REFLECTIONS OF TEXTLINGUISTICS ON TRANSLATION STUDIES

Yıl 2014, Sayı: 163, 19 - 35, 01.03.2014

Kamil Kurtul

https://doi.org/10.1501/Dilder_0000000204

Öz

As texts make up the basis for translation studies, the wish to understand the features they portray better is the result of the intricate interface betweenthe purpose and function of teaching translation. Similarly, the argumentthat the textuality of a translated text should be measured against its original requires a text of one language community should be translated asa text into the other. Therefore, a theoretical framework applicable to translation studies should be able to account for textual factors both in theoriginal and the target languages. As such, this study analyses the phenomenon of text, the building blocks of translation, through the prism ofconnective devices by employing a descriptive and relational model becausetext linguistics forms a functional background both for text production and comprehension

Anahtar Kelimeler

Text, textlinguistics, connectives, coordinating conjunctions, subordinators, discourse adverbials, translator, translatio

Metindilbilimin çeviri öğretimine yansımaları

Öz

Çeviri eğitiminde temel çalışma zeminini metinler oluşturduğu içinmetin/söylem yapısının sergilediği özellikleri daha anlaşılır kılma arzusu,çeviri eğitimi alanına ilişkin amaç işlev bağlantılı ihtiyacın doğal bir yansımasıdır. Benzer şekilde, çevrilen metnin niteliği ya da metinselliğinin,özgün metne göre ölçülmesi gerektiği ön kabulü, bir dilsel topluluğa aitmetnin, bir diğer dilsel topluluğun diline de metin olarak çevrilmesinigerektirir. Bu durum, çeviriye ilişkin kuramsal bir çerçevenin hem kaynakhem de hedef dildeki metinsellik öğelerini açıklayabilen bir özellik taşımasını zorunlu kılar. Metin üretimi, metnin anlaşılması ve metinden çıkarımsüreçleri kapsamında Metindilbilim işlevsel bir taban oluşturduğu içinmakalede çeviri ediminin temel çalışma malzemesi olan metin olgusu,bağlantı kavramı özelinde ve betimleyici, ilişkisel tarama modeli aracılığıyla irdelenmiştir

Anahtar Kelimeler

Metin, metindilbilim, bağlaçlar, yana sırlamabağlaçları, alta sırlama bağlaçları, söylem belirteçleri, çeviri, çevirmen

Kaynakça

• Asher, N. (1993). Reference toAbstract Objects in Discourse. KluwerAcademicPublishers.
• Benjamin, W. (1921). TheTranslator’sTask, (çev). Rendall, S. TTR: traduction, terminolo- gie, rédaction, vol. 10, no. 2, (1997).s. 151-165.
• Bernardo, A. M. (2008).Translation as text transfer – pragmatic implications.
• http://www.clunl.edu.pt/resources/docs/revista/n5_fulltexts/5f%20ana%20bernardo.pdf15. 12.2013.
• Çakıcı, D., (2011), “Şema Kuramının Okuduğunu Anlama Sürecindeki Rolü”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, , S.30, s.77-86.
• De Beaugrande A. ve Dressler, W. (1988). IntroductiontoTextLinguistics.London: Longman.
• Göksel, A. ve Karlaske, C. (2005).Turkish: A ComprehensiveGrammar. Routledge: Londonand N. York
• Göktürk, A. (2012). Sözün Ötesi. YKY Yayınları. İstanbul.
• Grosz, B. J. ve Sidner, C. L. (1986). “Attention, Intention, andtheStructure of Discourse”.ComputationalLinguistics, S.12, s.175-204.
• Gürçağlar, S., (2014). Çevirinin ABC’si. Say Yayınları. İstanbul
• Ener, C. (2002). Çevirmenin Görevi. Boğaziçi Üniversitesi’nde Yapılan Konuşma. 09.04.2002.
• Halliday, M. A. K. ve Hasan, R.(1976).Cohesion in English.London/New York: Longman.
• Huber, E.(2008).Dilbilime Giriş. İstanbul.Multilingual Yayınları.
• Jakobson, R. (1960). Closingstatement: linguisticsandpoetics. (InSebeok, T.A. ed. Style in language. Cambridge, Mass.: MIT. p. 350-377.)
• Joshi, A.,Prasad, R., Webber, B. (2006). DiscourseAnnotation: Discourse Connectivesand DiscourseRelations. COLING/ACL 2006. Tutorial, Sydney, July 16, 2006.
• Keçik, İ. ve S. L. Uzun, (2003), Türkçe yazılı ve sözlü anlatım, Eskişehir Anadolu Üniver- sitesi Yayınları.
• Kıran, Z. ve A. Kıran. (2006).Dilbilime Giriş. Ankara. Seçkin Yayıncılık.
• Kurtul, K. (2011). “Türkçe ve İngilizcedeki Bağlaçların Yazılı Metinlerde Kullanımı”. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Onursal, İ.(2003).“Türkçe Metinlerde Bağdaşıklık ve Tutarlılık”.Günümüz Dilbilim Çalış- maları, Yayına Hazırlayanlar: Kıran, A., Korkut, E., Ağıldere, S. Multilingual Yayınları, Dilbilim Dizisi.s.121-132, İstanbul.
• Prasad, R.,Miltsakaki, E., Dinesh, N., Lee, A., ve Joshi, A. (2007). “The Penn Discourse Tree Bank Annotation Manual”,University of Pennsylvania.
• Say, B., Zeyrek, D., Oflazer, K., Özge, U. (2002). Development of a Corpusand a TreeBankforPresent-dayWrittenTurkish. K. İmer ve G. Doğan (haz.). Proceedings of theEleventh Mediterranean University, Cyprus, August 2002. 183-192.
• TurkishLinguistics, Eastern
• UNESCO. (2011). Atlas of the World Languages in Danger. UNESCO Yayınları. Paris
• Uzun-Subaşı L. (2006). “Öğrencilerin Yazılı Anlatım Sürecindeki Metinleştirme Sorunları”, II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi.s.693-701.
• Ülper, H. (2008).“Bilişsel Süreç Modeline Göre Hazırlanan Yazma Öğretimi Programının ÖğrenciBaşarısına Etkisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi.
• Van Dijk, T. A. (1980).TextandContext, Explorations in theSemanticsandPragmatics of Discourse.London: Longman.
• Van Dıjk, T. A. andKintsch, W. (1983). Strategies of DiscourseComprehension. NewYork: AcademicPress.
• Webber, B.,Joshi, A., Stone, M. ve Knott, A. (2003). “AnaphoraandDiscourseStructure”, ComputationalLinguistics.S.29.
• Yıldırım, Ç. F. (2010).“Türkçede Belirteç Tümcecikleri: Sözbilimsel Yapı Çözümlemesi Çerçevesinde Bir Sınıflandırma Önerisi”.Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üni- versitesi.
• Zeyrek, D. Turan, Ü. D. ve Demirsahin, I. (2008). “Structuraland Presuppositional Connectives in Turkish”.TheConstraint in DiscourseIII’de verilen bildiri.Potsdam, Almanya.