Crimean-Tatar Turkish Dictionary

Yıl 2023, Cilt: 17 Sayı: 33, 301 - 304, 28.11.2023

Erdinç Yeşilkaş

Öz

The sentence in the Orkhon inscriptions as "Thirty Tatar Tokuz Oguz begleri bodunu bu sabımı edgüti equal" (Köl Tigin, G-1) is one of the oldest historical records of the name Tatar in our language. Crimea, which was an important center during the Golden Horde State period, was built in the 15th century. It became an independent khanate during the disintegration of the Golden Horde Khanate in the first half of the century. MS. IV. Crimea, which started to become a Turkish province with the migration of various Turkish tribes to Crimea in the 11th-13th century. With the settlement of the Kipchaks in this region in the centuries, it became a Turkish country, except for some coastal cities. Crimean Tatar Turkish; It is the language spoken by Crimean Turks living scattered in Crimea, Uzbekistan, Turkey, Romania, Bulgaria and various parts of the world. Crimean Tatar Turkish constitutes one of the Turkish dialects of the Northwest (Kipchak) group.

Anahtar Kelimeler

Crimean Tatar, Dictionary, Vocabulary

Kırım Tatar Türkçesi Sözlüğü

Öz

Orhun yazıtlarında “Otuz Tatar Tokuz Oguz begleri bodunı bu sabımın edgüti eşid” (Köl Tigin, G-1) şeklinde geçen cümle, Tatar isminin dilimizdeki en eski tarihi kayıtlarındandır. Altın Orda Devleti döneminde önemli bir merkez olan Kırım, XV. yüzyılın ilk yarısında Altın Orda Hanlığının dağılma sürecinde müstakil bir hanlık haline gelmiştir .MS. IV. yüzyıldan itibaren çeşitli Türk boylarının Kırım’a göçleriyle, Türk ili haline gelmeye başlayan Kırım, XI-XIII. yüzyıllarda Kıpçakların bu bölgeye yerleşmeleriyle, bazı kıyı şehirleri haricinde bir Türk ülkesi olmuştur. Kırım Tatar Türkçesi; Kırım, Özbekistan, Türkiye, Romanya, Bulgaristan ve dünyanın çeşitli bölgelerinde dağınık olarak yaşayan Kırım Türklerinin konuştuğu dildir. Kırım Tatar Türkçesi Kuzeybatı (Kıpçak) grubu Türk lehçelerinden birini oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kırım-Tatar, Sözlük, Söz Varlığı

Kaynakça

• Maşkaraoğlu, Seher (2023). Kırım Tatar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu.