AN EVALUATION ON THE “DİYANET AİLE” MAGAZINE IN TERMS OF ITS CONTRIBUTION TO RELIGIOUS EDUCATION AND PEACE OF FAMILY MEMBERS

Yıl 2022, Cilt: 58 Sayı: 1, 357 - 394, 15.03.2022

Salih Aybey

Öz

Periodicals used effectively in non-formal education and among periodicals, especially magazines, are an important tool of education. Periodicals are very important in non-formal education, as they can appeal to large and different audiences of the society at the same time and are effective and long-lasting on the target audience. Religious periodicals play an effective role in non-formal religious education in the transmission of religious knowledge to large masses. In our country, non-formal religious education is officially carried out by the Presidency of Religious Affairs and the institution fulfills this through various means. One of these means is the magazine as a periodical. In this study, the “Diyanet Aile” magazine, which has been published for about ten years, will be evaluated in terms of its contribution to the religious education and peace of family members. In this respect, the “Diyanet Aile” magazines published between 2013-2020 were examined by content analysis and scanning method. As a result, it was seen that the content of the magazine, consists primarily of articles contributing to the religious education of family members and the peace and happiness of family members. At the same time, has an educational characteristic for the target masses and is conveyed to the readers by approaching from the framework of religious sciences.

Anahtar Kelimeler

Mass Media, Periodicals, Magazine, Diyanet Aile Magazine, Religious Education.

DİYANET AİLE DERGİSİ’NİN AİLE BİREYLERİNİN DİN EĞİTİMİNE VE HUZURUNA KATKISI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Yaygın eğitimde etkin şekilde kullanılan süreli yayınlar ve süreli yayınlar içerisinde özellikle dergi, eğitimin önemli bir aracıdır. Süreli yayınlar, toplumun geniş ve farklı kitlelerine aynı anda hitap edebilmesi ve hedef kitle üzerinde etkili ve uzun soluklu olması nedeniyle yaygın eğitimde oldukça önem taşımaktadır. Dinî bilgilerin geniş kitlelere aktarılmasında ise dinî süreli yayınlar yaygın din eğitiminde etkili bir rol oynamaktadır. Ülkemizde yaygın din eğitimi resmi olarak Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yürütülmekte ve kurum bunu çeşitli vasıtalarla yerine getirmektedir. Bu vasıtalardan biri de süreli yayın olarak dergidir. Bu çalışmada yaklaşık on yıldan beri yayın hayatına devam eden “Diyanet Aile Dergisi”, aile bireylerinin din eğitimine ve huzuruna katkısı açısından değerlendirilecektir. Bu itibarla 2013-2020 yılları arasında yayımlanan Diyanet Aile Dergileri içerik analizi ve tarama yöntemiyle incelenmiştir. Sonuç olarak derginin içeriğinin büyük çoğunluğunun aile bireylerinin din eğitimine, huzur ve mutluluğuna yönelik yazılardan oluştuğu, muhatap kitle için eğitici bir özellik taşıdığı, yazılara din bilimleri çerçevesinden yaklaşılarak okuyuculara aktarıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kitle İletişim Araçları, Süreli Yayın, Dergi, Diyanet Aile Dergisi, Din Eğitimi.

