Glimpses at the Problem of the Hungarian Origin of Turkish şayka ‘a sort of warfare galley’

Yıl 2014, Cilt: 14 Sayı: 14, 23 - 26, 01.06.2014

Marek Stachowski

Öz

The rarely used Turkish word şayka ‘a sort of warfare galley’ was supposed to have been borrowed from Hungarian. This author discusses a possibility of some other origin of this Turkish word, as well as its connections with some names of similar marine vessels in the Mediterranean, Balkan and Black Sea area

Anahtar Kelimeler

Turkish, Hungarian, şayka, warfare galley, origin

Türkçe şayka ‘güvertesiz bir çeşit savaş kayığı’ Kelimesinin Macar Kökeni Üzerine Bazı Düşünceler

Öz

Bugün az kullanılan Türkçe şayka ‘güvertesiz bir çeşit savaş kayığı’ kelimesinin, bu zamana dek Macarcadan geldiği sanıldığına karşın, bu makalede bir başka dilden alınma olasılığı ve Akdeniz, Balkanlar ile Karadeniz alanlarında kullanılan bazı kayık adları ile düşünülebilen ilgisi tartışılıyor

Anahtar Kelimeler

Türkçe, Macarca, şayka, savaş kayığı, köken

Kaynakça

• EWU = Benkő, Loránd (ed.) (1994), Etymologisches Wörterbuch des Ungarischen, cilt 2: Kor – Zs, Budapest.
• TDES = Eren, Hasan (1999), Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara.
• ÇERNIH, Pavel Ja. (1993), Istoriko-ètimologiçeskiy slovaŕ sovremennogo russkogo yazıka, Moskva.
• FASMER, Maks [= Vasmer, Max] (1987), Ètimologiçeskiy slovaŕ russkogo yazıka, cilt 4, Moskva.
• STACHOWSKI, Marek (baskıda), O jednej czajce i dwóch szajkach w językach słowiańskich – Uwagi etymologiczne.
• 7 Dilciler için de zaten daha yapılacak iş var. Yazımın başlarında söz ettiğim Osmanlıca şayıka şekli zor açıklanabilir.
• Belki şayka ile kayık bulaşmasından kaynaklanır? – Bir başka net olmayan soru, Arap. şayṭīya sözcüğünün kökenidir.
• İtalyancadan alınan biçimin başında aslında ş- değil, s- bulunmalıdır, *sayṭīya gibi. Arapça ş-’nin kaynağı ya *sayṭīya
• şeklinin Arap. şayṭiy ‘toz dumanı’ sözcüğü ya da ş – k tipinden bir isim ile bulaşma olabilir gibi görünüyor. Benim
• fikrime göre, Arap. şayṭiy sözcüğünün etkisi daha olası. Çünkü ş – k tipi Balkanlar için tipik olurken Arapça bir kelimeyi
• pek etkilemezdi. Son olarak, A. Zaborski’ye göre Arap. şayṭīya sözcüğünün Arap. şayṭiy kelimesinden de gelmesi
• düşünülebilir. – Bkz. dipnot 3.