WHAT DO CARTOONS OFFER TO CHILDREN?

Yıl 2018, Cilt: 54 Sayı: 1, 139 - 170, 16.04.2018

Suat Cebeci Recep Demir

Öz

Children in a rapid de- velopment period for cognitive, affective, and physiological devel- opment take as a role model, primarily
their parents, some persons and characters around them that they love and have
respect. Cartoon characters are also among such role models that children watch lovingly. It becomes more of an issue, in terms of child development, to
know to what extent foreign cultures, negative and positive behaviors are
reflected to the child in television broadcast, and to what extent the car- toons
transfer the reli- gious and cultural values in the society
where they are broadcast as children like the characters in such cartoons. For
that purpose, local and foreign cartoons are put through content
analysis; reli- gious-cultural values and negative
messages are determined in them. The
coding and the categories in data analysis related to those cartoons are done by using QDAMINER LITE v1 4.5 software.

Anahtar Kelimeler

Cartton, Chil- dren, Religion, Culture, Values

ÇİZGİ FİLMLER ÇOCUKLARA NEYİ VAAT EDİYOR?

Öz

Bilişsel, duyuşsal
ve fizyolojik bakımdan
hızlı bir geliş- me döneminde bulunan çocuklar
çevrelerinde bulunan, başta ebeveyn olmak üzere, sevdikleri, saygı duyduk-
ları bazı kişi ve karakterleri model almaktadırlar.
Bu modeller arasında onların severek
izledikleri çizgi film karakterleri
de yer alır. Bu karakterler
vasıtasıyla çocuk- ların
beğenisini kazanan çizgi filmlerin, yayınlandıkları toplumlardaki dinî ve
kültürel değerleri çocuğa ne derece aktardıkları; bu yayınlar içerisinde
yabancı kül- türlerin, olumsuz söz ve davranışların çocuğa ne derece
aksettirildiğinin bilinmesi çocuk gelişimi bakımından önem arz etmektedir. Bu amaçla biri yerli, diğeri yaban-
cı yapım olan iki çizgi film izlenerek içerik analizine tabi tutulmuş, bu çizgi filmlerde
dinî-kültürel değerler ve olumsuz mesajlar tespit
edilmiştir. Çizgi filmlerden elde edilen verilerin
analizindeki kodlama ve katego- riler QDAMINER LITE v1.4.5 programı
kullanılarak gerçekleştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Çizgi Film, Çocuk, Din, Kültür, Değerler

Kaynakça

• Acat, Mehmet; Bahaddin ve Aslan, Macit, “Yeni Bir Değer Sınıflama- sı ve Bu Sınıflamaya Bağlı Olarak Öğrencilere Kazandırılması Gereken Değerler”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri-Education Sciences: Theory&Practice, c.12 sy. 2, 2012.
• Akıncı, Ayşegül ve Güven, Gülhan, “Okul Öncesi Döneme Yönelik Çiz- gi Filmlerde Yer Alan Değerlere Ait Sözel İfadelerin Sunumu: TRT Çocuk Kanalı Örneği”, Uluslar arası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 16, 2014.
• Altuntaş, İsmail Hakkı, “Medya Ninnileri” 2014, https://ismailhakkial- tuntas.com/2014/12/11/medya-ninnileri/, Erişim: 09.12.2016.
• Balcı, Ali, Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pe- gem Akademi, Ankara 2015.
• 36 Cemil Oruç-Erhan Tecim-Hilal Özyürek, “Okul Öncesi Dönem Çocuğunun Kişilik Gelişiminde Rol Modellik ve Çizgi Filmler”, Ekev Akademi Dergisi, 2011 sy. 48, s. 314.
• Bandura, Albert, “Social Learning Theory”, Stanford University, New York 1971 ss. 1-46.
• Bilgin, Nuri, Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, Siyasal Kitabevi, Ankara 2014.
• Büyükbaykal, Güven, “Televizyonun Çocuklar Üzerindeki Etkileri”, İÜ. İletişim Fakültesi Dergisi, sy. 28, 2007.
• Elkin, Frederic, Çocuk ve Toplum Çocuğun Toplumsallaşması, çev. Na- fize Güngör, Gündoğan Yayınları, Ankara 1995.
• Erdoğan, İrfan, “Gerbner’in Ekme Tezi ve Anlattığı Öyküler Üzerine Bir Değerlendirme”, Kültür ve İletişim, c.1 sy. 2, 1998.
• Güler, Deniz Aynur, “Soyutun Somutlaştırılması: Çizgi Filmlerin Kül- türel İşlevleri”, I. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, Bildiriler Kitabı, Çocuk Vakfı Yayınları, İstanbul 2013.
• Oruç, Cemil; Tecim, Erhan; Özyürek, Hilal, “Okul Öncesi Dönem Ço- cuğunun Kişilik Gelişiminde Rol Modellik ve Çizgi Filmler”, Ekev Akade- mi Dergisi, 2011, sy. 48.
• Özdemir, Osman; Özdemir, Pınar; Güzel; Kadak, Muhammet Tayyip ve Nasıroğlu, Serhat, “Kişilik Gelişimi”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 2012, c. 4, sy. 4.
• Sağlam, İsmail, “Okul Öncesi Eğitimde Bulunması Gereken Hedefler Nelerdir?”, UÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bursa 1998, c. 7, sy. 7.
• Sağlam, İsmail, “Okul Öncesi Eğitimde Taklit Etkinlikleri ve Din Eği- timi Açısından Değerlendirilmesi”, UÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Bursa 2000, c. 9, sy. 9.
• Schramm, Wilbur, “The Effects of Television on Children and Adoles- cents” Reports and Papers on Mass Communication, Unesco, Paris 1964. Song, Yi ve Zhang, Yan Bing, “Cultural Values in Chinese Children’s Animation: A Content Analysis of The Legend of Nezha”, China Media Research, 2008, c. 4, sy. 3. http://eee.chinamediaresearch.net/index.php/back-issues?id=28, Erişim: 12.05.2016.
• Türkmen, Nilgün, “Çizgi Filmlerin Kültür Aktarımındaki Rolü ve Pe- pee”, CÜ Sosyal Bilimler Dergisi, c. 36, sy. 2, Sivas 2012.
• Uysal, Şefik, “Sosyal Bilimler Araştırmalarında Kullanılan Araçların Geçerlik ve Güvenirlikleri”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1974, c. 7, sy. 1.
• Yağbasan, Mustafa ve Kurtbaş, İhsan, “Şiddet ve Tüketim Kıskacında Çocukluk Televizyon Üzerine Ampirik Bir Çalışma”, ARÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2015, sy. 2.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2013.