KATMERLİ ZAMİR ÇEKİMİ ve ÇUVAŞÇA ÖRNEKLERİ ÜZERİNE

Yıl 2017, Cilt: 11 Sayı: 21, 23 - 34, 30.11.2017

Feyz, Ersoy

Öz

Zamir çekiminde birden fazla hâl ekinin üst üste gelerek kullanılması, Türkçenin hem tarihî hem de yaşayan bazı lehçelerinde görülen bir özelliktir. Bu özellik, önceki yıllarda yapılan çalışmalarda çeşitli şekilde adlandırılmıştır. Bu isimlerden biri de “katmerli zamir çekimi”dir. Katmerli çekimde kullanılan hâl eklerinden birincisinin sıfır fonksiyonda olduğu, asıl hâl eki görevinin ikinci ekin üzerinde olduğu bilinmektedir. Bu çalışmada, Çuvaşça örneklerden de yararlanılarak Türkçedeki katmerli zamir çekimi üzerinde durulmuş; ayrıca katmerli çekimin niteliği, kullanım özellikleri ve ortaya çıkış sebepleri de incelenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

zamir, katmerli zaman çekimi, çuvaşça, moğolca, türkçe

Kaynakça

• KORKMAZ, Zeynep (1995). Türkçede Ek Yığılması Olaylarının Meydana Gelişi Üzerine, Türk Dili Üzerine Araştırmalar, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ERASLAN, Kemal-SERTKAYA, Osman Fikri-YÜCE, Nuri (1979). Kutadgu Bilig III İndeks, Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• KULLMANN, R - TSERENPİL, D. (2001), Mongolian Grammar, Hong Kong, China.
• LEVİTSKAYA, L. S. (1976). İstoriçeskaya Morfologiya Çuvaşskogo Yazıka, Moskova.
• LUVSANBANDAN, Şadavın (1999). Orçin Tsagiyn Mongol Helniy Bütets, Ulaanbaatar.
• MANSUROĞLU, Mecdut (1949). “Türkçede Zamir Çekimi”, TDED, C. 3, Sayı: 3-4: 501-518.