Distributive Numerals in Historical and Contemporary Turkic Literary Languages

Yıl 2013, Cilt: 12 Sayı: 12, 97 - 116, 01.06.2013

Erdal Şahin

Öz

In the course of evolution of Turkic languages different forms of distributive numerals that express the meaning of division and distribution of objects emerged. They are formed by adding certain suffixes to numbers or by bringing together numbers into word groups. While some of these forms are used in only one literary language, the others are present in most of the literary languages. In some literary languages various forms of distributive numerals exist synchronically. In the article, various forms of distrubitive numerals are analyzed based on examples from different Turkic languages and an attempt to classify them is made as well as their etymological origins are explored

Anahtar Kelimeler

Historical Turkic literary languages, contemporary Turkic literary languages, numerals, distributive numerals, derivational suffixes, inflectional suffixes

Tarihî ve Çağdaş Türk Yazı Dillerinde Üleştirme Sayıları

Öz

Türk dilinin gelişim sürecinde, nesneleri sayıca paylaştırma ve dağıtma bakımlarından ifade eden birden çok üleştirme sayı şekli ortaya çıkmıştır. Bunlar, sayı adlarına belli ekler getirilmesiyle yapılmış ya da sayı adlarının bulunduğu sözcük öbekleriyle ifade edilmiştir. Bu şekillerden bazısı birçok yazı dilinde ortakken bazısı sadece bir yazı dilinde kullanılmıştır. Bazı üleştirme sayı şekilleri ise bir yazı dilinde aynı anda kullanışta olmuştur. Yazıda, üleştirme sayı ifade eden ekler ya da sözcük öbekleri gruplandırılarak incelenmiş, bunların nasıl oluştukları hakkında fikir yürütülmüş ve Türk yazı dillerinde kullanım örnekleri verilmiştir

Anahtar Kelimeler

Tarihî Türk yazı dilleri, çağdaş Türk yazı dilleri, sayılar, üleştirme sayıları, yapım eki, çekim eki

