HOW SHOULD MUSLİMS BEHAVE İN THE FACE OF CALAMİTİES?

Yıl 2020, Cilt: 56 Sayı: 3, 937 - 980, 15.09.2020

Zeki Koçak

Öz

It is certain that we need more moderation than ever in order not to cause confusion by falling down to neither extremism nor understatement in speeches made due to the coronavirus epidemic threatening the whole world and our country.

One third of the Qur’an is about the stories of the ancient communities. In these stories, it is stated that there are lessons to be learned from their adventures in life and special warnings are made to us in order to avoid sharing the same fate with them. In our study, we examined our responsibilities and the precautions to be taken in this process, and we gave information on the provisions regarding congregational worships such as Friday and Eid prayers. In addition, after taking all the measures prescribed by the government, the Coronavirus Scientific Committee of the Ministry of Health and the doctors, the religious, legal and moral principles that Muslims must demonstrate are emphasized and the subject is discussed with various examples. On the other hand, it is mentioned that it is wrong to accept this calamity, which affects our country and our people both materially and immaterially, as if it did not exist and also it is a wrong approach to associate the pandemic with the errors, faults and sins of our Muslim people.

In this study, we focused on how to understand the current pandemic event by taking the nass as our reference. In examining the material and spiritual dimensions of calamities, we drew attention to the fact that Allah also has wrath in addition to His mercy; and we stressed the importance of discussing the two together. In this context, we dealt with the issue of sunnatullah and adatullah (customs of Allah), and with various dimensions of evaluating the experiences with an approach to draw lessons from them. In order to explain all these, we reinforced our arguments by giving numerous examples from verses and hadiths.

By focusing on the nature of calamities and how to interpret them, we pointed out that there are two aspects of worldly life. Indeed, even though everyone accepts that everything that exists in life has a consequence, people may overreact in the face of adversities. In this study, we tried to remind people of the balance between blessings and burdens. In this regard, we emphasized that Allah is the absolute owner of property and all existence, and therefore it is of high importance to perform tasks in accordance with the commands of the Owner; as a consequence, we mentioned the logical need to obey the rules set by the Owner. On the other hand, we evaluated the blessings and torments given to people in life in terms of Uṣūl al-fiqh. In fact, divine and acquired incidents that cause the loss of legal capacity/ability to act are required to be legally evaluated, and since the coronavirus epidemic also causes loss of legal capacity, we indicated some points in terms of fiqh. Also, the life in the grave and the afterlife are examined so as not to undermine the integrity of the topic, but we only included them in the footnotes in order not to exceed the scope of the study.

We reiterated that when Muslims face with such incidents, they must first obey legal orders and make maximum efforts and attention to take the necessary actions. Additionally, we have tried to explain the benefits of being grateful, patient, merciful, compassionate and kind in such situations. Besides, we emphasized the effect of continuous repentance, prayer and charity, which are among the general orders and recommendations of Islam, on human and social life. While mentioning that the financial hardships experienced in the world will also affect our lives, we emphasized the nature of the solidarity that Islam has ordered or recommended depending on the situation, and drew attention to the emergence of current problems related to zakat. In this context, we stressed the importance of supporting the aid campaigns launched in our country. Starting from the fact that human health concerns the whole world, we pointed out that it is no longer possible for everyone to act as they see fit, that everything will be very different, and that we must prepare accordingly.

In this study, the mode and the conceptual framework were primarily emphasized on the basis of equilibrium. Subsequently, by mentioning where and how the calamities and blessings occur, it is pointed out how the attitude of Muslims should be against these. In the conclusion, we share the projects related to how to convert this epidemic process to good for both ourselves and our nation.

Anahtar Kelimeler

Coronavirus, Calamity, Health, Rights, Balance, Qur’anic Verse

MÜSLÜMANLAR MUSİBETLER KARŞISINDA NASIL DAVRANMALI?

