Aksâ Şairi Yûsuf el-‘Azm: İşgal, Zulüm ve Aşkın Şiire İz Düşümü

Yıl 2024, Cilt: 60 Sayı: 4, 1495 - 1524, 25.12.2024

Halil Akçay

https://doi.org/10.61304/did.1521370

Öz

Mescid-i Aksâ’lı Kudüs ve merkezinde bulunduğu Filistin, dinî, tarihî, siyasi ve coğrafî yönleriyle dünyanın önemli merkezlerinden biri olmasının yanında, tarihten günümüze belki de kan ve gözyaşına en çok şahitlik eden ülkedir. 1917’den itibaren Filistin toprakları, işgal politikası güden Siyonist Yahudiler tarafından peyderpey işgal edilmiştir. Bu coğrafyada yaşananlar, pek çok şairin şiirine konu olmuştur. Bu şairlerden biri de Ürdün’ün son dönem büyük şairlerinden Yûsuf el-‘Azm’dır. “Aksâ Şairi” lakaplı ‘Azm, şiirlerinde Mescid-i Aksâ’ya olan sevgisini büyük bir heyecanla dile getirmiş, neredeyse Filistin topraklarının her karışını ve burada yaşayan her ferdini şiirlerinde konu edinmiştir. Bu çalışmada Yûsuf el-‘Azm’ın şiirlerinde başta Mescid-i Aksâ ve Gazze olmak üzere Filistin topraklarının ele alış durumu incelenmiştir. Şairin hayatı ve edebî kişiliği ele alındıktan sonra günümüze de ışık tutan bilgi ve duygularla dolu şiirleri tahlil edilmiştir. Bu coğrafyada yaşananların dile getirildiği şiirlerin incelenmesi, duygu sahibi kimselerin vicdanlarına insani ve insaflıca bir dokunuş yapması açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili ve Belagatı, Yûsuf el-‘Azm, Şiir, Siyonizm, Filistin, Kudüs, Mescid-i Aksâ

Aqsa Poet Yousef al-‘Azm: Reflection of Occupation, Oppressıon and Love in Poetry

Öz

Al-Quds, home to the Masjid al-Aqsa and situated at the heart of Palestine, stands as one of the world’s most significant regions in terms of religious, historical, political, and geographical importance. This land occupies a central place in world history and has borne witness to extensive conflict, marked by bloodshed and suffering from ancient times to the present day. Since 1948, the Palestinian territories have been progressively occupied by Zionist forces, implementing a policy of territorial expansion and occupation. The events that have unfolded in this region have inspired numerous poets, who have made them the central themes of their works. One such poet is Yousef al-‘Azm, a prominent figure among contemporary Jordanian poets. ‘Azm, known as the “Poet of al-Aqsa,” passionately conveyed his profound affection for the Masjid al-Aqsa through his poetry. He frequently honored the entirety of Palestinian land and its people, making them the central subjects of his works, celebrating every inch of the land and every individual who calls it home. This study examines the portrayal of Palestinian lands, with particular focus on the Masjid al-Aqsa and Gaza, in the poems of Yousef al-‘Azm. After exploring the poet’s life and literary persona, this study will analyze his poems, which are rich in both information and emotion, offering profound insights into our contemporary world. The examination of poems that capture the events experienced in this region is crucial for making a humanistic and just appeal to the consciences of those moved by emotion.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language and Literature, Yousef al-‘Azm, Poetry, Zionism, Palestine, al-Quds, Masjid al-Aqsa

Kaynakça

• ‘Abdullâh, Ahmed Muhammed. “Kütübun cedîde: Enâşîd ve eğârîd li’t-tifli’l-Muslim”. el-Mucteme‘ 138/20 (Şubat 1973), 22-23.
• ‘Azm, Yûsuf. el-A‘mâlu’ş-şi‘riyye’l-kâmile. nşr. Ahmed el-Cede‘. Amman: Dâru’d-diyâ’, 2003.
• Batuk, Cengiz - Mert Rabia. “Çatışan Kutsalların Ortasındaki Şehir: Kudüs”. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 17/2 (2017), 129-149.
• Cede‘, Cerrâr Aḥmed ‘Abdullatîf - Husnî Edhem. Şu‘arâu’d-devleti’l- İslâmiyye fi’l-‘asri’l-hadîs. Beyrut: Muessesetu’r-Risâle, 1978.
• Dinç, Emine Nurefşan. “Mescid-i Aksâ’da İbadet ve Kudüs ile Halîl’i Ziyaret: Fıkhî Hüküm ve Tartışmalar”. Diyanet İlmî Dergi 58/3 (2022), 1041-1070.
• Kardâvî, Yûsuf. “el-Ḳuds fi’l-va‘yi’l-İslâmî”. Mecelletu Dirâsâti’l-İslâmiyye 1/1 (1997 ) 7-17.
• Şâhîn, Hâlid. “el-İstrâtîciyyâti’ṣ-ṣihyûniyye ticâhe’l-Mescidi’l-Aksâ’l- mubârek”. Journal of Islamicjerusalem Studies 21/3 (2021), 434-456. Doi: 10.31456/beytulmakdis.1007575.
• Toprak, Bilal. “İsrail’e Dönüş Miti Bağlamında Kutsal Metnin Araçsallaştırılması”. Artuklu Akademi Dergisi 10/2 (2023), 159-181. Doi: 10.34247/artukluakademi.134386.
• https://www.google.com/search?q=%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9+%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85&sca_esv=dcc1d935a3011144&biw=1536&bih=695&tbm=vid&ei=kXcyZvSpC6mDxc8Prca4gAc&udm=&ved=0ahUKEwi0tsyH-eyFAxWpQfEDHS0jDnAQ4dUDCA0&uact=5&oq=%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B9%D9%85%D8%A7%D9%84+%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B9%D8%B1%D9%8A%D8%A9+%D8%A7%D9%84%D9%83%D8%A7%D9%85%D9%84%D8%A9+%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81+%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85&gs_lp=Eg1nd3Mtd2l6LXZpZGVvIkDYp9mE2KfYudmF2KfZhCDYp9mE2LTYudix2YrYqSDYp9mE2YPYp9mF2YTYqSDZitmI2LPZgSDYp9mE2LnYuNmFMgYQABgWGB5IiA5Q5QJYqwZwAHgAkAEAmAHfAaAB7AWqAQUwLjIuMrgBA8gBAPgBAZgCAqACiQOYAwCIBgGSBwUwLjEuMaAHiAg&sclient=gws-wiz-video#fpstate=ive&vld=cid:0a39690a,vid:6LvBTl4v6UM,st:0 (Erişim tarihi: 05.06.2024)
• http://www.vahdet.info.tr/isdunya/dosya7/1809.html (Erişim Tarihi: 03.04.2024);
• https://www.alukah.net/culture/0/4524/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85..-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AF%D8%A8/1/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85/ (Erişim Tarihi: 06.06.2024);
• https://www.facebook.com/100057419200228/posts/493291357862920/#?hjk (Erişim Tarihi: 06.06.2024).
• https://www.alukah.net/culture/0/4524/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85..-%D9%81%D9%8A-%D9%85%D8%AD%D8%B1%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D8%B9%D9%84%D9%85-%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%81%D9%83%D8%B1-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%AF%D8%A8/1/%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B8%D9%85/ (Erişim Tarihi: 06.06.2024)