Öz
Bâbür’ün kendi kaleminden yaşadıkları, gördükleri, keşfettikleri, kazandıkları ve kaybettikleri, kısacası hayatını ve onu heyecanlandıran, duygulandıran her ayrıntıyı anlattığı Bâbürnâme, Türk edebiyatının ilk hatıratıdır. Eser, Doğu Türkçesi ile kaleme alınmıştır. Hacimli bir eser olan Bâbürnâme birçok saha için olduğu gibi dil çalışmaları için de verimli bir kaynaktır.
Cümle kurulumunda önemli role sahip çekim eklerinden isim çekim ekleri, taraflardan en az bir tanesinin isim olduğu birliktelikler kurar. Kurulan bu birlikteliğin fonksiyonu, cümlenin bağlamına göre şekillenir. Binlerce yıldır varlığını koruyan eklerin yeni vazifeler kazanarak canlılıklarını devam ettirmeleri de cümle birliği içerisinde aldıkları çeşitli görevler ile mümkündür. Bu çalışmada Bâbürnâme özelinde çokluk ve isim çekim ekleri ile kurulan birlikler ve bu birliklerin cümle kurulumundaki rolü incelenecektir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Argunşah, Mustafa (2013) Çağatay Türkçesi. Ankara: Kesit Yayınları. • Banguoğlu, Tahsin (1995) Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. • Eckmann, Janos (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar. Ankara: Türk Dil Kurumu. • Ergin, Muharrem (2009). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin: Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları. • Hatipoğlu, Vecihe (1972). Türkçenin Sözdizimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. • Koç, Nurettin (1998) Yeni Dilbilgisi, Ankara: İnkılap Yayınları. • Şen, Mesut (1993) Babürname: Gazi Zahirüddin Muhammed Babur, Giriş-Metin-Açıklamalı Dizin, Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
The Role of Plurality Suffixes and Noun Inflection in Constructing Sentence in Specific to Baburnama
Öz
Baburname, -was written by Babur- in which he reminisces about his sightseeings, discoveries, life experiences and the things that excites and affects him, is the first memoir book of Turkish Literature. It is structured in Eastern Turkish Language. As it is a bulky book, it provides lots of reference points for literature studies as provided for many other study areas.
Noun inlections which have crucial role on sentence structuring make collocations whose at least one side is a noun. The function of this collocation is determined regarding with the context of the sentence. The continuity of inlections’ lives with new roles -have been existing thousands of years – is possible with their role that they take in the sentence. In this study, the collocations that are structured by using noun inflections and using plural suffixes and the role of those collocations’ in structuring sentences is held in spesific to Baburname.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- • Argunşah, Mustafa (2013) Çağatay Türkçesi. Ankara: Kesit Yayınları. • Banguoğlu, Tahsin (1995) Türkçenin Grameri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. • Eckmann, Janos (2014) Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar. Ankara: Türk Dil Kurumu. • Ergin, Muharrem (2009). Edebiyat ve Eğitim Fakültelerinin Türk Dili ve Edebiyatı Bölümleri İçin: Türk Dil Bilgisi, İstanbul: Bayrak Yayınları. • Hatipoğlu, Vecihe (1972). Türkçenin Sözdizimi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. • Koç, Nurettin (1998) Yeni Dilbilgisi, Ankara: İnkılap Yayınları. • Şen, Mesut (1993) Babürname: Gazi Zahirüddin Muhammed Babur, Giriş-Metin-Açıklamalı Dizin, Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 17 Sayı: 32 |
