KUR’ÂN-I KERÎM’İN DİN ADAMLARINI DÜNYEVÎLEŞMEYE KARŞI İKAZI

Yıl 2021, Cilt: 57 Sayı: 2, 499 - 524, 15.06.2021

Burhan İşliyen

Öz

Allah Teâla, kullarının kendi irade ve istekleriyle dünyaya geliş gayelerine uygun olan dosdoğru yolu tutabilmeleri için hem peygamberler göndermiş hem de ilâhî buyruğunu peygamberler vasıtasıyla insanlara iletmiştir. Peygamberlerin vefatından sonra ilâhî emirlerin, dinî ibadet, ritüel ve uygulamaların ifasında yardımcı olan ve o din mensuplarının hukukî meselelerine bakıp hüküm veren din adamları sosyal hayatın tabii bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. İlim sahibi kimselerin dünyanın çeşitli nimetlerine aldanarak ayrıcalıklı bir kast veya zümre oluşturması ve bazı helalleri kendilerine haram kılarak dinde aşırı gitmeleri Allah tarafından reddedilmiştir. Yine onlar dünyevî kazanç için dinin sınırlarını aşmamaları, hakikati gizlememeleri ve kendi yorumlarını ilâhî buyruk gibi topluma sunmamaları noktasında uyarılmışlardır. Bu çalışma Kur’ân’da nadiren övülen fakat çoğunlukla dünyevîleştikleri için yerilen din adamlarının hangi eylemlerinin övgüye veya yergiye sebebiyet verdiği hususunu araştırmaya odaklanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’ân-ı Kerîm, Din Adamı, Dünyevileşme, İrşad

THE WARNING OF THE QUR’AN AGAINST THE SECULARIZATION OF THE CLERGY

Öz

Allah (swt) has sent prophets to His servants to convey the divine commandment in order to keep them on the straight path. After prophets passed away, the clergy who helped in the execution of the divine orders, religious worship, rituals and practices and who ruled the legal issues of the members of that religion emerged as a natural consequence of social life. However, Allah has not wanted that a privileged caste or group have emerged from the clergy who deceived by the world’s various blessings and to go the extreme in the religion by changing some halal to haram. Besides, the clergy has been warned at the point of not exceeding the boundaries drawn by religion for the sake of earthly gains and not to hide the truth and offer their own interpretation to the society instead of the divine commands. This study focuses on investigating which actions of the clergy, who are rarely praised but often condemned in the Qur’an because they are secular, cause praise or satire.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Quran, Clergy, Secularization, Irshad

Kaynakça

• Aydın, Mehmet. “Hıristiyanlık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/348-353. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Ayverdi, İlhan. Misalli Büyük Türkçe Sözlük. İstanbul: Kubbealtı Yayınları, 2010.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmail. el-Câmiʿu’ṣ-sahîh. thk. Muhammed Züheyr b. Nasr. 7 Cilt. Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
• Cilacı, Osman. “Havâri̇”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/513-516. İstanbul: TDV Yayınları, 1997.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. el-Eş’as es-Sicistânî. es-Sünen. 1951.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini-Kur’an Dili. 10 Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
• Himyerî, Abdürrezzâk b. Hemmâm b. Nâfi‘ es-San‘ânî. Tefsîru Abdirrezzâk. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419.
• İbn Âşûr, Muhammed b. Tâhîr. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 12 Cilt. Tunus: Dâru’t-Tunusiyye, 1984.
• İbn Atıyye, Ebu Muhammed Abdülhak b. Galib. el-Muharrerü’l-vecîz fî tefsîri’l-kitabi’l-‘azîz. ed. Abdusselam Abduşşafi Muhammed. Beyrut: 1413.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fida İmadüddin İsmail b. Ömer. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. thk. Seyid Muhammed Seyid. Kahire: 2005.
• İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd Mâce el-Kazvînî. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnâvûd. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’r-risâleti’l-âlemiyye, 2009.
• İbn Manzûr, Muhammed b. Mükerrem. Lisânü'l-’Arab. 11 Cilt. Beyrut: Dâru Sadır, trs.
• İsfahânî, Râgıb. el-Müfredât. thk. Safvan Adnan Davûdî. Şam: Dâru’l-Kalem, 2009.
• Karagöz, İsmail. Kur’an’da Zikir Kavramı ve Allah’ı Zikir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlıǧı, 2002.
• Karslı, İbrahim H. Kutsal Kitaplara Göre: Din Adamı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
• Kurtubî, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed. el-Câmi’ li-ahkâmi’l-Kur’ân. thk. Ebu İshak İbrahim. Kahire: 1386.
• Kutub, Seyyid. Fî Zilâliʼl-Kurʼân. Beyrut: Dârüʼş-Şuruk, 2003.
• Mevdûdî, Ebûʼl-Aʼlâ. Tefhîmuʼl-Kurʼân. İstanbul: İnsan Yayınları, 1991.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc. el-Câmiʿu’ṣ-ṣahîh. ed. Muhammed Fuâd Abdülbâki, 1955.
• Öz, Mustafa. “Humus”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/369-370. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Öz, Mustafa. “Niyâbet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/164-165. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Râzî, Fahreddîn Muhammed b. Ömer. Mefâtihu’l-gayb. Beyrut: Dârüʼl-Kütübil-İlmiyye, 1990.
• Reşîd Rıza, Muhammed. Tefsîrüʼl-Menâr. Kahire: 1353.
• Sa’lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed. el-Keşf ve’l-beyân ʿan tefsîri’l-Kurʾân. thk. Ebû Muhammed b. Âşûr. 10 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, 1422.
• Semʿânî, Ebu’l-Muzaffer Mansûr b. Muhammed. Tefsîru’l-Kur’ân. thk. Yâsir b. İbrahim - Guneym b. Abbas. Riyâd: Dâru’l-Vatan, 1997.
• Sinanoğlu, Mustafa. “Hıristiyanlık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 364-368. İstanbul: TDV Yayınları, 1998.
• Süyûtî, Celâleddin. ed-Dürrü’l Mensûr. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, trs.
• Taberî, Muhammed b. Cerîr. Camiu’l-beyân. ed. Mahmud Muhammed Şakir - Ahmed Muhamed Şakir. Kahire: 1955.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre es-Sülemî. es-Sünen. 5 Cilt. Mısır: Mektebetü Mustafâ el-Bâb el-Halebî, trs.
• Zemahşerî, Ebu’l-Kâsım Cârullah Muhammed. el-Keşşâf an hakâikı gavâmizı’t-tenzîl. Beyrut: Dâru’l-Marife, 2009.
• Hayrettin Karaman vd. Kur’ân Yolu: Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı, 2012.
• Altuntaş, Halil - Şahin, Muzaffer. Kur’ân-ı Kerim Meâli. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu, 1988.