Kaynakça

• Abay, Ahmet. Kur’an’da Kişilik Eğitiminin İlkeleri. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2012.
• Acar, Rahim. “Ümit ve Korku Arasında: Din-Akıl ve Bilim İlişkisi”. Bütün Boyutlarıyla Din. İstanbul: Kur’an Çalışmaları Vakfı Yayınları, 2016.
• Akçay, Elif. Çocuklara Yönelik Dini Süreli Yayınlarda Çevre Konusunun Din Eğitimi Açısından İncelenmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Akgül, Çiğdem. Diyanet İşleri Başkanlığının 2000 Yılından İtibaren Kadın ve Aileye Yönelik Süreli ve Basılı Yayınlarının Analizi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013.
• Akyol, Canan Cehri. “Gönle Ağır Gelen Yük: Haset!”. Diyanet Aile Dergisi (Ocak 2018), 52.
• Albayrak, Ahmet. “Çocuk Ruhunun Namazla Eğitimi”. Diyanet Aile Dergisi (Ocak 2013), 20.
• Arslan, Elif. Mütevazı Bir Aile Mektebi: Diyanet Aile Dergisi”. Diyanet Aile Dergisi (Aralık 2015), 38-41.
• Ay, Mehmet Emin. Ailede ve Okulda İdeal Din Eğitimi. İstanbul: Bilge yayınları, 2001.
• Ay, Mehmet Emin. Çocuklarımıza Allah’ı Nasıl Anlatalım?. İstanbul: Timaş Yayınları, 2002.
• Aydın, Ayhan. Eğitim Sevgidir. Ankara: Pegem Akademi Yayınları, 2013.
• Aydın, Mehmet Zeki. “Ailede Ahlak Eğitimi”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 7/2 (2003), 125-158.
• Aydın, Mehmet Zeki. Ailede Çocuğun Ahlak Eğitimi”. Ankara: Nobel Yayınları, 2007.
• Ayhan, Halis. Din Eğitimi ve Öğretimi. İstanbul: MÜİFV Yayınları, 1997.
• Aziz, Aysel. Toplumsallaşma ve Kitlesel İletişim. Ankara: AÜ Basın Yayın, 1982.
• Bayar, Mustafa. “Yaygın Din Eğitimi Bağlamında Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Süreli Yayın Hizmetleri”. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 8/36 (2015), 453-465.
• Bayraklı, Bayraktar. Kadın, Sevgi ve Temel Haklar. İstanbul: Bayraklı Yayınları, 2008.
• Bayraktar, Mehmet Faruk. “Eğitimde Disiplin, Ceza ve Dayak Üzerine”. Din Eğitimi Araştırmaları Dergisi 1 (1994), 94-107.
• Bilgin, Beyza. “Çocuğun Manevi Eğitimi”. Din Öğretimi Dergisi 6 (1986), 29-38.
• Bilgin, Beyza. “İslâm’da Sevgi”. Din Öğretimi Dergisi 17 (1988), 18-29.
• Bilgin, Lütfiye Gülay. “Güzel Geçinme Sanatı”. Diyanet Aile Dergisi (Haziran 2018), 4-9.
• Bulut, Mehmet. “Yaygın Din Eğitimi”. Diyanet İlmi Dergi 29/3 (1993), 3-9.
• Büyükbaykal, Ceyda Ilgaz. “Kitle iletişim Araçları ve Toplumsal Yaşam”. İletişim Fakültesi Dergisi 21 (2005), 71-75.
• Cebeci, Suat. Öğrenme ve Öğretme Süreçlerinde Dini İletişim. İstanbul: İz Yayıncılık, 2015.
• Certel, Hüseyin. “Din-İletişim İlişkisi ve Dini İletişim Engelleri”. Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 21 (2008), 127-158.
• Çelik, Ayşe Betül. “Dini Süreli Yayınlarda Kadın Konusundaki Tartışmalara Din Eğitimi Perspektifinden Bir Bakış: Altınoluk-Şebnem Dergisi Örneği”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 11 (2017), 73-110.
• Çileli, Meral. Ahlak Psikolojisi ve Eğitimi. Ankara: Verso Yayınları, 1986.
• Demir, Zekiye. “Evlilik: Doğru İnsan Doğru Karar”. Diyanet Aile Dergisi (Ocak 2018), 4-6.
• Dodurgalı, Abdurrahman. Ailede Din Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2010.
• Doğan, Recai. “Yaygın Din Eğitiminin Neliği”. Din Eğitimi El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları, 2017.
• Erdoğan, İrfan - Korkmaz, Alemdar. Öteki Kuram, Kitle İletişim Yaklaşımlarının Tarihsel ve Eleştirisel Bir Değerlendirmesi. Ankara: Erk Yayınları, 2002.
