Modern Dönemde Devlet Eliyle Gerçekleştirilen Zekât Yönetimine Fıkhî Bir Bakış: Malezya Örneği

Yıl 2024, Cilt: 60 Sayı: 1, 167 - 202, 15.03.2024

Ömer Faruk Olgun , Ali Kumaş

https://doi.org/10.61304/did.1336234

Öz

Zekât ibadeti vasıtasıyla elde edilmek istenen hikmet ve maslahatların hakkıyla gerçekleşebilmesi, devlet eliyle tesis edilecek olan sistematik ve kurumsal bir zekât yönetimi ile mümkündür. Hz. Peygamber ve Hulefâ-yi Râşidîn dönemlerinde zekâtın devlet eliyle yürütülmüş olması bu tespitin en büyük dayanağıdır. Hulefâ-yi Râşidîn döneminden sonra ise zekâtın îfâsı Müslümanların vicdanına bırakılmış, kurumsal zekât yönetimi terk edilmiştir. Modern döneme gelindiğinde ise dünya genelinde artan açlık ve fakirlik, servetin belli bir zümrenin elinde tekelleşmesi gibi hususların varlığı Malezya, Endonezya, Mısır gibi ülkelerde zekât yönetiminde yeniden kurumsallaşmaya gidilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Bu makalede uzun yıllardır devlet eliyle kurumsal zekât yönetimi sürdüren Malezya’nın uygulaması ele alınmıştır. Zekâtın tahsil ve sarf yerleriyle alakalı ortaya çıkan tartışmalı fıkhî başlıklar incelenmiştir. Malezya zekât uygulamasında mâlî bakımdan başarılı bir zekât fonu yönetimi sürdürüldüğü saptanmıştır. Bununla birlikte zekât yönetimini tesis ederken muâsır ictihad merkezli bir fıkhî zemin oluşturmaları, belli bir mezhep usûlünü takip etmemeleri zekât yönetiminde mezhepler üstü bir anlayışa sahip olduklarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

İslâm Hukuku, Malezya, Zekât, Müellefe-i Kulûb, Fî Sebîlillâh

A Fiqh Perspective on State-Organized Zakat Administration in the Modern Era: the Case of Malaysia

Öz

The realization of the wisdom and benefits intended through the worship of zakat can be effectively achieved through the establishment of a systematic and institutional zakat administration with state authority. The historical practice of zakat being administered under the leadership of the state during the periods of Prophet Muhammad (saw) and the Four Caliphs serves as the primary basis for this determination. After the period of the Four Caliphs, the practice of zakat worship was left to the individual conscience of Muslims, and corporate zakat management was abandoned. In the modern era, countries such as Malaysia, Indonesia, and Egypt have reinstated institutionalized zakat management. This article delves into the practice of Malaysia, a country that has long implemented corporate zakat management under state authority. It examines controversial fiqh topics related to the collection and allocation of zakat funds. While Malaysia demonstrates financial success in zakat fund management, the absence of adherence to a specific sect as the basis for establishing zakat administration indicates a supra-sectarian approach to fiqh, grounded in contemporary ijtihads.

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Malaysia, Zakat, Muallaf-al-Qulub, Fi Sabilillah

