The Consonants if Turkish in Trancription Texts

Yıl 2010, Cilt: 6 Sayı: 6, 87 - 146, 01.06.2010

Yavuz Kartallıoğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Çeviri Yazılı Metinlerde Türkçenin Ünsüzleri

Öz

Arap kökenli Türk alfabesinde Türkçede bulunmayan ünsüzler de vardır. Çeviriyazılı metinler (transkripsiyon metinleri), Osmanlı zamanındaki dilin genellikle Latin alfabesi ile yazıya geçirildiği metinlerdir. Bu metinlerde tıpkı ünlüler gibi ünsüzler de ayrı ayrı harşerle işaretlenmiştir. Çeviriyazılı metinlerin transkripsiyon sistemi ilk bakışta anlaşılmaz görünür. Bu metinlerdeki Türkçe örnekleri anlayabilmek için metnin yazıldığı dilin imla-telaffuz sistemini bilmek gerekir. Bu makalede İtalyanca, Fransızca, İngilizce ve Latince yazılmış olan on altı çeviriyazılı metin ünsüzlerin yazımı bakımından incelenmiş, Osmanlıca metinlerdeki Türkçenin ünsüzlerinin ses değerleri tespit edilmeye çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Türkçesi, çeviriyazılı metinler, imla-telaffuz ilişkisi, ünsüzler

Kaynakça

• ADAMOVİÇ, Milan (2009), Floransalı Filippo Argenti’nin Notlarına Göre (1533) 16. Yüzyıl Türkçesi, çeviren Aziz Merhan, Ankara: TDK.
• BIANCHI, T. X. (1843), Dictionnarie Francais-Turc, Paris.
• BOYD, M. C. (1842), The Turkish Interpreter or a New Grammar of the Turkish Language, Paris, London.
• CARBOGNANO, C. C. (1794), Primi Principi della Gramatica Turca, Roma.
• CİN, Ali (2009), “Avram Galanti’nin “Türkçede Arabî Ve Lâtin Harfleri Ve İmlâ Meseleleri” Adlı Çalısması”, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 4/3, Spring, 445-491.
• COŞKUN, Volkan (2000), 17. Yüzyıla Air Bir Türk Atasözü Koleksiyonu, Muğla Universitesi SBE Dergisi, Muğla.
• DAVIDS, A. L. (1832), A Grammar of the Turkish Language, London.
• DEVELİ, Hayati (1995), Evliya Çelebi Seyahatnamesine Göre 17. Yüzyıl Osmanlı Türkçesinde Ses Benzeşmeleri ve Uyumlar, Ankara: TDK.
• -------------------- (1998), “XVIII. yüzyıl Türkiye Türkçesi Üzerine”, Doğu Akdeniz Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, Sayı: 1, Gazimagosa, 27-36.
• DIETERICI, Fr. (1854), Chrestomathie Ottomane Précédér de Tableaux Grammaticaux et suivie d’un Glossaire Turc-Français, Berlin.
• DUMAN, Musa (1996), “Klasik Osmanlı Türkçesinde Konuşma Dili”, TDK, 3. Uluslar Arası Türk Dili Kurultayı, 331-359.
• EDWIN, Arnold (1877), A Simple T ransliteral Grammar of the Turkish Language, London.
• GÜLTEKİN, Tekin (2000), Akademik İngilizce Öğrenimi ve Grameri, İstanbul: Sistem.
• ----------------------- (2005), Akademik Italyanca Grameri ve Öğrenimi, İstanbul: Parıltı.
• GÜMÜŞKILIÇ, Mehmet (2000), Viguier ve Elemens de la Langue Turque Adlı Eseri, İlmî Araştırmalar, Istanbul, 39-63.
• HAGOPIAN, V. H. (1907), Otoman—Turkish Conversation-Grammer, London.
• HARSANY, Jakab Nagy de (1682), Collaquia Familiaria Turcico-Latina.
• HAZAI, G. (1973), Das Osmanisch-Türkische ı'm XVII. Jahrrhundert Untersuchun-gen an den Transkriptionstexten von Jakub Nagy de Harsany, Akademiai Kiado, Budapest.
• JAUBERT, A. (1833), Elements de la Grammaire Turke, Paris.
• LEVY, Robert, AVUNÇ, Yaşar, ÇİRMEN, Akgün (1985), Fransızca’da İlk Adım, İstanbul: Fono.
• KARTALLIOĞLU, Yavuz (2010), “The Vowels of Turkish Language in Transcription Texts”, Selçuk Universitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 27, Bahar, Konya, 2010, 57-84.
• MEGISERO, H. (1612), İnstitutionum Lingva Tvrcica, Leipzig.
• MENINSKI, Mesgnien (1680), Linguarium Orientalium Turcice-Arabice-Persice Grammatica Turcica, Vienna.
• MOLINO, Giovanni (1641), Dittionario della lingua Italiana, Roma.
• ÖKTEM, Filiz (1996), Uygulamalı Latin Dili, Sosyal Yayınları, İstanbul.
• PARIGI, Bernard de (1665), Vocabolario Italiana—Tvrchesco, Roma.
• REDHOUSE, James W. (1846), Grammaire Raisonnee de la Langue Ottomane, Paris.
• ROI-IDE, Georg (1958), Lingua Latina: Latince Ders Kitabı, Maarif Basımevi, İstanbul.
• SIEMIENIEC-GOLAS, Ewa (2005), Turkish Lexical Content in “Dittionario Della lingua Italiana, Turchesca” by Giovanni Molino (1641), Krakow.
• TANIŞ, Asım (1981), Herkes İçin Yapısal Yolla İtalyanca, İstanbul: İnkılâp.
• ---------------- (1989), Giovanni Molino’nun İtalyanca-Türkçe Sözlüğü ve Halk Türkçesi, Ankara.
• TULUM, Mertol (2007), Meninski’ye Göre XVII. Yüzyıl İstanbul Türkçesi’nde /ı/ Ünlüsü, Türk Dili Araştırmaları, Istanbul.
• -------------------- (2009), Osmanlı Türkçesine Giriş, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• -------------------- (2010), “Meninski’nin Thesaurus’u ve İstanbul Türkçesi”, (yayımlanmamış çalışma).
• VAUGHAN, Thomas (1709), A Grammar of the Turkish Language, London.
• VIGUIER, P. F. (1790), Elemens de la Langue Turque, İstanbul.
• (http://tr.wikipedia.org/Wiki/Latince_okunu%CS%9F_kurallar %C4%B 1 )