• Ergül, Adem. “Aile Huzuruna İstişare Bereketi”. Diyanet Aile Dergisi (Haziran 2015), 17-18.
• Furat, Ayşe Zişan. “Yaygın Din Eğitiminde Kitle İletişim Araçlarının Yeri: Televizyon Örneği”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 19 (2009), 38-61.
• Gerdtham, U. G.-Johannesson, M. “The Relationship Between Happiness, Health, and Socioeconomic Factors: Results Based on Swedish Microdata”. The Journal of Socio-Economics 30/6 (2001), 553-557.
• Göçen, Gülüşan. “Modern Hayatın Memnuniyetsizliğine Karşı Bir İlaç: Şükran Eğitimi”. Diyanet Aile Dergisi (Aralık 2015), 15-17.
• Görgülü, Ülfet. “Gaye-i Hayat”. Diyanet Aile Dergisi (Aralık 2015), 5-7.
• Görmez, Mehmet. “Niçin Aile? Diyanet Aile Dergisi (Ocak 2013), 5-8.
• Gözütok, Şakir. Rasulullah (a.s.m.) Döneminde Eğitim ve Öğretim. İstanbul: Nesil Yayınları, 2014.
• Gündüzalp, Selim. “Tohumdan Çınara”. Diyanet Aile Dergisi (Ağustos 2018), 43-44.
• Kādî Abdülcebbâr. Şerhu Usûli`l-hamse. nşr. Abdulkerim Osman. Kahire: 1996.
• Kağıtçıbaşı, Çiğdem. İnsan, Aile, Kültür. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1998.
• Karabulut, Halime. “Kutlu Yolun Kutlu Yolcusu”. Diyanet Aile Dergisi (Şubat 2014), 16-17.
• Karahan, Fatma Bayraktar. “Her kişi niyetine”. Diyanet Aile Dergisi (Şubat 2017), 5-8.
• Karaman, Fikret. “Korku, Ümit ve Ye’sin Mümin Üzerindeki Etkisi”. İnönü Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Mesned İlahiyat Araştırmaları Dergisi) 4/2 (2013), 9-33.
• Kaya, Mevlüt. Din Eğitiminde İletişim ve Dini Tutum. Samsun: Etüt Yayınları, 1998.
• Kaya, Nihat. Diyanet İşleri Başkanlığı Süreli Yayınlarında Çocuklara Din Öğretimi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995.
• Kayadibi, Fahri. “Sevgi Faktörünün Eğitim Verimliliği Üzerine Etkisi”. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5 (2002), 33-50.
• Kesgin, Safiye. “Cumhuriyet Dönemi Örgün Eğitim Kurumlarında Ahlak Eğitimi”. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 52/1 (2011), 209-238.
• Kılıç, Recep. Ahlakın Dini Temeli. Ankara: TDV Yayınları, 2005.
• Kırtepe, Selçuk. “Sosyo-Kültürel Değişme ve Kitle İletişim ve Kitle İletişim Araçları”. Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 2/2 (2014), 237-255.
• Koca, Ferhat. “İbadet”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1999, 19/245.
• Kocadaş, Bekir. “Kitle İletişim Araçları Eğitim İlişkisi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 4/2 (2004), 129-135.
• Kocaman, Kasım. “Yaygın Din Eğitimi İletişimi Sürecinde Hedef Kitlenin Özelliklerini Bilmenin Önemi”. Turkish Studies 8/12 (2013), 737-749.
• Koçi, Zehra. “Bebeklik Döneminde Mahremiyet”. Diyanet Aile Dergisi (Haziran 2018), 20.
• Koloğlu, Orhan. “Süreli Yayınların Bilim Fikri ve Kurumların Oluşmasına Katkısı”. Osmanlı İlmî ve Meslekî Cemiyetleri: 1. Millî Türk Bilim Tarihi Sempozyumu. İstanbul: 3-5. Nisan 1997.
• Köse, Saffet. Genetiğiyle Oynanmış Kavramlar ve Aile Medeniyetinin Sonu. Konya: Mehir Vakfı Yayınları, 2014.
• Köylü, Mustafa. “Ailede Din Eğitimi”. Din Eğitimi. ed. Mustafa Köylü - Nurullah Altaş. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, 2012.
• Köylü, Mustafa. Yetişkin Din Eğitiminin Teorik Temelleri. Samsun: Etüt Yayınları, 2000.
• Kurt, Hafize Esra. Diyanet Aylık Derginin Yetişkin Din Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• Mehmedoğlu, Yurdagül. “Değer Oluşturucu ve Aktarıcı Konumuyla Aile”. Diyanet İlmi Dergi 40/2 (Nisan - Mayıs -Haziran 2004), 29.
