On the içik- in Orkhon Inscription

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 6, 23 - 27, 01.06.2010

Mustafa Öner

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Orhun Yazıtlarındaki içik- Üzerine

Öz

Orhun Yazıtlarında geçen içik- “bağımlı olmak; iltihak etmek; iltica etmek” fiili, metnin genel siyasî ve askerî söylemi bakımından büyük önem taşımaktadır. İsimden fiil yapımı eki -k/-k ile türeyen bu fiilin yapısı (iç > içik-) aynı dönemde kullanılan açık- “aç olmak”; birik- “bir olmak”; tağık- “dağa çıkmak, dağa kaçmak” taşık- “dışarı çıkmak” gibi fiillerle biçim olarak denktir

Anahtar Kelimeler

Orhun Türkçesi, içik- “bağımlı olmak”, Türkçe köken bilgisi

Kaynakça

• ABDULLİN İ.A., VAHİTOVA S.E., GAZİZOVA FM, GAYNANOVA L.R., GANİYEV F.E. MÖHEMMEDİYEV M. G., HANBİKOVA ş.s., EHMETYANOV R.G., AHUNCANOV G.H., MİNGULOVA R.R. Tatar télénéŞ anlatmalı süzlâge' 1:1977, 11:1979, III:1981, Kazan.
• ALYILMAZ, C. (2004) Eski Türkçenin Söz Varlığının Düz ve Ters Dizimi. Ankara:”Kuımay”.
• BK BiLGE KAGAN YAZITI.
• CLAUSON, G. (1972) An Etymological Dictionary of Pre-Ihirteeneth-Century Turkish. London: “Oxford University Press”. Ç ÇOYR YAZITI.
• DLT (1972) Divanü Lugat-it—Türk Dizini, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları 368”.
• DTS Drevnetyurkskih slovar’ (1969) V. M. NADELYAEV (vd.) Leningrad: “NAUK”.
• ERDAL M. (1991) Old Turkic Word Formation, A functional approach to the lexicon, vol.2, Wiesbaden.
• KARAAĞAÇ, G. (2002) Dil, Tarih ve İnsan. Ankara: “Akçağ”.
• KÇ KÜL İÇ ÇOR YAZITI.
• KONONOV, A.N. (1980) Grammatika yazıka tyurkskı'h runı'çeskı'h pamyatnikov VII-IX vv, Leningrad “Nauka”.
• KT KÜL TİGİN YAZITI.
• ORKUN, H. N. (1988) Eski Türk Yazıtları. Ankara.
• ÖNER, M. (2006) Türkçede İsimden Fiil Yapımı Üzerine Notlar. Modern T ürklükAraştırmaları Dergisi. Cilt 3, Sayı 1, Mak.7, 60-76. (http:/ mtad.humanity.ankara.edu.tr)
• RASANEN, M. (1957) Materialien zur Morphologie der türkischen Sprachen, Helsinki. ŞU ŞİNE USU YAZITI. T TONYUKUK YAZITI. TA TARYAT YAZITI.
• TEKİN, T (1968) A Grammar of Orkhon T urkic. Indiana University, Bloomington.
• TEKİN, T (2000) Orhan Türkçesi Grameri, Ankara: “Türk Dilleri Araş. Dizisi 9”.
• THOMSEN, V (2002) Orhon Yazıtları Araştırmaları (Çev. Vedat Köken) Ankara: “Türk Dil Kurumu Yayınları 815”
• USER, H. Ş. (2007) Byzantinoturçica’da Kayıtlı İslam Öncesi Türk Unvanları Hakkında Notlar. Tunca Kortantamer Için, Izmir:”Ege Universitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları 6”
• USER, H. Ş. (2009) Köktürk ve Ötüken Uygur Kağanlığı Yazıtları Söz Varlığı İncelemesi. Konya: “KOMEN”.