On the origin of {-DI} suffix in the light of Sakha {+A}/{+O}

Yıl 2007, Cilt: 1 Sayı: 1, 31 - 38, 01.12.2007

Yavuz Kartallıoğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Sahacadaki {+A} / {+O} Ekinin Işığında {-DI} Ekinin Kökeni Üzerine

Öz

bu ekin aslõnda Þilden isim yapan {-D} ile iyelik eklerinden meydana geldiği Þkri Sahacadaki geniş ünlülü iyelik eki aracõlõğõ ile desteklenecektir. Sahacada “ete (eti), aata (adõ)” şeklinde olan teklik 3. şahõs iyelik eki görülen geçmiş zamanõn teklik 3. şahsõnda da aynen korunmuştur: “kelle (geldi), ahaata (yedi), barda (yedi)”. Sahacadaki bu genişleme ve bazõ lehçelerdeki düzleşmeler görülen geçmiş zamanõn yapõsõnda iyelik ekinin bulunduğunu göstermektedir

Anahtar Kelimeler

{-DI} Görülen Geçmiş Zaman Eki, {-D} Fiilden İsim Yapma Eki, İyelik

Kaynakça

• ARAT, Reşid Rahmeti (1987), Makaleler (Haz. Osman Fikri Sertkaya), Cilt 1, Ankara.
• BANGUOöLU, Tahsin (1995), Türkçenin Grameri, Ankara.
• ÇARIYAROV, B. (1969), Günorta, Günbatar Türkî Dillerde İşlek Zamanla- rõ, Türkmenistan SSR İlimler Akademiyasõ, Aşgabat.
• ERASLAN, Kemal (1980), Eski Türkçede İsim Fiiller, İstanbul.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican vd. (1991), Karşõlaştõrmalõ Türk Lehçeleri Sözlüğü-I, Kültür Bakanlõğõ, Ankara.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican (2000), “l, n, r’den Sonra Niçin t?”, TDAY Bel- leten, Türk Dil Kurumu, Ankara, s. 192.
• ERCİLASUN, Ahmet Bican (2004), Başlangõçtan Yirminci Yüzyõla Türk Dili Tarihi, Akçağ, Ankara.
• ERDAL, Marcel (2004), A Grammar of Old Turkic, Brill, Leiden-Boston.
• ERGİN, Muharrem (1993), Türk Dil Bilgisi, Bayrak, İstanbul.
• ERSOY, Fevzi (2003), “Çuvaş Türkleri”, Muzaffer Özdağ Armağanõ, III. Cilt, Asam, Ankara, s. 180.
• GABAIN, A., von (1995). Eski Türkçenin Grameri (Çev. M. AKALIN), Türk Dil Kurumu, Ankara.
• HACIEMİNOöLU, Necmeddin (1996), Karahanlõ Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu, Ankara.
• HAMİLTON, J., R. (1998), İyi ve Kötü Prens Öyküsü, Türk Dil Kurumu, Ankara.
• Karşõlaştõrmalõ Türk Lehçeleri Grameri-I Fiil (KTLG 2006), Basit Çekim, Türk Dil Kurumu, Ankara.
• KİRİùÇİOöLU, M. Fatih (1999), Saha (Yakut) Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu, Ankara.
• KORKMAZ, Zeynep (2003), Türkiye Türkçesi Grameri (ùekil Bilgisi), Türk Dil Kurumu, Ankara.
• KUZNETSOV, Petro İ. (1995), “Türkiye Türkçesi Morfoetimolojisine Dair”, TDAY Belleten, Türk Dil Kurumu, Ankara, s. 193-262.
• TEKİN, Talat, (2000), Orhon Türkçesi Grameri, Sanat Kitabevi, Türk Dilleri Araştõrmalarõ Dizisi: 9, Ankara.
• TENİùEV, E. R. (1988), Sravnitel’no-istoriçeskaya grammatika tjurkskix jazykov: Morfologiya.