İlahiyat Fakültesi, 2019.
• Peker, Sıla - Alabay, Erhan. “Çalışan Babaların Stres Düzeyleri ile BabaÇocuk İlişkisi Arasındaki İlişki”. Sağlık Akademisyenleri Dergisi 10/4 (2023), 667-671.
• Pleck, Elizabeth H. - Pleck, Joseph H. “Fatherhood Ideals in the United States: Historical Dimensions.” The Role of the Father in Child Development. ed. Michael E. Lamb. 43-48. New Jersey: John Wiley & Sons, 1997.
• Pleck, Joseph H. “Fatherhood and Masculinity.” The Role of the Father in Child Development. ed. Michael E. Lamb. 27-57. New Jersey: John Wiley & Sons, 2010.
• Pleck, Joseph H. “American Fathering in Historical Perspective.” Changing Men: New Directions in Research on Men and Masculinity. ed. Michael Kimmel. 351-36. California: Sage, 1987.
• Petts, Richard J. “Religious Participation, Religious Affiliation, and Engagement with Children Among Fathers Experiencing the Birth of a New Child.” Journal of Family Issues 28/9 (2007), 1139-1161. https://doi. org/10.1177/0192513X07300788
• Râzî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ömer Fahrüddîn. et-Tefsiru’l- kebir (Mefâtîhu’l-gayb). 32. Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Sayar, Kemal. “Baba Olmak”. 2019. Erişim 24 Ağustos 2025. https:// kemalsayar.com/insana-dair/baba-olmak
• Seven, Serdal. Çocuk Ruh Sağlığı. Ankara: Pegem Net Yayıncılık, 2008.
• Steede, Kevin. Anne Babaların En Çok Yaptıkları 10 Hata. çev. Rahime Demir. İstanbul: Hayat Yayıncılık, 1998.
• Şahan, Ramazan. “Hz. Nûh Kıssası Bağlamında Ailevi İlişkiler”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2014/2/33 (2014), 215-248.
• Şentürk, Ünal. Parçalanmış Aile–Çocuk İlişkisinin Sebep Olduğu Sosyal Problemler (Malatya Uygulaması). Malatya: İnönü Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
• Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr. Câmiʿu’l-beyân ʿan teʾvîli âyi’l- Kur’ân. ed. Ahmed Muhammed Şâkir. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2000.
• Tokur, Behlül. “‘Yok’ Babalar ve ‘Görünmez’ Çocuklar”. Baba Okulu. ed. Elif Arslan. 167-180. Ankara: DİB Yayınları, 2. Basım, 2023.
• Turan, İbrahim. “Günümüz Aile Problemleri Çerçevesinde Kur’an’da Ebeveyn–Çocuk İlişkisi”. On dokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 35 (2013), 71-104.
• Tümer, Günay. “Âzer”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 4/316- 317. İstanbul: TDV Yayınları, 1991.
• Tütün, Sevgi. Kur’an’da Peygamber Aileleri. İstanbul: Kayıhan Yayınları, 2012.
• Utma, Seçil. “Aile Kurumunun Dönüşümünde Sosyal Medyanın Etkisi: Aile İçi İletişimin Dijitalleşmesi”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 13/71 (2020), 1016-1023.
• Varlı, Abdussamet. “Kur’an’da Peygamberler Örnekliğinde Ailede Anne- Baba ve Çocukların Hukuku”. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 (2020), 224-247.
• Wolkind, S. - Rutter, M. “Separation, Loss and Family Relationships.” Child and Adolescent Psychiatry. 2. bs. ed. M. Rutter - L. Hersov. 34-57. Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1985.
• Yaman, Ahmet. Ahlak ve Hukuk Ekseninde Aile Hayatımız. Ankara: DİB Yayınları, 2015.
• Yapıcı, Asım. “Psikososyal Boyutlarıyla Gençlik Dönemi ve Ebeveynlerin Gençlerle İlişkisi”. Baba Okulu. ed. Elif Arslan. 143-166. Ankara: DİB Yayınları, 2. Basım, 2023.
• Yavuz, Kerim. Çocukta Dini Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi. İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 2012.
• Yavuzer, Haluk. “Yaygın Ana–Baba Tutumları.” Ana Baba Okulu. 117- 130. Ankara: Remzi Kitabevi, 2001.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
• Yörükoğlu, Atalay. Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları, 25. Basım, 2002.