Kaynakça

• Abdul Bari, Awang. “İstismâr’ü Emvâli’z-Zekât ve Tatbikâtihi Fi Beyti’l-Mâl Bi-Malaysia”. Et-Tecdîd 15/29 (Haziran 2011), 143-170.
• Abdülazîz el-Buhârî, Alâüddîn Abdülazîz b. Ahmed b. Muhammed el-Buhârî. Keşfu’l-ʾesrâr şerḥu ʾUṡûli’l-Pezdevî. 4 Cilt. Dâru’l-Kitâbi’l-İslâmî, ts.
• Abdülaziz, Muhammed Azaleddin - Abdurrahman, Azman. “Düverü’lmüessesati’z- zekeviyyeti fi mualeceti’l-fakr-i vefg-i bernamici’t-tenmiyyeti’liktisadiyye: müessesetü’z-zekât-i bivilayeti Selangor bi Malaysia numuzecen”. Mecelletü’d-Dirâsâti’l-İslamiyye 2/3 (Eylül 2013), 275-304.
• Ahmad, Wan Marhaını Wan. Zakat Investment In Malaysia: A Study Of Contemporary Policy And Practice In Relation To Shariah. Scotland: Edinburgh University To The School Of Literatures, Languages And Cultures College Of Humanities And Social Science, Doktora Tezi, 2012.
• Akyüz, Vecdi. Mukayeseli İbadetler İlmihali. 4 Cilt. İstanbul: İz Yayıncılık, 1995.
• Apaydın, H. Yunus v.dğr. İlmihal. 2 Cilt. İstanbul: TDV Yayınları, 24. Basım, 2018.
• Aydın, Murat. Makro-Ekonomik ve Sosyal Yönleriyle Zekât Müessesesi: Türkiye İçin Malezya Modeli Örneği. Uşak: Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2018.
• Aydın, Murat. “Zekâtın Devlet Eliyle Yönetilmesi ve Malezya Zekât Sistemi Örneği”. Dini Araştırmalar 21/54 (Aralık 2018), 145-174. https://doi.org/10.15745/ da.470809
• Bâbertî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. Muḥammed b. Maḥmûd. el-ʿİnâye fî şerḥi’l-Hidâye. 10 Cilt. Dâru’l-Fikr, ts.
• Bahari, Zakaria - Doktoralina, Caturida. “Economic Approaches of Zakat Management Institutions in Malaysia”. Proceedings of the The First International Conference On Islamic Development Studies 2019 (ICIDS 2019, 10 September 2019). Bandar Lampung, Indonesia: EAI, 2019. https://doi.org/10.4108/eai.10-9- 2019.2289397
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Hukukı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, ts.
• Boynukalın, Mehmet. “Zekâtın Toplanması ve Dağıtımı: İlk Kurumsal Tecrübeler (Hulefa-i Râşidîn Dönemi)”. Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları. ed. Necmeddin Kızılkaya. 91-113. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Buhûtî, Mansûr b. Yûnus b. Salâhuddîn b. Hasen b. İdrîs. Keşşâfu’l-kınâʿ. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, ts.
• Cici, Recep. “Günümüz İslâm Ülkelerinde Zekât Kanunları ve Uygulamalarına Genel Bir Bakış”. Din ve Hayat 29 (2016), 47-55.
• Cündî, Halîl b. İshâk b. Mûsâ Diyâuddîn el-Cundî el-Mısrî. et-Tavdîh fî şerhi’l- Muhtasari’l-ferʿî li İbni’l-Hâcib. 8 Cilt. Merkezü Necibeveyh li’l-Mahtûtât ve Hıdmeti’t-Türas, 1429.
• Dadaş, Mustafa Bülent. “Zekâtın Tenmiyesinin Fıkhî İmkanları”. Diyanet İlmî Dergi 53/1, (2017), 63-102.
• Demircan, Adnan. “Dört Halife Döneminde Zekât Uygulamaları”. Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları. ed. Necmeddin Kızılkaya. 115-162. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Desûkî, Şemsüddîn Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Arafe. Hâşiyetü’d- Desûkî ale’ş-Şerhi’l-kebîr. 4 Cilt. Daru’l-Fikr, ts.
• Din İşleri Yüksek Kurulu. Fetvalar. Ankara: DİB Yayınları, 4. Basım, 2018.
• Duman, Soner. “Zekât Ahkâmının Teşrî’ Süreci”. Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları. ed. Necmeddin Kızılkaya. 19-44. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Ebû Ubeyd, Kâsım b. Sellâm. Kitâbü’l-Emvâl. 2 Cilt. Mısır: Dâru’l-hedyi’nnebeviyyi- Dâru’l-Fâzile, 2007.
• Erkal, Mehmet. “Nisab”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/138- 140. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Erkal, Mehmet. Zekât Bilgi ve Uygulama. İstanbul: İFAV Yayınları, 2. Basım, 2008.