Kaynakça

• Abdurahmanov, G. A. (1997), “Karahanidsko-Uygurskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 64-74.
• Andreyev, İ. A. (1966), “Çuvaşskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 43-65.
• Antonov, N. K. (1997), “Yakutskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2. İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 513-524.
• Argunşah, Mustafa (1999), Muhammed b. Mahmûd-ı Şirvânî Tuhfe-i Murâdî (İnceleme- Metin-Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Arıkoğlu, Ekrem (2007a), “Hakas Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 1085-1148.
• Arıkoğlu, Ekrem (2007b), “Tuva Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 1149-1228.
• Ata, Aysu (1997a), Nâsırü’d-dîn bin Burhânü’d-dîn Rabgûzî Kısasü’l-Enbiyâ (Peygamber Kıssaları) I Giriş-Metin-Tıpkıbasım, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Ata, Aysu (1997b), Nâsırü’d-dîn bin Burhânü’d-dîn Rabgûzî Kısasü’l-Enbiyâ (Peygamber Kıssaları) II Dizin, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Ata, Aysu (2004), Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Rylands Nüshası) Karahanlı Türkçesi (Giriş- Metin-Notlar-Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Azimov, P. ve C. Amansarıyev, K. Sarıyev (1966), “Turkmenskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 91-111.
• Bang, W. (1918), “Beiträge zur türkischen Wortforschung II”, Turan, No: 9/10: 525-527.
• Baskakov, N. A. (Red.) (1963), Nogaysko-Russkiy Slovar, Gosudarstvennoye İzdatelstvo İnostrannıh i Natsionalnıh Slovarey, Moskova.
• Baskakov, N. A. (1966a), “Altayskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 506-522.
• Baskakov, N. A. (1966b), “Karakalpakskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 301-319.
• Baskakov, N. A. (1966c), “Nogayskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 280-300.
• Baskakov, N. A. (1997a), “Altayskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 179-187.
• Baskakov, N. A. (1997b), “Nogayskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 328-335.
• Baskakov, N. A. (Red.) (1975), Grammatika Hakasskogo Yazıka, İzdatelstvo Nauka, Moskova.
• Benzing, Johannes (1959), “Das Baschkirische”, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Verlag Steiner, Wiesbaden, s. 421-433.
• Böhtlingk, Otto (1851), Über die Sprache der Jakuten, St. Petersburg.
• Buran, Ahmet ve Ercan Alkaya (2006), Çağdaş Türk Lehçeleri, 4. bs., Akçağ Yayınları, Ankara.
• Celey, L. (2000), Tatar Télénéñ Tarihi Morfologiyesé (Oçerkler), Fikér Yayınları, Kazan.
• Clauson, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, At The Clarendon Press, Oxford.
• Coşkun, Volkan (2000), Özbek Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Çarıyarov, B. (1999), “Sanlar”, Türkmen Diliniñ Grammatikasy (Morfologiya), Ruh Neşriyatı, Aşgabat, s. 116-146.
• Çeçenov, A. A. ve İ. H. Ahmatov (1997), “Karaçayevo-Balkarskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 272-285.
• Demirci, Ümit Özgür ve Şenol Korkmaz (2008), Yûsuf u Zelihâ (Destân-ı Yûsuf Aleyhi’s- selâm ve hazâ ahsenü’l-kasasi’l-mübârek), Kaknüs Yayınları, İstanbul.
• Deny, Jean (1941), Türk Dili Grameri (Osmanlı Lehçesi), (Çev. Ali Ulvi Elöve), Maarif Matbaası, İstanbul.
• Doerfer, Gerhard (1959), “Das Krimtatarische”, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Verlag Steiner, Wiesbaden, s. 369-390.
• Donidze, G. İ. (1997), “Hakasskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 459-470.
• Eckmann, Janos (1976), Middle Turkic Glosses of The Rylands İnterlinear Koran Translation, Akademiai Kiado, Budapeşte.
• Eckmann, Janos (1988), Çağatayca El Kitabı, (Çev. Günay Karaağaç), İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Eckmann, Janos (1998), “Harezm Türkçesi”, Tarihî Türk Şiveleri, (Çev. Mehmet Akalın), 3. bs., Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 173-210.
• Emre, Ahmet Cevat (1943), Türkçede İsim Temelleri, Türk Dil Kurumu Yayınları, İstanbul.
• Ercilasun, Ahmet Bican (Der.) (1992), Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, C. 2, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Ergin, Muharrem (1988), Türk Dil Bilgisi, 17. bs., Bayrak Basım Yayım Tanıtım, İstanbul.
• Ergönenç Akbaba, Dilek (2007), “Nogay Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 623-678.
• Ersoy, Fevzi (2007), “Çuvaş Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 1285-1340.
• Gabain, Annemaria Von (1998), “Eski Türkçe”, Tarihî Türk Şiveleri, (Çev. Mehmet Akalın, 3. bs., Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 29-66.
• Gabain, Annemarie Von (1988), Eski Türkçenin Grameri, (Çev. Mehmet Akalın), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Gaciyeva, N. Z. (1966), “Azerbaycanskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 66-93.
