PEDAGOGICAL EXAMINATION OF THE CONTENT AND METHOD OF AL-GHAZALI’S BOOK NAMED AYYUHAL WALAD

Yıl 2020, Cilt: 56 Sayı: 2, 133 - 166, 15.06.2020

Salih Aybey

Öz

Al-Ghazali is a scholar who lived between 450-505/1058-1111. He has produced important works in many fields from fiqh to kalam, from philosophy to logic, from sufism to morality (akhlaq), and from education to al-usul. One of his works is “Ayyuhal Walad”. The work has been translated into Turkish and printed several times so that those who do not speak Arabic can easily read and understand it. It contains some explanations about religion, morality and decency written by alGhazali to a student as a recommendation. In his work, Ghazali gave his student information about what sciences to learn and how to follow the right path. He answered almost all questions that can be answered by fulfilling the wishes of his student, and he addressed him as, “O son”. In this work, al-Ghazali dealt with the basic religious and moral rules that the individuals living in the society may encounter most often, and he explained how a Muslim should spend their daily life on the axis of the Qur’an and the Sunnah. It is a fact revealed by the pedagogy that each child has a unique learning ability. Experts who set out on this fact stated that providing education in accordance with the development periods and the own abilities of each child will contribute to effective learning. AlGhazali paid attention to this fact in his work years ago and used all the subjects, examples, stories and concise words in the simplicity so that his interlocutor could understand for educational purposes. The application of such a method provided both easy comprehension of the subject and a more fluent reading of the work. 

Purpose and Importance 

In this study, it was aimed to determine how the work of al-Ghazali named Ayyuhal Walad, which guides people in many subjects from worship to prayers and from family life to daily life, constitutes a source for today’s religious education. Although the works and influence of Ghazali, who is one of the important scholars in Islamic world, were analyzed from different aspects, no study was found about his work named Ayyuhal Walad except for a few studies. One of these studies is related to the field of hadith and the other is to literature. In the work written by Orhan Yılmaz, the hadiths in the author’s work have been evaluated in terms of sources and chain of transmitters (sanad). In this context, it is emphasized whether the hadiths are compatible with the understanding of the Qur’an and the Sunnah. In the study made by Sevim Seda Yıldıray, the text of the work was written in transcriptional form, and the sentences in imperative and optative moods in the work were determined. In this study, the work named Ayyuhal Walad will be evaluated pedagogically in terms of its content, teaching methods, and techniques. 

Method

In this study, before going on to pedagogical evaluation, the work was generally introduced from the printed version in our hands. Later on, both Ayyuhal Walad and the views of the author were evaluated by taking into consideration other works of the author. While making this evaluation, we benefitted from his education views as well. Attention was paid to base and classify the analyzes and evaluations according to the importance of the subject. In this context, one of the copies we have used in our study and have found the opportunity to compare is the work titled “Tercüme-i Eyyuha’l-Veled” which was translated by Süleyman b. Cerağ, consists of 104 pages and was published in Istanbul in 1302/1884. Another one is the work titled “Eyyuha’l-Veled”, which was examined by Ali Muhyiddin Ali el-Karadâğî, consists of 158 pages and was published in Beirut in 1985. 

Conclusion 

In this study, the work named Ayyuhal Walad by al-Ghazali by addressing his student was pedagogically examined and evaluated by taking into account today’s education approach. When the work was analyzed in terms of content, it has been observed that it has innovative and pedagogical features compared to the terms and educational understanding of the time it was written. Besides, many similarities have been found with today’s education and training methods. In his expressions, al-Ghazali frequently referred to verses, hadiths, stories and quotations in order to make the subject more comprehensible. Although the author has written his work to his interlocutor, it is seen that he addresses everyone. One of the most important aspects seen in his work is that he started his recommendations with a sincere addressing by taking into account the level of his interlocutor. Such an addressing is quite important in terms of education and winning the heart of the interlocutor. This can be evaluated under the principle of “relativity to the student” according to today’s teaching principles and methods. Therefore, the work can be evaluated in accordance with the principle of “vitality”, one of today’s teaching principles and methods. On the other hand, the author aimed to put the theoretical knowledge into practice. For this reason, the practical dimension of education rather than theoretical was prioritized in the work, followed by an applied method as if it was a face-to-face education. In this context, it is seen that his views and thoughts about education are in conformity with today’s educational principles. Although nine centuries have passed since then, it has been found that his ideas remain fresh and practical.

Anahtar Kelimeler

al-Ghazali, Ayyuhal Walad, Pedagogy, al-Ghazali and Education, Religious Education

GAZZÂLÎ’NİN EYYÜHE’L-VELED ADLI ESERİNİN İÇERİK VE YÖNTEMİNİN PEDAGOJİK AÇIDAN İNCELENMESİ

Öz

Gazzâli (1058-1111) Selçuklular döneminde yaşayan, İslâm düşünce ve kültür yapısının oluşmasında önemli katkıları olan âlimlerden biridir. Yaşadığı dönem itibariyle İslâm dünyasında ilk düzenli eğitimöğretim kurumları olan Nizamiye Medreselerinde hem öğrencilik hem de öğreticilik yapmış bir kişidir. İlmi açıdan çok yönlü bir âlim olması nedeniyle değişik alanlardaki çalışmalarının yanında eğitim-öğretime dair eserler de yazmıştır. Bu alanda onun kaleme aldığı eserlerden birisi de Eyyühe’l-Veled’dir. Türkçe’nin yanında başka dillere de çevrilmiş olan eser, Gazzâli’nin düşünce yapısını ve pedagojik yaklaşımını da ortaya koyması bakımından önemli bir eserdir. Bu çalışmamızda pedagojik açıdan incelenmiş bu eserin muhteva, yöntem ve tekniklerinin günümüzün eğitim anlayışı ile bağdaşıp bağdaşmadığı değerlendirilmiştir. Eserin muhteva açısından tahlili yapıldığında, kaleme alındığı dönemin şartları ve eğitim anlayışına göre, yenilikçi ve pedagojik özellikler taşıdığı görülmüş; günümüz eğitim-öğretim yöntemleri açısından pek çok benzerlikleri tespit edilmiştir. Bununla birlikte eserde bugünün eğitim anlayışına ışık tutacak pek çok tavsiyelerin mevcut olduğu ve din eserin eğitimi alanında kullanılabilecek önemli kaynaklar arasında yer aldığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Gazzâlî, Eyyühe’l-Veled, Pedagoji, Gazzâlî ve Eğitim, Din Eğitimi