• Fenârî, Muḥammed b. Ḥamza b. Muḥammed er-Rûmî. Fusûlu’l-bedâiʿ fî ʾusûli’ş-şerâʾiʿ. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1427.
• Göksoy, İsmail Hakkı. “Malezya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 27/486-493. Ankara: TDV Yayınları, 2003.
• Halebî, İbrâhim b. Muhammed. Mülteka’l-ebhur. nşr. Halîl İmrân el-Mansûr. 4 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1419.
• Hamat, Zahri. “Business Zakat Accounting and Taxation in Malaysia!”. Conference on Islamic Perspectives on Management and Finance. 13-18. United Kingdom: University of Leicester, 2009.
• Hanapi, Mohd Shukri. “The Zakat Fund and Non-Muslims in Malaysia”. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 7/5 (Haziran 2017), 494-505. https://doi.org/10.6007/IJARBSS/v7-i5/2986
• Haron, N.H. v.dğr. “Zakat for Asnafs’ Business by Lembaga Zakat Selangor”. Malaysia Accounting Review 9/2 (Mart 2010), 123-138.
• Haskefî, Alâüddîn Muhammed b. Alî b. Muhammed. ed-Dürru’l-muhtâr şerhu Tenvîri’l-ebsâr ve câmiʾi’l-bihâr. nşr. Halîl İmrân el-Mansûr. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1423.
• Hassan, Rusni - Muhammed Nasir - Nur Iffah. “Prioritization of Zakat Distribution in Selangor and the Federal Territory of Malaysia: Are They Following the Right Distribution Principles According to Shariah?”. Intellectual Discourse 24 (Ocak 2016).
• Hazalî, Amran. “Malezya’da Zekât Çalışmaları”. Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları. ed. Necmeddin Kızılkaya. 507-520. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• İbn Abdülber, Ebû Ömer Cemâlüddîn Yûsuf b. Abdillâh b. Muhammed b. Abdilberr en-Nemerî. el-Kâfî fî fıḳhi ehli’l-Medîne. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l- ʿİlmiyye, 1407.
• İbn Âbidîn, Muhammed Emîn b. Ömer b. Abdilazîz. Reddü’l-muhtâr ʿale’d- Dürri’l-muhtâr. 6 Cilt. Beyrut: Daru’l-Fikr, 2. Basım, 1412.
• İbn Ebî Şeybe, Ebû Bekr Abdullâh b. Muhammed b. Ebî Şeybe İbrâhîm el-Absî el-Kûfî. el-Musannef. 25 Cilt. Riyâd: Dâru Kunûzi İşbîliyâ, 2015.
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffakuddîn Abdullah b. Ahmed. el-Mugnî. 15 Cilt. Lübnan: Âlemü’l-Kütüb, 1997.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrâhîm. el-Bahrü’r-râʾik şerhu Kenzi’d-dekāik. 9 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1997.
• İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muḥammed b. Aḥmed b. Muḥammed b. Aḥmed b. Rüşd el-Ḳurtubî. Bidâyetu’l-müctehid ve nihâyetü’l-muḳteṡid. 4 Cilt. Kahire: Dâru’l- Ḥadis, 2004.
• İbn Rüşd, Ebü’l-Velîd Muhammed b. Ahmed. el-Beyân ve’t-tahsîl. nşr. Muhammed Haccî v.dğr. 20 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Garbi’l-İslâmî, 2. Basım, 1404.
• İbnü’s-Salâh, Ebû Amr Takıyyüddîn Osmân b. Salâhiddîn Abdirrahmân b. Mûsâ eş-Şehrezûrî. Fetâvâ İbni’s-Salah. Beyrut: Mektebetu’l-ʿUlûm ve’l-Ḥikem, ʿÂlemu’l-Kütüb, 1407.
• Jaafar, Adnan Zikri. “Integrating Zakat with Development Impact Bond (DIB): Assessing Possible Approaches to Maximizing Impact from Zakat Investment”. Social Impact Research Experience (SIRE), 55-85.
• Kahraman, Abdullah. “Hz. Ömer’in Müellefe-i Kulûb’a Zekât Konusundaki Uygulaması ve Hanefi Mezhebine Etkisi”. Uluslararası Hz. Ömer Sempozyumu. ed. Ali Aksu. 3/135-144. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi Rektörlük Matbaası, 2018.
• Karadâvî, Yusuf. Fıkhu’z-zekât. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle, 2. Basım, 1973.
• Karâfî, Ebü’l-ʿAbbâs Aḥmed b. İdrîs. ez-Zahire. 14 Cilt. Beyrut: Dâru’l- Garbi’l-İslâmî, 1994.