• Ganiyev, Fuat ve Rifkat Ehmetyanov, Halil Açıkgöz, Tatarça-Törekçe Süzlék, İnsan Neşriyatı, Kazan-Moskova.
• Guzev, V. G. (1979), Staroosmanskiy Yazık, İzdatelstvo Nauka, Moskova.
• Güner Dilek, Figen (2007), “Altay Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 1009-1084.
• Habiçev, M. A. (1966) (4), “Karaçayevo-Balkarskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 213-233.
• Hacıeminoğlu, Necmettin (1996), Karahanlı Türkçesi ve Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Hacıeminoğlu, Necmettin (1997), Harezm Türkçesi ve Grameri, İÜ Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul.
• Hanser, Oskar (2003), Türkmence Elkitabı, (Çev. Zühal Kargı Ölmez), Türk Dilleri Araştırmaları, İstanbul.
• Hociyev, A. P. (1997), “Uzbekskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 426-437.
• Kara, Mehmet (2005), Türkmen Türkçesi Grameri, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Kara, Mehmet (2007), “Türkmen Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 231-290.
• Karamanlıoğlu, Ali Fehmi (1994), Kıpçak Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Karpov, V. G. (1966), “Hakasskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 428-445.
• Kartallıoğlu, Yavuz ve Hüseyin Yıldırım (2007), “Azerbaycan Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 171-230.
• Kasapoğlu Çengel, Hülya (2005), Kırgız Türkçesi Grameri, Akçay Yayınları, Ankara.
• Kasapoğlu Çengel, Hülya (2007), “Kırgız Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 481-542.
• Kaya, Ceval (1994), Uygurca Altun Yaruk (Giriş, Metin ve Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Kaydarov, A. T. (1966), “Uygurskiy (Novouygurskiy) Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 363-386.
• Kaymaz, Zeki (1991), “Eski Anadolu Türkçesinde Sayı Adları ve Kullanılışları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1991, s. 5-17.
• Kenesbayev, S. K. ve N. B. Karaşeva (1966), “Kazahskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 320-339.
• Kirişçioğlu, M. Fatih (1994), Saha (Yakut) Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Kirişçioğlu, M. Fatih (2007), “Saha Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 1229-1284.
• Kocaoğlu, Timur (2006), Karay The Trakai Dialect, Lincom GmbH, Münih.
• Kononov, A. N. (1954), “Tyurkskiye Etimologii”, Uçen. Zap. LGU, N. 179. Ser. Bostokoved. Nauk, Vıp. 4: İstoriya i Filologiya Stran Vostoka, s. 277-284.
• Kültüral, Zuhal ve Latif Beyreli (1999), Şerifî Şehnâme Çevirisi, C. IV (Sözlük), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Levitskaya, L. C. (1976), İstoriçeskaya Morfologiya Çuvaşskogo Yazıka, İzdatelstvo Nauka, Moskova.
• Magomedov, A. G. (1966), “Kumıkskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 194-212.
• Mansuroğlu, Mecdut (1998), “Karahanlıca”, Tarihî Türk Şiveleri, (Çev. Mehmet Akalın), 3. bs., Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, s. 133-171.
• Marufov, Z. M. (Red.) (1981), Özbek Tilining İzåhli Lugati, 2 C., Russkiy Yazık Yayınları, Moskova.
• Memetov, A. ve K. Musayev (2003), Krımtatarskiy Yazık, Krımskoye Uçebno-Pedagogiçeskoye Gosudarstvennoye İzdatelstvo, Simferopol.
• Musayev, K. M. (1977), Kratkiy Grammatiçeskiy Oçerk Karaimskogo Yazıka, İzdatelstvo Nauka, Moskova.
• Nadelyayev, V. M. ve D. M. Nasilov, E. R. Tenişev, A. M. Şçerbak (1969), Drevnetyurkskiy Slovar, İzdatelstvo Nauka, Leningrad.
• Necip, Emir Necipoviç (1995), Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü, (Çev. İklil Kurban), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Nurmahanova, E. N. (1971), Türki Tilderinin Salıstırmalı Grammatikası, Mektep Yayınları, Almatı.
• Ölmez, Mehmet (1991), Altun Yaruk III. Kitap (5. Bölüm) (Suvarnaprabhasasutra), Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 1, Ankara.
• Özkan, Nevzat (2007), “Gagavuz Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 81-170.
• Özkan, Nevzat (1996), Gagavuz Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Özkan, Nevzat (2007), “Gagavuz Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet B. Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara.
• Öztürk, Rıdvan (1994), Yeni Uygur Türkçesi Grameri, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Öztürk, Rıdvan (2007), “Özbek Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 291-354.
• Pekacar, Çetin (2007), “Kumuk Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 939-1008.
• Pokrovskaya, L. A. (1964), Grammatika Gagauzskogo Yazıka (Fonetika i Morfologiya), İzdatelstvo Nauka, Moskova.
• Pokrovskaya, L. A. (1966), “Gagauzskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 112-138.
• Pritsak, Omeljan (1959), “Das Karatschaische und Balkarische”, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Verlag Steiner, Wiesbaden, s. 340-368.
