ISLAMIC LITERATURE IN NORTH MACEDONIAPUBLISHING HOUSES AFTER INDEPENDENCE: A RESEARCH ON ISLAMIC LAW

Yıl 2021, Cilt: 57 Sayı: 3, 917 - 954, 15.09.2021

Furkan Shaban

Öz

As it is valid in the promoting and transfer of the common heritage of humanity, books play a crucial role in the individuals living in the Balkans and especially in North Macedonia to get to know their history and scientific heritage and to build their future. In this respect, it is important to examine the books that outline the religious-practical life of Muslims, who constitute a significant part of the population of North Macedonia. There are many original works translated by the Islamic Religious Union and other publishing houses or written by local scholars in North Macedonia since its independence. Our study is limited to the identification and briefly evaluating the books published on Islamic law (fiqh) within this Islamic literature. In this context, it is aimed to examine the world of thought of Muslims living in the country, especially in Islamic law.

Anahtar Kelimeler

North Macedonia, Book, Islamic Literature, Islamic Law, Fiqh

BAĞIMSIZLIK SONRASI KUZEY MAKEDONYA YAYINEVLERİNDE İSLÂMÎ LİTERATÜR: İSLÂM HUKUKU ÖZELİNDE BİR İNCELEME

Öz

İnsanlığın mirasının tanıtım ve aktarılmasında olduğu gibi genelde Balkanlar’da özelde Kuzey Makedonya’da Müslümanların tarihî ve ilmî mirasını tanımaları ve geleceklerini inşa etmeleri bakımından kitaplar kilit bir role sahiptir. Bu bağlamda Kuzey Makedonya’nın nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturan Müslümanların dinî-amelî hayatını şekillendiren kitapların incelenmesi önemlidir. Bağımsızlık sonrası Kuzey Makedonya’da İslâm Dinî Birliği’nin ve kurulan diğer yayınevlerinin günümüze kadar yayınladığı gerek telif gerekse tercüme birçok eser yayınlamışlardır. Bu makalede biz bu İslâmî yayın literatürü içinde İslâm hukuku (fıkıh) alanı ile ilgili neşredilen kitapların tespiti ve kısaca değerlendirmesini yapmaya gayret edeceğiz. Eserler üzerinden de aslında Kuzey Makedonya’da yaşayan Müslümanların, dinî inanç, düşünce ve amel dünyalarının -İslâm hukuku özelinde- incelenmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kuzey Makedonya, Kitap, İslâmî Literatür, İslâm Hukuku, Fıkıh

Kaynakça

• Aruçi, Muhammed. “Yugoslavya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 43/573-579. İstanbul: TDV Yayınları, 2013.
• Asani, Eljesa. Makedonya’daki Medreseler ve Îsâ Bey Medresesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslâm Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalı, Yüksek Lisans, 2010.
• Bakır, Mustafa. “Emîr es-San‘ânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/144-145. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
• Baki, Süleyman. “Makedonya ve Kosova’da Mevlid Merasimleri Ne İfade Eder?” Mevlid ve Süleyman Çelebi Sempozyumu. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 2010.
• Bardakoğlu, Ali. “İstihsan”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/339-347. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Bilge, Mustafa L. “Râbitatü-l-â’lemi-l-İslâmî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 34/379-380. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Boynukalın, Ertuğrul. “Muhammed b. Sâlih el-Useymîn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ek-2/633-634. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
• Dönmez, İbrahim Kâfi. “Mesâlih-i Mürsele”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/79-94. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Erol, Mehmet Seyfettin. “Makedonya Sorunu’nun Temel Dinamikleri”. Balkanlar El Kitabı. Vadi Yayınları, 2. Basım, 2007.
• Fetva Meclisi. “Fetva”. Kuzey Makedonya Cumhuriyeti İslâm Dini Birliği. 03 Aralık 2015. Erişim 28 Ağustos 2020. https://bfi.mk/fetva-nr-01/
• Hatiboğlu, İbrahim. “Nâsırüddin el-Elbânî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 32/403-405. İstanbul: TDV Yayınları, 2006.
• Karaman, Hayrettin. “Fıkıh”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13/1-14. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
• Kaloshi, Rahim. “Osmanlı Dönemi Makedonya’sında İslâm Hukukçuları”. Balkan Araştırmaları Dergisi 1/1 (30 Haziran 2010), 147-162.
• Kaya, Eyyüp Said. “Telfîk”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40/401-402. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
• Mandak, Reyhan. Makedonya’nın Vardar Bölümündeki Dinî Birlikleri (1918-1941) [Верските Заедници во Вардарскиот дел на Македонија (1918-1941)]. Üsküp: Kiril ve Metodi Üniversitesi Milli Tarih Enstitüsü, 2015.
• Nanay, Zeynep. Bir Heyet İctihadı Kurumu Olarak Avrupa Fetva ve Araştırmalar Meclisi: Kararlar ve Usul. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslâm Bilimler Anabilim Dalı, Doktora, 2019.
• Özel, Ahmet. “Abdurrahman b. Nâsır Sa’dî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ek-2/438-441. Ankara: TDV Yayınları, 2019.
• Pajaziti, Ali. Geçiş Sürecinde Makedonya Üniversite Gençliği ve Din Olgusu. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans, 1998.
• Pehlivan, Bayram. “Bûtî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ek-1/221-224. İstanbul: TDV Yayınları, 2016.
• Rexhepi, Sulejman. “Makedonya’da İslâm ve Müslümanlar”. Balkanlarda İslâm. Ankara: Tika Yayınları, 2016.
• Rexhepi, Sulejman. “Makedonya’da Müslümanların Dinî Yaşayışının Organize Edilmesi”. Balkanlarda Gelecek Tasavvuru. İnsani Yardım Vakfı (İHH), 2008.
• Sancaktar, Caner. “Balkanlar’da Osmanlı Hâkimiyeti ve Siyasal Mirası”. Ege Stratejik Araştırmlalar Dergisi 2/2 (2011), 27-47.
• Sejdini, Habibe. Kuruluşundan Günümüze Makedonya İslâm Birliği’nin Örgün ve Yaygın Din Eğitimi Hizmetleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans, 2019.
• 1990-2015 Yayınlar Kataloğu (İstanbul 2015). Üsküp: Logos A, 201M.S.
• Kuzey Makedonya Cumhuriyeti İslâm Dini Birliği. “Fetva”. Erişim 28 Ağustos 2020. https://bfi.mk/category/fetva/
• “Furkan ISM”. Erişim 05 Mart 2021. http://furkan.com.mk/
• “Konkluzat nga Konferenca Shkencore Medhhebi Hanefij Prioritetet dhe Sfidat”. Erişim 21 Ocak 2021. https://bfi.mk/konkluzat-nga-konferenca-shkencore-medhhebi-hanefij-prioritetet-dhe-sfidat/
• “Logos A”. Erişim 05 Mart 2021. https://www.logos-a.com/
• “Mexhlisi Asr (Asr Yayınevi)”. Erişim 05 Mart 2021. http://mexhlisi-asr.com/asr/
• “Nun Yayınevi”. Erişim 05 Mart 2021. https://nun.com.mk/
• “Pyete Myftininë (Üsküp Müftülüğüne Sor)”. Erişim 05 Mart 2021. https://myftiniashkup.org.mk/video-page/
• “Revisra AlbIslam”. Erişim 05 Mart 2021. http://www.albislam.com/revistat/