• Kur’an Yolu Meâli. çev. Hayreddin Karaman v.dğr. Ankara: DİB Yayınları, 13. Basım, 2020.
• Kâsânî, Alâüddîn Ebû Bekr b. Mes‘ûd. Bedâʾiʿu’ṣ-ṣanâʾiʿ fî tertîbi’ş-şerâʾiʿ. 7 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1986.
• Kelvezânî, Ebu’l-Ḫatṭâb Maḥfûẓ b. Aḥmed b. el-Ḥasan el-Ḥanbelî. el-Hidâye ʿalâ meẑhebi’l-İmâm Aḥmed. Kuveyt: Müessesetü Garrâs, 2004.
• Kılıç, Ünal. “Hz. Peygamber Döneminde Zekât Uygulaması”. Tarihte ve Günümüzde Zekât Uygulamaları. ed. Necmeddin Kızılkaya. 45-64. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Kudûrî, Ebü’l-Huseyn Ahmed b. Ebî Bekr Muhammed b. Ahmed. Muḫtaṡaru’l- Ḳudûrî fî’l-fıḳhi’l-Ḥanefî. Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1997.
• Kumaş, Ali. “Vücûb İfade Eden Mutlak Emrin Eda Edilmesiyle İlgili Bir Tartışma: Emrin Fevr veya Terâhîye Delâleti”. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi (SBArD) 13/26 (2015), 201-220.
• Kurnia, Zahra v.dğr. “The Optimalization of Zakat in Achieving Maqashid Sharia”. International Conference of Zakat, 159-178. https://doi.org/10.37706/ iconz.2020.237
• Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Ebi Bekr. el-Câmi’ li ahkâmi’l- Kur’ân. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 20 Cilt. Riyad: Dâru’l-’Âlemi’l- Kütüb, 1427.
• LZS, Lembaga Zakat Selangor. Ringkasan Prestası Kutıpan Dan Agıhan Zakat 2019. Selangor, 2019.
• Mâlik b. Enes, Ebû ʿAbdullâh Mâlik b. Enes b. Mâlik el-Medenî. el-Muvatta. 8 Cilt. Abu Dabi: Müessesetü Zâyid b. Sulṭân, 2004.
• Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. el-Ḥâvî’l-kebîr fî fıḳhi meẑhebi’l-İmâmi’ş-Şâfiʿî. 19 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübil-ʿİlmiyye, 1419.
• Mergīnânî, Ebü’l-Hasen Burhânüddîn Alî b. Ebî Bekr b. Abdilcelîl. el-Hidâye fî şerhi Bidâyeti’l-mübtedî. 4 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1417.
• Mevsılî, Ebü’l-Fazl Mecdüddîn Abdullah b. Mahmûd b. Mevdûd. el-İhtiyâr li-taʿlîli’l-Muhtâr. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 2005.
• Migdad, Abdalrahman. “Managing Zakat Through Institutions: Case of Malaysia”. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies 5/3 (Kasım 2019), 28-44. https://doi.org/10.25272/ijisef.519228
• Muhammed Ebû Zehre, Muhammed b. Ahmed b. Mustafâ Ebû Zehre. et- Tekâfülü’l-ictimâʿî fi’l-İslâm. Kahire: Dâru’l-Fikri’l-Arabi, ts.
• Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc b. Müslim el-Kuşeyrî. el- Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. 7 Cilt. Kahire: Dâru’t-Teʾṡîl, 1435.
• Nevevî, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref b. Mürî. Ravzatü’t-tâlibîn ve ’umdetü’lmüftîn. 12 Cilt. Beyrut-Dımeşk-Amman: el-Mektebü’l-İslâmî, 1412.
• Paçacı, İbrahim. Günümüz Ekonomik Şartlarına Göre Zekâta Tâbi Mallar (Nisap ve Zekât Oranları). Ankara: Ayrıntı Basın Yayın ve Matbaa Hizmetleri, 2015.
• Râfiî, Ebü’l-Kāsım Abdülkerîm b. Muhammed. el-Azîz şerhu’l-Vecîz. thk. Âdil Ahmed Abdülmevcûd - Ali Muhammed Muavvez. 13 Cilt. Beyrut: Dârü’l- Kütübi’l-İlmiyye, 1417.
• Reşîd Rızâ, Muhammed. Tefsîrü’l-menâr. 12 Cilt. Mısır Milli Kütüphanesi, 1990.
• Sahnûn, Ebû Saîd Abdüsselâm b. Saîd b. Habîb et-Tenûhî. el-Müdevvene. 4 Cilt. Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, 1415.
• Sarkawi, Azila. “Analysis of Fatwa in Malaysia on the Provision of Housing Using Zakat Fund”. International Conference of Zakat. https://doi.org/10.37706/ iconz.2018.135
• Selçuk, Mervan - Görmüş, Şakir. “Zekâtın Kurumsallaşmasının Seçilmiş İslam Ülkeleri Tecrübeleri Çerçevesinde Analizi”. ICPESS 2016 Proceedings Book. ed. Fatih Savaşan v.dğr. 347-375. İstanbul: Beşiz Yayınları, 2016.
• Serahsî, Ebû Bekr Şemsü’l-eimme Muhammed. el-Mebsût. 30 Cilt. Beyrut: Dârü’l-Ma’rife, 1993.
• Şâfiî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İdrîs. el-Üm. thk. Rıfat Fevzî Abdülmuttalib. 11 Cilt. Mansûre: Dârü’l-Vefâ, 1422.
• Şeltût, Mahmud. el-İslâm: ʿaḳīde ve şerîʿa. Kahire: Dâru’ş-Şuruk, 18. Basım, 2001.
• Şîrâzî, Ebû İsḥâḳ İbrâhîm b. ʿAlî. el-Mühezzeb fî fıḳhi’l-İmâm eş-Şâfiʿî. 3 Cilt. Dâru’l-Kütübi’l-ʿİlmiyye, ts.
• Yalçın, İsmail. “Malezya Kamusal Zekât Uygulaması Üzerine”. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi 20/2 (Aralık 2016), 235-270. https://doi.org/10.18505/cuid.274036
• Yalçın, İsmail. Malezya’da İslam Hukuku Uygulamaları: Yeni Gelişmeler ve Problemler (1981-2003). İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2004.
• Zeylaî, Ebû Muhammed Fahrüddîn Osmân b. Alî b. Mihcen b. Yûnus. Tebyînü’l-hakāʾik şerhu Kenzi’d-dekāʾik. 6 Cilt. Bulak: el-Matbaâtü’l-Kübra’l- Emîriyye, 1313.
• Zulkiple, Fakhrina. Malezya, Selangor Eyaletinde Zekât Toplama ve Dağıtım Yöntemi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Karârâtü’l-Mecmaı’l-fıkhi’l-İslâmî bi Mekkete’l-Mükerrame (1977-2010). Laporan Tahunan 2017. Wilayah Persekutuan: Majlıs Agama Islam Wilayah Persekutuan(MAIWP), 2017.
• “Mecelletü Mecmaʿi’l-Fıḳhi’l-İslâmî”. Munazzamatü’l-mü’temeri’l-İslâmî 3 (1986), 521.
• “Mecelletü Mecmaʿi’l-Fıḳhi’l-İslâmî”. Râbıtatü’l-ʿâlemi’l-İslâmî 3 (1989), 219.
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Bait al-Hasanah”. Erişim 20 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/asnaf/bait-al-hasanah/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Bait Al-Mawaddah”. Erişim 20 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/asnaf/bait-al-mawaddah/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Baitus Salam”. Erişim 20 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/asnaf/baitus-salam/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Jenis-jenis Zakat Selangor”. Erişim 20 Mart 2021. https://www.zakatselangor.com.my/info-zakat/zakat-kewajipan-berzakat/ zakat-pendapatan/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Pusat Latihan Asnaf Selangor (PLAS)”. Erişim 20 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/asnaf/pusat-latihanasnaf- selangor-plas/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Soalan Lazim”. Erişim 22 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/soalan-lazim/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. “Zakat Pendapatan”. Erişim 23 Mayıs 2021. https://www.zakatselangor.com.my/zakat-pendapatan/
• (LZS), Lembaga Zakat Selangor. Penerima & Kriteria Penerimaan Zakat. Erişim 17 Şubat 2021. https://www.zakatselangor.com.my/agihan-zakat/penerimakriteria- penerimaan-zakat/
• (MAIS), Majlis Agama Islam Selangor. al-Riqab. Erişim 18 Mart 2021. https:// www.mais.gov.my/al-riqab/
• (MAIWP), Majlis Agama Islam Wilayah Persekutuan. “Bantuan Zakat”. Erişim 21 Mart 2021. https://www.maiwp.gov.my/i/index.php/en/bz
• (MAIWP), Pusat Pungutan Zakat. “Fatwa Zakat”. Erişim 09 Ocak 2021. https://www.zakat.com.my/info-zakat/fatwa-zakat/
• (MAIWP), Pusat Pungutan Zakat. “Jenis-jenis Zakat PPZ”. Erişim 20 Mart 2021. https://www.zakat.com.my/info-zakat/jenis-jenis-zakat/zakat-pendapatan/
• (MAIWP), Pusat Pungutan Zakat. “Soalan Lazim Zakat”. Erişim 23 Mayıs 2021. https://www.zakat.com.my/soalan-lazim/zakat/
• (MAIWP), Pusat Pungutan Zakat. “Golongan Penerima Zakat”. Erişim 13 Mayıs 2021. https://www.zakat.com.my/info-zakat/golongan-penerima-zakat/