Gençlere Yönelik Manevi Danışmanlık Uygulamaları ve Gençlik Dönemi Soru ve Sorunları (Batı Karadeniz Örneği)

Yıl 2024, Cilt: 60 Sayı: 1, 345 - 376, 15.03.2024

Salih Aybey

https://doi.org/10.61304/did.1265114

Öz

Modernleşme sürecinde değişim ve dönüşümlere bağlı olarak demografik yapının giriftleşmesi dünyada birtakım krizlere yol açmıştır. Farklı problemlerle karşı karşıya kalan insanoğlu, yaşadığı kriz ve acıyla başa çıkabilmek için bazı yöntemler geliştirmiştir. Psikoloji ve din üzerine yürütülen çalışmalar sonucunda ortaya çıkan manevi danışmanlık son yıllarda dünya gündeminde önemli bir yer edinmiştir. Bu bağlamda din hizmetlerini yürüten Diyanet İşleri Başkanlığı, dünyadaki ve ülkemizdeki değişim, ihtiyaç ve sorunlar karşısında yeni vizyonlar belirlemekte ve yeni misyonlar yüklenmektedir. Bu çalışmada Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yükseköğrenim öğrenci yurtlarında ve gençlik merkezlerinde yürütülmekte olan gençlere yönelik manevi danışmanlık uygulamalarının önemi ve amacının yanısıra, manevi danışmanlara yansıyan gençlik dönemi soru ve sorunları da ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Nitel araştırma yöntemi kullanılarak yapılan çalışmada, Batı Karadenizde yer alan beş ildeki manevi danışmanlara yansıyan gençlik dönemi soru ve sorunları dört başlık altında incelenmiştir. Gençlerin din ile ilişkilendirdiği her konuyu danışabildiği ve manevi danışmanların gençler arasında önemli bir görev ifa ettikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Manevi Danışmanlık, Gençlik, Gençlik Dönemi, Diyanet İşleri Başkanlığı, Din Eğitimi

Etik Beyan

Bu çalışma Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulu’nun 17.09.2018 tarihli ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın 28.09.2018 tarih ve 33319 sayılı izinleri çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. / This study was conducted in compliance with the approval from the Zonguldak Bülent Ecevit University Human Research Ethics Committee dated 17.09.2018, and the authorization from the Presidency of Religious Affairs dated 28.09.2018, with approval number 33319.

Spiritual Counseling Practices for Young People and Questions and Problems of The Youth Period (The Example of the Western Black Sea Region)

Öz

The complexity of demographic structures resulting from changes and transformations in the modernization process has precipitated numerous crises worldwide. Confronted with various challenges, humans have devised methods to address the crises and suffering they encounter. Spiritual counseling, stemming from studies at the intersection of psychology and religion, has garnered significant attention on the global stage in recent years. In this context, the Presidency of Religious Affairs establishes new visions and assumes new missions to address the evolving needs and challenges both globally and within our country. This study delves into the significance and objectives of spiritual counseling practices for young people conducted by the Presidency of Religious Affairs in higher education student dormitories and youth centers. Additionally, it examines and evaluates the challenges faced by young individuals during this pivotal period, as reflected upon by spiritual counselors. In the qualitative research study, conducted in five provinces situated in the western Black Sea region, the questions and challenges of youth were scrutinized through the lens of spiritual counselors. These were analyzed under four main categories. It has been observed that young individuals seek guidance on various religious matters, and spiritual counselors play a crucial role in providing support and counsel to them.

Anahtar Kelimeler

Spiritual Counseling, Youth, Youth Period, The Presidency of Religious Affairs, Religious Education

