Öz
Codex Cumanicus, 13. yüzyılın sonlarıyla 14. yüzyılın başlarında, Karadeniz’in kuzeyinde Latin alfabesiyle yazılmış bir eserdir. “Kumanca El Kitabı” anlamına gelen ve üç dilli bir sözlükle çeşitli metinlerden oluşan bu eserde karışık bir alfabe sistemi kullanılmıştır. Bazı sesler yazılmamış, bazıları da birden çok harfle karşılanmıştır. Bu durum metinlerin transkribe edilmesinde önemli sorunlar oluşturmaktadır. Bu çalışmada, bazen yazılmayan, bazen de birden çok harfle gösterilen /v/ sesi üzerinde durulacaktır. Bazı araştırmacılar hangi işaretle gösterilirse gösterilsin, bütün /v/ seslerinin çeviri yazısını /w/ harfiyle yapmışlardır. Codex Cumanicus ve Memluk Kıpçak Türkçesi metinleri üzerinde yaptığımız çalışmalar sonucunda, Karahanlı ve Harezm Türkçesi metinlerinde bulunan /w/ sesinin Güney ve Kuzey Kıpçak Türkçesinde /v/ sesine dönüştüğü kanaatine vardık. Ayrıca Codex Cumanicus’taki harf çeşitliliğinin müellif veya müstensihlerin Türkçenin fonetiğine tam hâkim olmamalarından kaynaklandığını düşünüyoruz.
Anahtar Kelimeler
Kuzey Kıpçak Türkçesi Memluk Kıpçak Türkçesi Codex Cumanicus
Kaynakça
- ARGUNŞAH, Mustafa - GÜNER, Galip (2015). Codex Cumanicus, İstanbul: Kesit Yayınları.
- ATA, Aysu (2002). Harezm-Altın Ordu Türkçesi, İstanbul: Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi.
- BANG, W. (1910). Zur Kritik des Codex Cumanicus, Louvain.
- CAFEROĞLU, Ahmet (1931). Kitâb al-İdrâk li-lisân al-Atrâk, İstanbul: Evkaf Matbaası.
- DRİMBA, Vladimir (1973). Syntaxe Comane, Leiden: E. J. Brill.
- EMİNOĞLU, Emin (2011). Abbâs ibni Hamza es-Sabrânî, Kitâbü’l-Ef’âl -Kıpçakça Satır Arası Sözlük-, Ankara: Akçağ Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 12 Sayı: 22 |