• Orhan, İshak. “Mutlu Evliliğin Püf Noktaları”. Diyanet Aile Dergisi (Nisan 2017), 16-17.
• Öcal, Mustafa. “Çocuklara İslâm’ı Bir Bütün Olarak Nasıl Anlatabiliriz? (İslâm Bahçesi Benzetmesi)”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi 12/2 (2003), 103-114.
• Önder, Mustafa. “Sevgi, Din Dili ve Hikâyelerin Çocukların Din Eğitimindeki Yeri ve Önemi”. The Journal of Academic Social Science Studies 6/3 (2013), 1285-1298.
• Özbek, Abdullah. “Ailede Dinî Sorumluluk Eğitimi”. Aile ve Eğitim. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2010.
• Peker, Hüseyin. “Ailede Din Eğitiminin Psikolojik Esasları”. Diyanet İlmî Dergi 21/1 (Ocak-Şubat-Mart 1985).
• Polat, Hasan. Diyanet Aylık ve Avrupa Dergilerinde Değişen Din Algısının Sosyolojik Analizi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Salman, Yüksel. “Başlarken”. Diyanet Aile Dergisi (Ocak 2013), 2.
• Saxton, Lloyd. Marriage, the Nature of Marriage, the Individual, Marriage and the Family (5. Edith) California: Wadsworth Publishing Company Belmont, 1982.
• Saygılı, Sefa. Evlilikte Mutluluk Sanatı. İstanbul: Elit Yayınları, 2015.
• Selçuk, Mualla. “Camilerde Yetişkinlere Yönelik Din Eğitimi Çalışmaları”. Din Hizmetlerinde İletişim ve Halkla İlişkiler. ed. C. Tosun. Eskişehir: AÜ. AÖF Yayınları.
• Subaşı, Necdet. “Toplumsal Değişme, Aile ve Yeni Risk Alanları”. Çağımızda Sosyal Değişme ve İslam Sempozyumu (26 Mayıs 2002). Ankara: TDV Yayınları, 2002.
• Swartz, Robert J. - Perkins, David N. Teaching Thinking: Issues and Approaches. Midwest Publications, 1990.
• Şahin, Güliz. “Okulöncesi Dönem Çocuk Kitaplarında Görsel Bir Uyaran Olarak Resim”. Turkish Studies 9/3 (2014), 1309-1324.
• Tosun, Cemal - Doğan, Recai. 4. ve 5. Sınıflarda Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Öğretimi. Ankara: Pegem Yayınları, 2003.
• Tutucu, Perihan İlbaş. “Varlığın Huzurumdur Ey Namaz”. Diyanet Aile Dergisi (Eylül 2014), 16-17.
• TÜİK, Yaşam Memnuniyeti Araştırması Mikro Veri Seti 2019 (Ankara: TÜİK, 2020), 26-31.
• Türkdoğan, Orhan. “Aile Sosyolojisi Modeli”. Türk Aile Ansiklopedisi I. Ankara: BAAK Yayınları, 1991.
• Ustabaşı, Nimet Keseli. “Ailede Sorumluluk Paylaşımı”. Diyanet Aile Dergisi (Mart 2020), 20.
• Uzunkaya, Hilal Kübra. “Çocuklarda ve Ergenlerde Özgüven Gelişimi”. Diyanet Aile Dergisi (Mart 2014), 20.
• Ürkmez, Ahmed. “Nimetin Tadı İmtihanın Adı”. Diyanet Aile Dergisi (Mart 2016), 16-17.
• Williams, Raymond - Williams, Nicola. “TV, Teknoloji ve Kültürel Biçim”. çev: Ahmed Ulvi Türkbağ. Ankara: Dost Kitabevi, 2003.
• Yalçın, Hatice. “Evlilik Uyumu ile Sosyodemografik Özellikler Arasındaki İlişki”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3/1 (2014), 250-261.
• Yaman, Ertuğrul. “Evlilik Yolunda…”. Diyanet Aile Dergisi (Ekim 2015), 12-14.
• Yeşilyurt, Temel. Çağdaş İnanç Problemleri. Ankara: DİB Yayınları, 2009.
• Yılmaz, Hüseyin. Din Eğitimi ve Sosyal Barış. İstanbul: Dem Yayınları, 2019.
• Yinanç, Arife – Çevik, Nüket Kırcı - Kantar, Gökmen. “Türkiye’de Sosyal Göstergelerin Mutluluk ile İlişkisi”. Journal Of Emerging Economies And Policy 5/2 (2020), 50-60.
• Yörükoğlu, Atalay. “Ruh Sağlığı, Ahlak Değerleri ve Din Eğitimi”. Türkiye I. Din Eğitimi Semineri (23-25. Nisan 1981). Ankara: Gelişim Matbaası, 1981.
• Zeybek, Şerife Nihal. “Yalan Felaket Getirir”. Diyanet Aile Dergi (Nisan 2015), 44-45.