Öz
The Biography of Xuanzang [玄奘], or Küent-so Biography, as it was commonly known in the past, is a voluminous work that occupies an important place in the history of the Turkic language and Turkic culture, as well as a major contribution to Old Uyghur literature and thus to Turkish literature. It deals with the life of Xuanzang, who set out from China in the VIIth century to reach India through the territory of East Turkestan in order to grasp the intricacies of Buddhism. Originally written in Chinese, this text was begun by Hui Li, a disciple of Xuanzang, but completed by Yan Cong. The original Chinese title is "Datang daciensi san¬zang fashi zhuan 大唐大慈恩寺三藏法師傳"/Biography of Tripitaka Master [Xuanzang] of the Great Cien Monastery in the Great Tang [Dynasty]. This text was translated into Old Uyghur as "bodisatav taito samtso açarinıng yorıgın ukıtmak"/ Biography of the Tripitaka Master Bodhisattva [Xuanzang] from the Great Tang [Dynasty] by Shiŋko Sheli Tutuŋ, who produced many translations in the late 10th and early 11th centuries during the Uyghur Turkish period.
In the work, Xuanzang's life, his experiences during his journey and the places he visited are discussed in detail in 10 chapters. Most of these chapters were prepared by Semet, M. Ölmez, Röhrborn. The majority of the editions on Xuanzang Biography were published by Harrasowitz Verlag in the series Xuanzang Leben und Werk (Xuanzang's Life and Works). The 4th volume of the Xuanzang Biography in this series was prepared by Semet, M. Ölmez and Röhrborn in 2022.
Anahtar Kelimeler
The Biography of Xuanzang The Biography of Küensto Old Uyghur
Öz
Xuanzang [玄奘] Biyografisi ya da eskiden yaygın olarak kullanılan adıyla Küent-so Biyografisi, Türk dili tarihi ve Türk kültürü bağlamında önemli bir yer tutan ayrıca Eski Uygur edebiyatına ve dolayısıyla Türk edebiyatına da büyük katkılar sunan hacimli bir eserdir. Budizm inanışının inceliklerini kavramak adına VII. yüzyılda Çin’den yola çıkarak Doğu Türkistan toprakları üzerinden Hindistan’a ulaşmayı amaçlayan Xuanzang’ın yaşamını konu edinir. Orijinali Çince olan bu metin, Xuanzang’ın öğrencisi Hui Li tarafından yazılmaya başlanmış ancak Yan Cong tarafından tamamlanmıştır. Çince orijinal adı “Datang daciensi san¬zang fashi zhuan 大唐大慈恩寺三藏法師傳”/Büyük Tang [Hanedanlığı’ndaki] Büyük Cien Manastırı’ndan Tripitaka Üstadı [Xuanzang’ın] Biyografisi’dir. Bu metin Eski Uygurcaya 10. yüzyıl sonları ve 11. yüzyıl başlarında, Uygur Türkçesi döneminde birçok tercüme eser meydana getiren Şıŋko Şeli Tutuŋ tarafından “bodisatav taito samtso açarinıng yorıgın ukıtmak”/ Büyük Tang [Hanedanlığı’ndan] Tripitaka Üstadı Bodhisattva [Xuanzang’ın] Biyografisi adıyla çevrilmiştir.
Eserde Xuanzang’ın yaşamı, seyahati boyunca yaşadıkları ve gittiği yerler ayrıntılı bir şekilde 10 bölümde ele alınmıştır. Bu bölümlerin büyük bir kısmı Semet, M. Ölmez, Röhrborn tarafından hazırlanmıştır. Xuanzang Biyografisi üzerine yapılan neşir çalışmalarının büyük çoğunluğu Xuanzang Leben und Werk (Xuanzang’ın Hayatı ve Eserleri) dizisi içerisinde Harrasowitz Verlag yayınevinden çıkmıştır. Bu dizi içerisinde yer alan Xuanzang Biyografisi’nin 4. cildi ise 2022 yılında Semet, M. Ölmez ve Röhrborn tarafından hazırlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dil Çalışmaları |
| Bölüm | Yayın Değerlendirme |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Mayıs 2023 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Cilt: 17 Sayı: 32 |