Öz

Dünyayı ve ülkemizi tehdit eden Koronavirüs salgını sebebi ile yapılan konuşmalarda ifrat ve tefrite düşüp zihni karışıklığa sebebiyet vermemek için her zamankinden daha çok itidale ihtiyacımız olduğu malumdur.

Kur’ân’ın üçte biri geçmiş kavimlerin kıssaları ile ilgilidir. Onların hayat serüveninden bizler için ibret alınması gereken hususlar olduğuna işaret edilmiş ve aynı akıbetlere düşmemek için özel uyarılar yapılmıştır. Çalışmamızda, bu süreçte bizlere düşen görev ve tedbirlerin alınması konusu incelenmiş; cuma ve bayram namazları gibi toplu ibadetlerin hükümleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Devlet’in, Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu’nun ve doktorların öngördüğü bütün tedbirleri aldıktan sonra Müslüman’ın sergilemesi gereken itikadî, hukukî ve ahlâkî esaslar üzerinde durulmuş, çeşitli misallerle konu temellendirilmiştir. Diğer taraftan ülkemizi ve halkımızı hem maddeten hem de manen etkileyen bu musibeti yokmuş gibi kabul etmek nasıl yanlış ise salgın/pandemi hadisesini bire bir Müslüman halkımızın hata, kusur ve günahlarıyla eşleştirmenin de yanlışlığına değinilmiştir.

Sonuç kısmında ise bu salgın sürecini hem kendimiz hem de milletimiz için hayra nasıl tebdil ve tahvil edeceğimizle ilgili projeler paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Koronavirüs, Musibet, Sağlık, Hak, Denge, Âyet

