Criticism of the Jews of Madinah Approaches to Invitation to Islam from Qur’anic Perspective

Yıl 2024, Cilt: 60 Sayı: 1, 43 - 76, 15.03.2024

Mehmet Salmazzem

https://doi.org/10.61304/did.1283266

Öz

The invitation to Islam has persisted since the time of the revelation of the Qur’an. Despite all the obstacles and oppression during the Meccan period, the invitation process continued without interruption. With the Hijra, a new era began in terms of invitation. The invitation to Islam quickly garnered a positive response among the polytheist Arabs of Medinah. However, this invitation did not receive the same level of response from the Jews, who were among the ancient inhabitants of Medinah. The Jews of Medinah did not adopt a monolithic approach to the invitation. Some, who shed their prejudices and overcame the pressures of their community, became convinced that Muhammad (saw) was the awaited prophet of the end times and embraced Islam. However, some of them chose to disguise themselves as Muslims, either to safeguard their worldly interests or to undermine the Islamic religion from within. However, the majority of Jews declined the invitation to Islam, providing various excuses and making claims related to the end-time prophet and revelations. The excuses and claims presented in this manner are not only disconnected from reality but also, in some cases, contradictory. This study will employ the document analysis methodology.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Islam, Invitation, Prophet, Medina, Jews

Kur’an Perspektifinden Medineli Yahudilerin İslâm Davetine Yönelik Yaklaşımlarının Eleştirisi

Öz

İslâm’a davet, Kur’an’ın nüzûlüyle başlamış, Mekke döneminde bütün engelleme ve baskılara rağmen süreç, kesintiye uğramaksızın devam etmiştir. Hicretle birlikte davet açısından yeni bir dönem başlamıştır. İslâm daveti, Medineli müşrik Araplar arasında hızla olumlu karşılık bulmuştur. Fakat bu davet, Medine’nin kadim sakinlerinden olan Yahudiler arasında aynı seviyede bir teveccühe mazhar olmamıştır. Medineli Yahudiler, davet karşısında yekpare bir yaklaşım sergilememişlerdir. Ön yargılarından ve mahalle baskısından kurtulanlar, beklenen son peygamberin Hz. Muhammed (s.a.s.) olduğuna muknî olup ihtida etmişlerdir. Bazıları ise dünyevî çıkarlarını korumak amacıyla ya da İslâm dinini içten çökertmek hedefiyle Müslüman kisvesine bürünmeyi tercih etmiştir. Bunların yanında Yahudilerin büyük çoğunluğu ise ahir zaman peygamberi ve vahiyle alakalı çeşitli bahaneler üreterek ya da bazı iddiaların arkasına sığınarak İslâm davetini reddetmiştir. Bu minvalde üretilen bahaneler ve ileri sürülen iddialar gerçeklikten kopuk olmanın yanı sıra bazıları çelişkilidir. Kur’an perspektifinden Medineli Yahudilerin İslâm davetine yönelik yaklaşımlarının kritik edilmesinin hedeflendiği bu çalışmada, doküman analizi metoduna başvurulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, İslâm, Davet, Peygamber, Medine, Yahudiler

Kaynakça

• Abduh, Muhammed - Reşîd Rıza, Muhammed. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Hakîm elmeşhûr bi’t-tefsîri’l-menâr. Mısır: el-Heyetü’l-Mısriyyeti’l-Ammeti li’l-Kitâb, 1990.
• Adam, Baki. Yahudi Kaynaklarına Göre Tevrat. Ankara: Seba Yayınları, 1997.
• Ağırman, Mustafa. “Hz. Peygamber’in Medine’yi İslamlaştırması ve Hicret Projesi”. Ekev Akademi Dergisi 1/2 (1998), 57-85.
• Akdemir, M. Salih. “Kur’an-ı Kerîm’e Dilsel Yaklaşımlar”. Kur’an-ı Anlama Yolunda. ed. Yusuf Şevki Yavuz. 127-158. İstanbul: Kuramer, 2017.
• Apak, Adem. “Hz. Peygamber’in (s.a.v) Hicret Sonrası Medine’de Örnek Toplum Oluşturma Adımları Üzerine”. Hz. Muhammed (sav) ve Mesajı. ed. Mehmet Mahfuz Söylemez. İslâmi İlimler Dergisi Yayınları, 2014.
• Ayğan, Fadıl. Son Peygamberi Müjdelemek Beşâirü’n-nübüvve. İstanbul: İSAM Yayınları, 2017.
• Bedr, Abdülbasıt. et-Tarihü’ş-şamil li’l-Medîneti’l-Münevvere. 3 Cilt. Medine, 1993.
• Begavî, Ebû Muhammed el-Hüseyn b. Mesûd. Meâlimü’t-tenzîl. 8 Cilt. Beyrût: Dâru Tayyibe, 1997.
• Bozkurt, Nebi - Küçükaşcı, Mustafa Sabri. “Medine”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28/305-311. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl. el-Câmiʿu’s-sahîh. nşr. Muhammed Züheyr b. Nasr. 8 Cilt. b.y.: Dâru Tavki’n-Necât, 2. Basım, 1422/2001.
• Cürcânî, Ali b Muhammed Seyyid eş-Şerîf. Mu‘cemu’t-ta‘rifât. ed. Muhammed Sıddık Minşavi. Kahire: Dârü’l-Fezîle, ts.
• Çubukcu, Asri. “Buâs”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 6/340. İstanbul: TDV Yayınları, 1992.
• Dilek, Burcu. Medine Yahudilerinin İnanç Problemlerinin Kur’an-ı Kerim’deki Yansımaları. Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• Dilek, Burcu - Birışık, Abdülhamit. “Kur’ân’da Medîne Yahudilerinin Farklı Yahudilik İnanç ve Anlayışları Üzerine Bir Bakış Denemesi”. Usul İslam Araştırmaları 24/24 (2015), 71-104.
• Ebü’l-Leys es-Semerkandî, Nasır b. Ahmed b. İbrahim. Bahru’l-ulûm. 3 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlimyye, 1993.
• Er, İzzet. “Muhacirlerin Medine’ye İntibakının Psiko-Sosyo-Ekonomik Problemleri ve Çözümleri”. Diyanet Dergisi 25/2 (1989), 63-80.
• Firestone, Reuven. “İslam’ın Teşekkül Döneminde Yahudi Kültürü”. çev. Ertuğrul Döner - Ahmet Rıfat Geçioğlu. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 14/3 (2014), 191-222.
• Güner, Osman. “Hz. Peygamber’in Ehl-i Kitab’a Karşı Tutumu”. Kur’ân-ı Kerim’de Ehl-i Kitab -Tartışmalı İlmî Toplantı- (İstanbul: 2007), 203-231.
• Hamidullah, Muhammed. İslâm Peygamberi. çev. Salih Tuğ. 2 Cilt. Ankara: Yeni Şafak, 2003.
• Hizmetli, Sabri. İslam Tarihi (Başlangıçtan İlk Dört Halife Devri Sonuna Kadar). Ankara: Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Yayınları, 1991.
• Işık, Hidayet. “Müslüman Bilginlere Göre Tevrat ve İncil’de Hz. Muhammed”. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2012), 11-25.
• İbn Ebî Zemenîn, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah. Tefsîru İbn Ebî Zemenîn. 5 Cilt. Kahire: el-Fâruku’l-Hadîse, 2002.
• İbn Fâris, Ebu’l-Hüseyn Ahmed. Mu’cemu makayisi’l-lüğa. Beyrut: Dâru’l- Fikr, 1979.
