Restoration and Conservation in Calligraphic Tables

Yıl 2023, Cilt: 59 Sayı: 4, 1431 - 1450, 25.12.2023

Fatih Özkafa

https://doi.org/10.61304/did.1378376

Öz

Chemical changes, insects, microorganisms, excess heat, light, humidity, and storage or display errors all contribute to the decay and deterioration of historical artifacts. If restoration of historical artifacts damaged for any reason is impractical in the short term, basic conservation procedures must be implemented, and the artifact should be kept in a proper environment. The restoration of calligraphy plates should be undertaken by a team that comprises calligraphers, in addition to restorers of ancient works. Since restoration works often overlook this issue, many historic calligraphy signs suffer a loss of their artistic value. Apart from official institutions, freelance restorers who primarily work in the antique, auction, collector, and secondhand markets have also received training. Nonetheless, due to a substantial number of these professionals working for commercial enterprises, they may not demonstrate adequate sensitivity and precision in the restoration of calligraphy pieces. This study aims to highlight fundamental principles for conserving and restoring original calligraphy works and the problematic practices present in the commercial art industry. In this context, examples of some of the restoration work carried out in accordance with scientific methods will also be included.

Anahtar Kelimeler

Art History, Islamic Calligraphy Art, Manuscripts, Restoration, Conservation.

Hat Levhalarında Restorasyon ve Konservasyon

Öz

Tarihî eserlerdeki çürüme ve bozulma, kimyasal değişikliklerden, böcek ve mikroorganizmalardan, fazla ısı, ışık ve nemden, saklama veya sergileme hatalarından kaynaklanmaktadır. Bu sebeplerle zarar gören tarihî eserler için kısa vadede restorasyonu mümkün değilse temel konservasyon işlemlerini yapmak ve eseri uygun bir ortamda saklamak gerekir. Hat levhalarının restorasyonu ise sadece eski eser restoratörleri tarafından değil, içinde hattatın da yer aldığı bir ekip tarafından yapılmalıdır. Restorasyon çalışmalarında bu husus genellikle ihmal edildiği için birçok tarihî hat levhası sanat değerini yitirmektedir. Resmî kurumlar dışında daha çok antika, müzayede, koleksiyoner ve sahafiye piyasasına çalışan serbest restoratörler de yetişmiştir; ancak bu meslek erbabının önemli bir kısmı ticarî kaygılarla çalıştığı için hat eserlerinin restorasyonunda yeterli hassasiyeti ve titizliği gösterememektedir. Bu çalışmada, orijinal hat eserlerinin restorasyonu ve konservasyonuyla ilgili temel prensiplere ve ticari sanat piyasasında yapılan hatalı uygulamalara dikkat çekilmesi hedeflenmektedir. Bu kapsamda, bilimsel yöntemlere uygun olarak yapılmış bazı restorasyon çalışmalarından örneklere de yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Sanat Tarihi, Hat Sanatı, Yazma Eserler, Restorasyon, Konservasyon.

Kaynakça

• Adanır, Tülin. “Yazma Eserlerin Restorasyonunda Kullanılan Kâğıtlar ve Bir Doğal Kâğıt Yapımı”. Akdeniz Sanat Dergisi 5/9 (2012), 4.
• Aktimur, Özer. “Restorasyon-Konservasyon Eğitimi ve Atölye Sisteminin Gerekliliği”. MSGSÜ Sosyal Bilimler Dergisi 23 (2021), 437-443.
• Beşkonaklı, Jale - Ahmet Ersen. “Tarihi Mirasın Korunmasında EndirektÖnleyici Koruma ve Önleyici Bakım”. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 8 (Aralık 2012), 3-19.
• Bloom, M. Jonathan. Kâğıda İşlenen Uygarlık, Kâğıdın Tarihi ve İslâm Dünyasına Etkisi. çev. Zülâl Kılıç. İstanbul: Kitap Yayınevi, 2003.
• Desch, H. E. - Dinwoodie, J. M. Timber, Structure, Properties, Coversion and Use. 7th edition. London: Macmillan Press Ltd., 1996.
• İlden, Serkan. “Yazılı Eserlerde Korumanın (Konservasyonun) Tarihi ve Türkiye’de Kitap Konservasyonu Çalışmaları”. Sanat Dergisi 14 (2008), 117-123.
• İlden, Serkan. Türkiye’de Kitap Restorasyonu Çalışmaları ve Bir Kâğıt Restorasyonu Laboratuvarı Kurma Projesi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006.
• Karatepe, Tuba Çavdar. “Kebîkeç”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 25/161-162. Ankara: TDV Yayınları, 2022.
• Özkafa, Fatih. Hat Sanatı: Osmanlı’dan Bugüne. İstanbul: Kapı Yayınları, 2023.
• Papatya Seçkin, Nazire. “Ahşap Malzeme Sorunlarının Teşhis Yöntemleri”. Restorasyon ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi 4 (2010), 81-87.