Kaynakça

• Ahmed İbn Hanbel. Müsned. Thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r- Risale, 2015.
• Ahsikesî, Hüsamüddin Muhammed. Karachi: Müntahabu’l-Hüsami, Büşra, 2015.
• Akkad, Abbas Mahmud. Allah. Beyrut: 2012.
• Akseki, Ahmet Hamdi. İslâm Fıtrî Tabiî ve Umumî Bir Dindir. İstanbul: DİB Yayınları, 2017.
• Alatlı, Alev. Fesüphanallah Nasihatname I. İstanbul: Turkuaz, 2019.
• Ali İbn Belban el-Farisi, Emir Alauddin. Sahihü İbn Hibban bi Tertibi İbn Belban. Thk. Şuayb el-Arnavut. Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 1997.
• Avcı, Mustafa. Osmanlı Ceza Hukuku. Konya: Mimoza, 2014.
• Aynî, Bedrüddin. Umdetü’l-Kârî Şerhu Sahîhi’l-Buharî. Beyrut: Daru’l- Fikr, ts.
• Babertî, Ekmelüddin. Şerhü’l-İnaye ale’l-Hidaye (Fethu’l-Kadir işe beraber). Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• Berki, Ali Himmet. Hukuk Tarihinde İslam Hukuku. Örnek, Ankara: 1955.
• Beydavî, Kâdı Nasırüddin. Tefsîrü’l-Beydavî Envarü’t-Tenzîl ve Esrarü’t- Te’vîl. İstanbul: Dersaadet, ts.
• Beyhakî, Ahmet b. Hüseyin. Sünenü’l-Kübra. Thk. Abdulkadir Ata. Mekke: Daru’l-Bas, 1994.
• Birışık, Abdulhamit. “Rahmet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 34.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail. Sahih-i Buhari.
• Çelebi, İlyas, “Sünnetullah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 38.
• Davis, James C., İnsanın Hikayesi (Taş Devrinden Bugüne Tarihimiz). Trc. Barış Bıçakçı. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2019.
• Dursun, Aysun. Türk Halk Hukuku. İstanbul: Ötüken, 2016.
• Düzdağ, M. Ertuğrul. Şeyhülislam Ebussuûd Efendi’nin Fetvalarına Göre Kanuni Devrinde Osmanlı Hayatı. İstanbul: Şûle, 1998.
• Düzeli, Pehlül. Şeyhülislam Ebussûd ve Fetvaları. İstanbul: OSV, 2012.
• Ebû Dâvûd. Sünen-ü Ebî Dâvûd.
• Ertuğrul, Resul. “Kur’an’da Helak Olan Kavimlerde Suç-Ceza Uyumu I” BÜİFD, 5, 2017.
• Ertuğrul, Resul. “Kur’an’da Helak Olan Kavimlerde Suç-Ceza Uyumu II” BÜİFD, 4/7, 2018.
• Ferharvî, Abdulaziz. Meramü’l-Kelam fi Akaidi’l-İslâm. Thk. M. Süleyman Hasan. Karachi: Mektebe Zemzem, 2012.
• Gamravî, Muhammed ez-Zührî. es-Siracü’l-Vehhac ala Metni’l-Minhac. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1971.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid. Mîzânü’l-amel, Thk. SalaHûddin Havvarî. Beyrut: Mektebetü’l-Asriyye, 2012.
• Hâkim en-Nîsâbûrî, Hafız Ebu Abdillah. el-Müstedrek ale’s-Sahihayn. Thk. Abdulkadir Ata. Beyrut: Kütübü’l-İlmiyye, 1990.
• İbn Kemal Paşa, Şemsüddin Ahmed b. Süleyman. Tefsîrü İbn Kemal Paşa. Thk. Mahir Edib Habbuş. İstanbul: İrşad, 2018.
• İbn Kesîr, Hafız. Tefsîrü’l-Kur’âni’l-Azîm. Thk. M. İbrahim el-Benna- M.A. Âşûr, Abdulaziz Ganîm. İstanbul: Kahraman, 1985.
• İbn Nüceym, Zeynüddin. Fethü’l-Gaffar bi Şerhi’l-Menâr. Şrh. Abdurrahman Behravî. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 2001.
• İbn Nüceym, Zeynüddin. Lübbü’l-Usûl Muhtasaru’t-Tahrîr li İbn’l- Humâm. Thk. Muhammed Fal Seyyid Şenkıtî. Ankara: TDV Yayınları, 2020.
• İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd. Bidâyetü’l-müctehid ve nihâyetü’l-muktesid. İstanbul: Kahraman Yayınları, 1985.
• İbrahim Hakkı. Marifetname. İstanbul: Ahmet Kamil Matbaası, 1330.
• İnalcık, Halil. Osmanlı Tarihinde İslamiyet ve Devlet. İstanbul: İş Bankası, 2016.