• İbn Hişâm, Ebû Muḥammed ʿAbdulmelik b. Hişâm el-Ḥimyerî. es-Sîretü’nnebeviyye. thk. Muṣṭafâ es-Saḳḳâ v.dğr. 2 Cilt. Mısır: Mektebetu Muṣṭafâ el- Bâbî’l-Ḥalebî, 1375/1955.
• İbn Kesîr, Ebü’l-Fida’ İsmail. Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm. 15 Cilt. Kahire: Müessesetü Kurtuba, 2000.
• İbn S’ad, Muhammed b. Sa’d b. Menî’ Ebû Abdillah el-Basrî. et-Tabakâtü’lkübra. 8 Cilt. Beyrut: Dâru Sadr, 1968.
• İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâluddîn Abdurrahman b Ali b Muhammed. Zâdu’l-mesîr fî ‘ilmi’t-tefsîr. 9 Cilt. Beyrut: el-Matbaatü’l-İslâmî, 1984.
• Kapar, Mehmet Ali. “Kâ‘b b. Eşref”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 24/3-4. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Karasu, Teceli. Din Eğitiminde İşlevsel Akıl. Ankara: Araştırma Yayınları, 2020.
• Kiraz, Celil. “Hz. Muhammed (sav)’in Önceki Kutsal Kitaplarda Müjdelenmesi (Tebşîrât)”. Uludağ Üniversitsi İlahiyat Fakültesi 10/1 (2001), 231-260.
• Kurtubî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. Aḥmed el-Ḫazrecî. el-Câmiʿ liahkâmi’l- Kur’ân. thk. Ahmed el-Berdûnî-İbrahim İtfeyyiş. 2 Cilt. Kahire: Dâru’l- Kutubi’l-Mısriyye, 1384/1964.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed. Teʾvîlâtu ehli’s-sünne. thk. Mecdî Bâsellûm. 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1426/2005.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habîb. en-Nuket ve’l-’uyûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, ts.
• Mukâtil b. Süleyman, Ebü’l-Hasen b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî. Tefsîru Mukâtil b. Süleyman. 5 Cilt. Beyrut: Müessestü’t-Tarîhi’l-‘Arabî, 2002.
• Öz, Şaban. “Medine Yahudileri ve Benî Kureyza Hikayesi Üzerine Yeni Bakışlar”. İslâmi Araştırmalar Dergisi 17/2 (2004), 139-144.
• Safa, Mustafa. “Hicret Öncesi Medine’de (Yesrib’de) Sosyal ve Dini Hayat”. Toplum Bilimleri Dergisi 6/12 (2012), 197-215.
• Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el- Hudayrî. el-İtkân fî ulûmi’l-Kur’ân. Beyrût: Müessesetü’r-Risale, 2008.
• Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l- Kur’ân. 24 Cilt. Kahire: Hecer, 2001.
• Taberî, Ebû Cafer Muhammed b. Cerîr. Târîhu’t-Taberî tarîhu’r-rusul ve’lmulûk. 6 Cilt. Kahire: Dâru’l-Marife, 1968.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen ʿAlî b. Ahmed b. Muhammed b. ʿAlî en-Nîsâbûrî. el-Vasît fî tefsîri’l-Kur’âni’l-Mecîd. thk. Heyet. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1415/1994.
• Vâhidî, Ebü’l-Hasen ʿAlî b. Ahmed b. Muhammed b. ʿAlî en-Nîsâbûrî. Esbâbu’n-nüzûl. thk. Kemâl Besyûnî Zağlûl. Beyrut: y.y., 1411.
• Yiğit, İsmail. “Hz. Peygamber’in Medine Dönemi Faaliyetleri”. Vahyin Nüzûlünün 1400. Yılında Hz. Muhammed (s.a.v.). 169-188. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür A.Ş, 2011.
• Yıldız, Hakkı Dursun. Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi. İstanbul: Çağ Yayınları, 1989.
• Yılmaz, Bedriye. Medine Yahudileriyle İlişkilerin Erken Dönem Kur’ân Tefsirine Etkisi. Ankara Üniversitesi, 2020.