Kaynakça

• Altaş, Nurullah - Köylü, Mustafa. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Altaş, Nurullah. “Müslüman Bir Tolumda Dini Danışmanlık İçin Anlam ve Teoloji İnşa etmek, Dini Danışmanlık Kavramının Vahiy Kültürüne Dayalı Bir Anlamı ve Yöntemi Mümkün mü?”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Ali Ayten. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Altaş, Nurullah. “Hastanelerde Dînî Danışmanlık Hizmetleri (Türkiye Uygulaması Üzerine Deneysel Bir Araştırma)”. AÜİFD 39/1 (1999), 599-659.
• Arıcan, Sümeyra - Yalvaç, Handan Arıcı. “Sosyal Medyanın Gençlerin Din Algısına Etkileri”. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 1062-1106.
• Arıcı, Handan Yalvaç - Arıcan, Sümeyra. “Ergen Din Tasavvurunun İnşasında Sosyal Medya”. Kalemname 12 (2021), 67-93.
• Aslan, Ahmet. “Lise Gençliğinin Değer Yönelimleri ve Boş Zaman Etkinlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3/1 (2019), 79-104.
• Aşıkoğlu, Nevzat Yaşar. “Din Hizmetlerinin Sunumunda Alternatif Yöntem: Dini Danışmanlık”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu: Bildiriler II. Ankara: DİB Yayınları, 2008.
• Aybey, Salih. Kredi ve Yurtlar Kurumunda Din Hizmetleri. İstanbul: İlahiyat Yayınları, 2021.
• Aydın, Mehmet Zeki. Ailede Çocuğun Ahlâk Eğitimi. Ankara: Nobel Yayınları, 2007.
• Ayten, Ali. “Dindarlık Ruhsal ve Fiziksel Sağlığı Etkiler mi?”. Din, Erdem ve Sağlık. ed. Ali Ayten. İstanbul: Çamlıca Yayınları, 2015.
• Başer, Serpil. “Diyanet İşleri Başkanlığının Yürüttüğü Cami Dışı Din Hizmetleri Kapsamında Hastanelerde Din Hizmeti İhtiyacı”. Diyanet İşleri Başkanlığı I. Din Hizmetleri Sempozyumu 3-4 Kasım 2007. Ankara: DİB Yayınları 2008.
• Bayrakdar, Mehmet. İslâm İbadet Fenomenolojisi. Ankara: Akçağ Yayınları, 1987.
• Bayyiğit, Mehmet. Gençlik ve Din. Konya: Yediveren Kitap, 2011.
• Bulut, Aytekin. Din Eğitiminde Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: DİB Yayınları, 2002.
• Clark, W. Houston. “Ergenlik ve Gençlik Yıllarında Din”. çev. M. Dağ. Eğitim Hareketleri Dergisi 22/256 (1977), 14-23.
• Clebsch, William - Jaekle, Charles. Pastoral care in historical perspective. New Jersey: Prentice-Hall, 1964.
• Coşkun, İbrahim. “Modern Çağ Deizminin Nedenleri ve Sonuçları”. Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. ed. Vecihi Dönmez v.dğr. Van: Ensar Neşriyat, 2017.
• Coşkuner, Asude. Sosyal Hizmetlerde Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. İstanbul: Dem Yayınları, 2018.
• Dağcı, Abdullah. “Huzurevi Yaşlılarının Psiko-Sosyal Uyumu ve Manevi Gereksinimleri”. İlahiyat Araştırmaları Dergisi 12 (2019), 23-43.
• Demir, Orhan. Yetiştirme Yurdu Gençliği ve Din Eğitimi. İstanbul: Düşünce Kitabevi, 2004.
• Donat, Arzu v.dğr. “Üniversite Öğrencilerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri”. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi 9/3 (2019), 451-459.
• Düzgüner, Sevde. “Nereden Çıktı Bu Maneviyat: Manevi Bakım Temellerine ilişkin Kültürlerarası Bir Analiz”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik I. ed. A. Ayten - M. Koç - N. Tınaz. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Efe, Adem. “Engelli Birey ve Ailelerinin Sorunları, Toplumdan Beklentileri ve Din (Isparta Spastik Çocuklar Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi Örneği)”. SDÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi 16/1 (2006), 169-198.
• Frankl, Viktor E. İnsanın Anlam Arayışı. çev. S. Budak. İstanbul: Okyanus Yayınları, 2017.
• Gündoğar, Hamdi. “Deizm; Aklın Tanrılaştırılması ya da Sorumsuz Özgürlük”. Din Karşıtı Çağdaş Akımlar ve Deizm. ed. Vecihi Dönmez v.dğr. Van: Ensar Neşriyat, 2017.
• Hökelekli, Hayati. “Ergenlik Döneminde Dini Şüpheler”. M.E.B. Din Öğretimi Dergisi 14 (1988), 73-82.
• İsfahânî, Râgıb. Mutluluğun Kazanılması. çev. Lütfi Doğan. İstanbul: Bahar Yay.,1983.
• Jersild, Arthur T. Gençlik Psikolojisi. çev. İ. N. Özgür. İstanbul: Gün Matbaası, 1974.