Kaynakça

• Attar, Feridüddin. Pendname. Çev. M. Ali Özkan. İstanbul: Semerkand Yayıncılık, 2012.
• Aydın, M. Şevki. Cumhuriyet Dönemi Din Eğitimi Öğretmeni. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Aktif Öğretim Yöntemlerinden Buldurma (Sokrates) Yöntemi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/1 (2001): 1-19.
• Ayhan, Halis. Eğitime Giriş ve İslâmiyet’in Eğitime Getirdiği Değerler. İstanbul: Damla Yayınları, 1986.
• Bayraktar, M. Faruk. İslâm Eğitiminde Öğretmen Öğrenci Münasebetleri. İstanbul: İFAV Yayınları, 2018.
• Bedevi, Abdurrahman. Müellefatü’l-Gazzâli. Kahire: el-Hey’etü’l-Mısriyyeti’l-Amme, 1961.
• Bilgin, Beyza-Selçuk, Mualla. Din Öğretimi. Ankara: Gün Yayınları, 1995.
• Bouyges, Maurice. Essai de de Chronologie des Oeuvres de al-Ghazali. Ed. Michel Allard (Paris, Hardcover, 1900. Brembeck, W. L. - Howell, W. S. Persuasion: A Means of Social Influence. New York: Prentice Hall, 1954.
• Çağrıcı, Mustafa. “Gazzali”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1996, 13: 489-490.
• Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Akçağ Yayınları, 2005.
• Cebeci, Suat. “Yazı Dili ve Yazılı İletişim Bağlamında Gazâli’nin Üslubu”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 47/3 (2011): 135-146.
• Çamdibi, Hasan Mahmud. Şahsiyet Terbiyesi ve Gazzâlî. İstanbul: Çamlıca, 2014.
• Çamdibi, Hasan Mahmut - Keskiner, Emine. “Gazzâlî’ye Göre Çocuk Eğitimi”. 900. Vefat Yılında İmam Gazzâlî. İstanbul: MÜİFAV Yayınları, 2012.
• Çelebi, Ahmed. İslâm’da Eğitim-Öğretim Tarihi. Çev. Ali Yardım. İstanbul: Damla Yayınları, 1998.
• Çelik, Ali. “Emir Kipi Üzerine”, Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 16/1 (2014): 333-351.
• Çelikel, Bülent. Gazâlî ve Eğitim. İzmir: Tıbyan Yayınları, 2009.
• Çelikel, Bülent. “Gazâli (Ö. 1111 M)”. Klasik İslâm Eğitimcileri. Ed. M. Köylü-A. Koç. İstanbul: Rağbet, 2016.
• Demirci, Kerim. “Metafor: Bir Anlatım ve Üretim Mekanizması”. Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat. Ed. M Sarıca-B. Sarıca. Ankara: Padam Yayınları, 2016.
• Ebu Ğudde, Abdü’l-Fettah. Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed ve Öğretim Metodu. Trc. Enbiya Yıldırım. İstanbul: Yasin Yayınları, 2001.
• Ece, Abdurrahman. “Hadisler Bağlamında Hz. Peygamber’in Eğitim ve Öğretim Metodu”. Kilis 7 Aralık Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/10 (2009): 291-314.
• Ersin, Mefharet. Eğitimde Psikolojinin Rolü 2. İstanbul: MEB Yayınları, 1981.
• Ersoy, Mehmet Akif. Safahat. İstanbul: İnkılap ve Ata Yayınevi, 1981.
• ez-Zebîdî, Muhammed Murtazâ. İthâfü-s sâdeti’l-müttakîn bi şerhi esrârı ihyâi ‘ulûmi’d dîn 1. Mısır: 1311.
• Gazzâlî. el-Münkız mine’d-dalâl. Trc. Hilmi Güngör. İstanbul: MEB Yayınları, 1990.
• Gazzâlî. Eyyühe’l-Veled. Thk. Ali Muhyiddin Ali el-Karadâğî. Beyrut: Dâru’l Beşâiri’l-İslâmiyye, 1985.
• Gazzâlî. Fatihatu’l-Ulum. Çev. Halit Zavalsız. İstanbul: Bilsam Yayınları, 2015.
• Gazzâlî. İḥyâʾü ʿulûmi’d-dîn 1, 2, 3, 4. Terc. A. Serdaroğlu. İstanbul: Bedir Yayınları, 1974.
• Gazzâlî. Kimyâ-i Saâdet. Terc. A. Faruk Meyan. İstanbul: Bedir Yayınları, 1981.
• Gazzâlî. Mi’yeru’l-İlim. Çev. Ali Durusoy-Hasan Hacak. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Gazzâlî. Tahâfüt el-Felâsife: Filozofların Tutarsızlığı. Çev. Bekir Karlığa. İstanbul: Çağrı Yayınları,1981.
• Gazzâlî. Eyyühe’l-Veled. Çev. Süleyman b. Cerağ. İstanbul: Şirket-i Sahafiye-i Osmaniye, 1302h.
• Görmez, Mehmet. “Terğib ve Terhib”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Ankara: TDV Yayınları, 2011), 40: 508-509.
• Günaydın, Y. Turan. “Gazzâlî Tercümeleri: Osmanlı Devri ve 1928 Sonrası İçin Bibliyografya Denemesi”. Divan Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 16/30 (2011): 63-90.
• Güngör, Erol. “Milli Eğitimimizde Eğitici ve Öğretici Olarak İnsan”. Türk Kültürü Dergisi 39/460 (2001): 466-472.
• Gürbüz, Deniz. “Gazzâlî’yi Anlamanın Usulü”. Diyanet İlmî Dergi 47/3 (2010): 7-20.
• Gürel, Ramazan. “Hz. Peygamber’in (s.a.s.) Eğitim-Öğretim Modelinde Belli Başlı İlke ve Metotlar”. Yakın Doğu Üniversitesi İslâm Tetkikleri Merkezi Dergisi 1/2 (2015): 7-29.
