SARUHAN VE SARUHANOĞULLARI ADLARININ KÖKENİ ÜZERİNE

Yıl 2016, Cilt: 10 Sayı: 18, 219 - 233, 31.05.2016

İbrahim Şahin

Öz

Bu makale Saruhanoğullarının etnogenezi meselesini andbilimcil malzemeden hareketle ele almaktadır. Yapılan araştırma, farklı zamanlarda farklı coğrafyalarda karşımıza çıkan Saruhan adının ‘Sarıların hanı’ anlamında bir unvan olduğunu ortaya koymuştur. Sarı/Sarular, XI. yüzyılın başlarına kadar Kimek boy birliği içerisinde bulunmuş, Kara Kıtanların baskısıyla Harezm yakınlarına gelmiş, sonrasında Harezm devleti içerisinde yer almış bir boydur. Harezm devletinin Moğollar tarafından yıkılmasıyla Anadolu’ya göçerek Selçuklularının hizmetine girmişlerdir. Yaşadıkları büyük maceraya bağlı olarak Orta Asya, Kafkaslar, İran, Suriye, Kırım, Anadolu ve Rumeli toponimlerinde pek çok iz bırakmışlardır. Anadolu ve Rumeli’de görülen Sarı, Sarılar, Sarılı, Sarıobası, Sarıca, Sarıcalar, Sarıcalı, Sarıcaobası, Sarıulus, Saruca, Sarucalı, Sarucaoğlu, Saruhan, Saruhanlı, Saruhanbeyli, vb. biçimindeki toponimler Sarı etnoniminin koşutları olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

saruhanoğulları, etnonim, sarı

Kaynakça

• SAVİNA, V. İ. (1971). Slovar’ Geografiçeskih Terminov i Drugih Slovar, Formiruyuşçih Toponimiyu İrana, İzdatel’stvo Nauka, Moskva.
• SEVİM, Ali / YÜCEL, Yaşar (1989). Türkiye Tarihi, Fetih, Selçuklu ve Beylikler Dönemi, Ankara: TTK.
• SEZEN, Tahir (2006). Osmanlı Yer Adları, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü, Ankara.
• SOHRABİABAD, Hamidreza (2016). Hemedan (İran) Türk Dönemi Yapılarındaki İnşa, Usta ve Onarım Kitabeleri, Ankara: Gece Kitaplığı.
• SÜMER, Faruk (1999). Oğuzlar-Tarihleri-Boy Teşkilatı-Destanları, 5. Baskı, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı, İstanbul.
• SÜMER, Faruk (2014). Eski Türklerde Şehircilik, Ankara: Türk Tarih Kurumu.