• Kacur, Mustafa - Atak, Mustafa. “Üniversite Öğrencilerinin Sorun Alanları ve Sorunlarla Başetme Yolları: Erciyes Üniversitesi Örneği”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 31 (2011), 273-297.
• Kılıç, Recep. Ayet ve Hadisler Işığında İnsan ve Ahlâk. Ankara: TDV Yayınları, 1999.
• Kılınçer, Hatice. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlik (MDR) Üzerine: Psikoloji, İlahiyat ve Tıp Alanlarında Maneviyat ve MDR Algısı”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Teori ve Uygulama Alaları. ed. Ali Ayten. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Koç, Mustafa. “Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Hastanelerdeki Manevi Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri (1995-2015): Sınırlılıklar ve Bir Eğitim Programı Önerisi”. Diyanet İlmî Dergi 53/4 (2017), 201-241.
• Koç, Mustafa. Manevi (Psikolojik) Danışmanlık Müslüman-Türk Diasporası Örneği. Bursa: Emin Yayınları, 2016.
• Köylü, Mustafa. “Teoriden Pratiğe Dini Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri: Samsun Örneği”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik I. ed. A. Ayten - M. Koç - N. Tınaz. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Kula, Naci. “Gençlik Döneminde Kimlik ve Din”. Gençlik Din ve Değerler Psikolojisi. ed. Hayati Hökelekli. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2002.
• Kula, Naci. “Manevi Danışmanlıkta Kullanılan Bazı Kavramların Anlam Alanı ve Fonksiyonelliği”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. A. Ayten. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Kula, Naci. Bedensel Engellilik ve Dînî Başa Çıkma. İstanbul: Dem Yayınları, 2005.
• Ok, Üzeyir. “Din Psikolojinin Kullanım Alanları: Dini Danışmanlık ve Rehberlik”. ed. F. Karaca - A. Bahadır. Din Psikolojisi. Erzurum: AÜ Açıköğretim Fakültesi, 2012.
• Ok, Üzeyir. “Dini Danışmanlık: Tanımı ve Tarihi”. Dini Danışmanlık ve Din Hizmetleri. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2015.
• Ok, Üzeyir. “İnanç Bakım ve Danışmanlığı: Bir Model Geliştirme Denemesi”. ed. M. Bulut, I. Din Hizmetleri Sempozyumu: Bildiriler II. Ankara: DİB Yayınları, 2008.
• Önkal, Ahmet. “Dini Danışmanlık ve Rehberlik Hizmetleri Çerçevesinde İmam Cemaat İlişkileri”. I. Din Hizmetleri Sempozyumu II. 2007 Ankara: DİB Yayınları, 2008.
• Özbaydar, Belma. Din ve Tanrı İnancının Gelişmesi Üzerine Bir Araştırma. İstanbul: Baha Matbaası, 1970.
• Özbek, Abdullah. “Ahlâk Eğitiminin Önemi”. Diyanet İlmî Dergi 19/3 (1983), 56.
• Özdemir, Saadettin. Korunmaya Muhtaç Gençlerin Din Öğretimi İhtiyaçları. Isparta: Tuğra Matbaası, 2002.
• Özdemir, Şuayip. Cezaevlerinde Din Eğitimi. İstanbul: Arı Sanat Yayınları, 2006.
• Özdoğan, Öznur. “İnsanı Anlamaya Yönelik Bir Yaklaşım: Pastoral Psikoloji”. AÜİFD 47/2 (2006), 130.
• Şahin, İdris v.dğr. “Üniversite Öğrencilerinin Sorunları”. e-journal of New World Sciences Academy 4/4 (2009), 1435-1449.
• Şentürk, Habil. İbadet Psikolojisi. İstanbul: İz Yayıncılık, 2008.
• Şirin, Turgay. Dini Danışmanlık ve Rehberlik, İhsan Modeli Manevi Danışmanlık. İstanbul: Mim Akademi, 2014.
• T.C. Başbakanlık Diyanet İşleri Başkanlığı ile T.C. Gençlik ve Spor Bakanlığı Arasında İşbirliği Protokolü, 2015.
• Tosun, Cemal. “Manevi Danışmanlık ve Rehberlikte Kültürlerarası-Dinlerarası Yaklaşım”. Manevi Danışmanlık ve Rehberlik. ed. Ali Ayten. İstanbul: Dem Yayınları, 2017.
• Woodruff, C. R. “Pstoral Counceling: An American Perspective”. British Journal of Guidance&Counceling 30/1 (2002), 93-94.
• Yaparel, Recep. “Depresyon ve Dini İnançlar ile Tabiatüstü Nedensel Yüklemeler Arasındaki İlişki”. DEÜİFD 8 (1994), 24.
• Yavuz, Kerim. “Din ve Güven”. ed. Ferda Erdem. Sosyal Bilimlerde Güven. Ankara: Vadi Yayınları, 2003.
• Yeşilyurt, Temel. Çağdaş İnanç Problemleri. Ankara: DİB Yayınları, 2009.
• Zinbauer, Brian. v.dğr. “Religion and spirituality: Unfuzzying the Fuzzy”. Journal for the Scientific Study of Religion 36/4 (2005), 30-49.