• Güzel, Abdurrahim. “Gazâlî Bibliyografyası Üzerine Bir Deneme”. Ebû Hâmid Muhammed el-Gazâlî: 1050-1111. Haz. A. H. Köker. Kayseri, Erciyes Üniversitesi, 1988: 249-272.
• Işıkdoğan, Davut. “Eğitim ve Din Eğitimi Kaynaklarında Öğretmen Nitelikleri (Tarihsel Süreç)”. e-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi 11 (2014): 1-17.
• İbn Sahnûn. Eğitim ve Öğretimin Esasları (Adâbü’l-mu’allimîn). Çev. M. Faruk Bayraktar İstanbul: MÜİFV Yayınları, 2014.
• İnanç, Banu Yazgan vd. Gelişim Psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2018.
• İnce, Murat. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ed. A. Arslan-C. Akar. Ankara: Pegem, 2018.
• Kant, Imanuel. Pedagoji Üzerine. Çev. M. Rahmi. İstanbul: Yeni Zamanlar Yayınları, 2005.
• Karadaş, Cağfer. “Nizamiye Medreseleri ve Gazzâli”. Uluslararası Medrese Geleneği ve Modernleşme Sürecinde Medreseler Sempozyumu (5-7 Ekim 2012). Muş: 2012.
• Karlığa, H. Bekir. “Gazzâli: Eserleri”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1996, 13: 524.
• Kasım, Mahmud. “İmam Gazâlî ve J.J. Rousseau Arasında Eğitim Hakkında Bir karşılaştırma”. Çev. Selahattin Parladır. İslâmî Araştırmalar 2/6 (1998), 47-53.
• Kazıcı, Ziya. İslâm Eğitim Öğretim Tarihi. İstanbul: Bir Yayınları, 1993.
• Köylü, Mustafa. “Çocukluk Dönemi Dinî İnanç Gelişimi ve Din Eğitimi”. AÜİFD 45 (2004): 137-154.
• Küçükahmet, Leyla. Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, 2017.
• Lazarus, Hava. Studies in Al-Ghazali. Jerusalem: Magnes Press, Hebrew University, 1975.
• Mehmedoğlu, Yurdagül. Okul Öncesi Çocuklarda Dinî Duygunun Gelişimi ve Eğitimi. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
• Oruç, Cemil. “İmam Gazali’nin Yaşadığı Döneme Kadar İslâm Eğitiminin Yapısı ve Gazali’de Eğitimin İmkânı”, EKEV Akademi Dergisi 14/45 (2010): 95-116.
• Oruç, Cemil. “Okul Öncesi Dönemde Dinî Duygunun Kökenleri ve Gelişmesi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 10/3 (2010): 75-96.
• Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar. Ankara, TDV, 2005.
• Özbek, Abdullah. Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed. Esra Yayınları: Konya 1991.
• Özdemir, Saadettin. “Gazali’nin Ahlak Eğitimi Hakkındaki Görüşleri”. Uluslararası Modern Çağ ve Gazzâli Sempozyumu (12-14 Mayıs 2011). Isparta: SDÜ, 2011.
• Parladır, Selahattin. Din Eğitimi Bilimine Giriş. İzmir: Anadolu Matbaası, 1996.
• Pazarlı, Osman. Din Eğitimi ve Öğretiminde Genel Metodlar. İstanbul: İrfan Yayınları, 1967.
• Rızaeddin b. Fahreddin. İmam Gazzâli. Haz. L. Yakupoğlu Boran. İstanbul: Büyüyen Ay, 2018.
• Sanemoğlu, Nuray. Gelişim Öğrenme ve Öğretim. Ankara: Anı Yayınları, 2018.
• Selçuk, Mualla. Çocuğun Eğitiminde Dinî Motifler. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
• Şanver, Mehmet. Kur’ân’da Tebliğ ve Eğitim Psikolojisi. İstanbul: Pınar Yayınları, 2001.
• Şentürk, Yaşar. Gazzâlî’nin Eğitim Görüşü. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, 1986.
• Şimşek, Eyüp. “Çocukluk Dönemi Dinî Gelişim Özellikleri ve Din Eğitimi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/1 (2004): 207-220.
• Taşköprülüzade Ahmed Efendi. Mevzuat’ül Ulûm. Sad. M. Çelik. İst. Üçdal Neşriyat, 2011.
• Uludağ, Süleyman. Doğuş Devrinde Tasavvuf. İstanbul: Dergah Yayınları, 2013.
• Usta, Mustafa. “Mevlana’nın Eğitiminde Metot, Program ve Gayeler”. 4. Milli Mevlana Kongresi (12-13 Aralık 1989). Konya, 1989: 161-165.
• Ülken, Hilmi Ziya. “Gazzâlî’nin Bazı Eserlerinin Türkçe Tercümeleri”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 9 (1961): 59-79.
• Yavuz, Kerim. Çocukta Dinî Duygu ve Düşüncenin Gelişmesi. Ankara: DİB Yayınları, 1983.
• Yavuz, Kerim. Çocuğun Dünyası ve Gelişme. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 1992.
• Yıldıray, Sevim Seda. Eyyühe’l-Veled Tercümesi. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, 2018.
• Yılmaz, Orhan. “Gazzali’nin Eyyühe’l-Veled İsimli Kitabının Önemi ve Kitapta Geçen Hadislerin Değerlendirmesi”. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 15/15 (2019): 185-213.
• Zernûci, Burhaneddin. Ta’limü’l-müteallim. Çev. Vehbi Yavuz. Bursa, İlim ve Kültür Yayınları, 1987.