• İsfehânî, Râgib Ebu’l Kâsım. el-Müfredat fî garîbi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-M’arife, ts.
• Kadihan, Mahmud Özcendî. el-Fetâvâ el-Hâniyye/Fevâ-i Kâdihân (el-Fetava el-Hindiyye ile birlikte), Beyrut: Daru İhyai’t- Türasi’l-Arabî, 1310.
• Kâsânî, Alauddin. Kitabu Bedaii’s-Sanaı’ fi tertibi’ş-Şerai’. Beyrut: Daru’l- Kütübü’l-İlmiyye, ts.
• Kâsım b. Kutluboğa, Allame Zeynüddin. Şerhu Muhtasaru’l-Menar. Thk. Züheyr b.Nasir. Beyrut: Daru İbn Kesir, 1993.
• Kaya, Yunus. İlm-i Kelam (Tarihçe, Mezhepler ve Mebde ve Mead). İstanbul: Uzakülke, 2010.
• Koçak, Zeki.“İslam Hukuk Metodolojisinde Ehliyet ve Kısımları”. Diyanet İlmi Dergi 39/4 2003.
• Kuşeyrî, Ebu’l-Kasım Abdulkerim. er-Risaletü’l-Kuşeyriyye. Thk. Abdulhalim Mahmud, Mahmud b Şerif. Dımaşk: Daru’l-Farfur, 2002.
• Mahallavî, Abdurrahman. Teshîlü’l-Vüsûl ila İlmi’l-Usûl. Thk. M. İbrahim Hafnavî. Kahire: Daru’l-Hadîs, 2010.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te’vîlâtu’l-Kur’ân. Thk. Bekir Topaloğlu-Ahmet Vanlıoğlu. İstanbul: Daru’l-Mizan, 2005.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Kitâbu’t-Tevhîd. Thk. Bekir Topaloğlu-Muhammed Aruçi. Beyrut: Daru Sadr, 2007.
• Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye. Mevlana, Celalüddin. Fihi ma Fih. Trc. A. Avni Konuk. Hazırlayan Selçuk Eraydın. İstanbul: İz Yayıncılık, 2001.
• Merginanî, Burhanüddin. el-Hidâyetü Şerhu Bidâyeti’l-Mübtedi. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1990.
• Molla Hüsrev. Mir’âtü’l-Usûl. Salah Bilici. İstanbul: ts.
• Molla Aliyyü’l-Kârî. Şerhu Muhatsaru’l-Menaâr. Thk. İlyas Kaplan. İstanbul: İrşad, 2006.
• Muhammed Fuad Abdulbaki. Mu’cemü’l-Müfehres li elfâzi'l-Kur’ân. Kahire: Daru’l-Hadîs, 2001.
• Müslim, İbn Haccac. Sahih-i Müslim. Nedvî, S. Süleyman. Kur’an’ı Kerim’de Kavimler ve Toplumlar Âd, Semûd, Medyen. Trc. Abdullah Davudoğlu. İstanbul: İnkılab, 2003.
• Nesefî, Ebü’l-Muîn. Bahru’l-Kelam. Thk. Salih Farfur. Dımaşk: Darulferfur, 2000.
• Nesefi, Ebü’l-Berekât. Keşfü’l-Esrar Şerhü’l-Musannif ale’l-Menar. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1986.
• Nesefi, Ebü’l-Berekât. Tefsîrü’n-Nesefî Medarikü’t-Tenzîl ve Hakaikü’t- Te’vîl. Thk. Mervan Muhammed. Beyrut: Daru’n-Nefais, 2009.
• Özler, Mevlüt. İslâm Düşüncesinde Tevhid. İstanbul: Nûn, 1995.
• Pezdevî, Fahru’l-İslâm. Usûlü’l-Pezdevî. Thk. Said Bektaş. Beyrut: Daru’l- Beşairi’l-İslâmiyye, 2014.
• Râzî, Fahrüddin. et-Tefsirü’l-kebîr. Beyrut: Darulfikr, 1990.
• Râzî, Fahrüddin. el-Kaza ve’l-kader. Thk. M. Mu’tasimbillah. Beyrut: Daru’l-Kitabi’l-Arabî, 1994.
• San’ânî, Muhammed İsmail. Sübülü’s-Selam Şerhü Bülûgu’l-Meram. Thk. Halil Memun Şiyha. Beyrut: Daru’l-Mağrife, 1997.
• Sâbûnî, Nureddin. el-Kifayetü fi’l-Hidayeti. Thk. Muhammed Aruçi. Beyrut: Daru İbn Hazm, 2014.
• Sayar, Kemal. Başı Sınıklar İçin Kılavuz. İstanbul: Kapı, 2019.
• Şâtıbî, Ebu İshak İbrahim. el-Muvafakat fi Usûli’l-Ahkâm. Thk. Seyyid Muhammed Hıdır. Beyrut: Daru’l-Fikr, ts.
• Tirmizî, Ebu İsa. El-Camiu’s-sahih.
• Üzüm, İlyas. “Gazap”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Azap”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 9.
• Yusuf Has Hacib. Kutadgu Bilig. Trc. Ayşegül Çakan. İstanbul: İş Bankası, 2018.
• Zekiyyüddin Şaban. Usûlü’l-Fıkhi’l-İslâmî. İstanbul: İrşat, 2016.