• Räsänen, Martti (1957), Materialien zur Morphologie der Turkischen Sprachen, Studia Orientalia Edidit Societas Orientalis Fennica XXI, Helsinki.
• Reşetov, V. V. (1966), “Uzbekskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2. İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 340-362.
• Sadvakasov, G. S. (1997), “Uygurskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 437-450.
• Safiullina, F. S. ve M. Z. Zekiyev (1994), Hezérgé Tatar Edebi Télé, Megarif Yayınları, Kazan.
• Sağol, Gülden (1995), An İnterlinear Translation of The Qur’an into Khwarazm Turkish. Part II: Glossary, Harvard University The Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Boston.
• Samoyloviç, A. N. (1916), Opıt Kratkoy Krımsko-Tatarskoy Grammatiki, Petersburg.
• Sat, Ş. Ç. (1966), “Tuvinskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 387-402.
• Sat, Ş. Ç. (1997), “Tuvinskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 384-393.
• Serebrennikov, B. A ve N. Z. Hacıyeva (2002), Türk Dillǝrinin Müqayisǝli Tarixi Qrammatikası, (Çev. Tofiq Hacıyev), Seda Yayınları, Bakü.
• Sevortyan, E. V. (1966), “Krımsko-Tatarskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 234-258.
• Sleptsov, P. A. (Red.) (1972), Sahalıı-Nuuççalıı Tılcıt - Yakutsko-Russkiy Slovar, İzdatelstvo “Sovetskaya Entsiklopediya”, Moskova.
• Şahin, Erdal (1999), Yurt Konulu Tatar Cırları (Giriş-Metin-Aktarma-Dizin), Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Şahin, Erdal (2003), Tarihi ve Çağdaş Türk Yazı Dillerinde Hâl Ekleri ve İşlevleri, yayımlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, İstanbul.
• Şahin, Erdal (2007), Hakas Destanı Altın Çüs (Giriş-Metin-Aktarma-Dizin), Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Şçerbak, A. M. (1977), Oçerki po Sravnitelnoy Morfologii Tyurkskih Yazıkov, İzdatelstvo Nauka, Leningrad.
• Şiraliyev, M. Ş. (1997), “Azerbaycanskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yaziki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 160-172.
• Şireliyev, M. Ş. ve K. M. Abdullayev (1986), Oğuz Grubu Türk Dillerinin Mügayiseli Grammatikası (Morfologiya), C. 2, Bakü.
• Tamir, Ferhat (2007), “Kazak Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 429-480.
• Tavkul, Ufuk (2007), “Karaçay-Malkar Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 883-938.
• Tekin, Talat (2000), Orhon Türkçesi Grameri, Şafak Matbaacılık, Ankara.
• Tekin, Talat (2003), “Türkçe /ş/, Çuvaşça /ś/ ve Moğolca /ç/”, Makaleler I Altayistik, yay. (Hzl. Emine Yılmız-Nurettin Demir, Grafiker Yayınları, Ankara, s. 235-240.
• Tenişev, E. R. (1988), “İmya Çislitelnoye”, Sravnitelno-İstoriçeskaya Grammatika Tyurkskih Yazıkov (Morfologiya), (Red. E. R. Tenişev), İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 162-201.
• Thomsen, Kaare (1959), “Kasantatarische und die Westsibirischen Dialekte”, Philologiae Turcicae Fundamenta I, Verlag Steiner, Wiesbaden, s. 407-421.
• Timurtaş, Faruk K. (1994), Eski Türkiye Türkçesi (XV. Yüzyıl) Gramer-Metin-Sözlük, Enderun Yayınları, İstanbul.
• Toparlı, Recep ve Hanifi Vural (2007), Harezm Türkçesi, Öncü Basımevi, Tokat.
• Toparlı, Recep ve Hanifi Vural, Recep Karaatlı (2003), Kıpçak Türkçesi Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Türk Dil Kurumu (1974), Tarama Sözlüğü VII Ekler, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Türk Dil Kurumu (2005), Türkçe Sözlük, 10. bs., Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara.
• Ubryatova, Y. İ. (1966), “Yakutskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, Moskova: İzdatelstvo Nauka: 403-427.
• Ubryatova, Y. İ. (1972), “Kratkiy Grammatiçeskiy Oçerk Yakutskogo Yazıka”, Sahalıı- Nuuççalıı Tılcıt - Yakutsko-Russkiy Slovar, (Red. P. A. Sleptsov), İzdatelstvo “Sovetskaya Entsiklopediya”, Moskova, s. 569-606.
• Uraksin, Z. G. (Red.) (1996), Başkirsko-Russkiy Slovar, İzdatelstvo “Digora”, Moskova.
• Uygur, Ceyhun Vedat (2007), “Karakalpak Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 543-622.
• Yazıcı Ersoy, Habibe (2007a), “Başkurt Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 749-810.
• Yazıcı Ersoy, Habibe (2007b), “Yeni Uygur Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun, Akçağ Yayınları, Ankara, s. 355-428.
• Yılmaz, Emine (2002), Çuvaşça Çok Zamanlı Morfoloji Bir Deneme, Grafiker Yayınları, Ankara.
• Yunusaliyev, B. M. (1966), “Kirgizskiy Yazık”, Yazıki Narodov SSSR (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelstvo Nauka, Moskova, s. 482-505.
• Yüksel, Zühal (2007), “Kırım Tatar Türkçesi”, Türk Lehçeleri Grameri, (Edt. Ahmet Bican Ercilasun), Akçağ Yayınları, Ankara, s. 811-882.
• Zakiyev, M. Z. (1997), “Tatarskiy Yazık”, Yazıki Mira (Tyurkskiye Yazıki), C. 2, İzdatelskiy Dom Kırgızstan, Bişkek, s. 357-371.
• Zeynalov, Ferhat (1993), Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi, (Çev. Yusuf Gedikli), Cem Yayınları, İstanbul.