Köroğlu’nun Çoruh Kolu Hikâyesinde Kahramanın Yolculuğu: Campbell Modeli Bağlamında Karşılaştırmalı Bir İnceleme

Yıl 2025, Sayı: 32, 169 - 179, 21.10.2025

Sedat Bahadır

https://doi.org/10.30767/diledeara.1705367

Öz

Bu çalışma, Türk halk anlatılarının önemli örneklerinden biri olan “Köroğlu’nun Çoruh Kolu” hikâyesini Joseph Campbell’in Kahramanın Yolculuğu modeli bağlamında halk anlatılarının evrensel anlatı yapılarıyla nasıl örtüştüğünü analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu makale, âşıklık geleneğinin önemli bir anlatı türü olan halk hikâyelerinden “Köroğlu’nun Çoruh Kolu” hikâyesini ele alır. Hikâye, Çoruh Vadisi’nin zorlu coğrafyasında geçer ve feodal yapı ile aşk temalarını işler. Eyüp Han’ın bir kehanet üzerine Behram ve ailesini sürgün etmesiyle başlayan olaylar, Behram ile Gül Seher Sultan’ın aşkı etrafında gelişir. Hikâyede aşk, zorluklara karşı verilen mücadeleyle birleşir; Behram’ın sazı ve sözüyle çıktığı yolculuk, âşıklık geleneğiyle bütünleşir. Campbell’in “Kahramanın Yolculuğu” modeline göre analiz edilen hikâye; yola çıkış, erginlenme ve dönüş aşamalarını içerir. Behram, bade içerek aşk yolculuğuna başlar ve çeşitli sınavlardan geçerek Köroğlu’nun desteğiyle zafer kazanır. Gül Seher Sultan ise sadece aşkın nesnesi değil, aktif bir kahraman olarak yer alır. Hikâye, bireysel aşkın toplumsal adalet mücadelesine dönüşmesini sembolize eder. Behram, sonunda Artvin Beyi olur ve hem aşkına hem de adalete kavuşur.

Anahtar Kelimeler

Kahraman , yolculuk , aşk , bade , Köroğlu

The Hero’s Journey in the Tale of Köroğlu’s Çoruh Branch: A Comparative Analysis in the Context of Campbell’s Monomyth Model

Öz

This study aims to analyze the folk tale “Köroğlu’s Çoruh Branch,” one of the significant examples of Turkish folk narratives, within the framework of Joseph Campbell’s “Hero’s Journey” model. The story takes place in the harsh geography of the Çoruh Valley and revolves around themes such as feudalism, love, and justice. The narrative begins with Eyüp Khan banishing Behram and his family due to a prophetic dream, and the plot unfolds around the fateful love between Behram and Gül Seher Sultan.
Behram embarks on his romantic journey after drinking “bade,” a mystical elixir of love, which symbolically aligns with the stages of Campbell’s monomyth: departure, initiation, and return. Throughout his journey, he faces numerous trials, shaping his transformation into a hero. With the support of the legendary figure Köroğlu, the tale also integrates the public’s quest for justice into its narrative fabric. Unlike the typical passive female character often seen in traditional folk tales, Gül Seher Sultan is portrayed as a determined and active agent within the story.
In this context, “Köroğlu’s Çoruh Branch” is not only a tale of individual love but also a collective call for justice. The story stands as a unique example of how universal narrative structures can be seamlessly integrated with local cultural elements in Turkish folk literature.

Anahtar Kelimeler

Hero , journey , love , bade , folk tale , Köroğlu

Kaynakça

• Aktaş, P. (2021). Cemşîd’in Yolculuğu: Cemşîd ü Hurşîd Mesnevisinin Joseph Campbell’in Monomit Kuramına Göre İncelenmesi. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, Prof. Dr. Metin Akar’a Armağan, 5(4), 1901-1921. https://doi.org/10.34083/akaded.1016676
• Arı, R .(2018). Klasik Türk Şiiri Gazel Geleneğinde Duygularla İlişkisi İtibariyle Aşk - Fuzûlî Örneği. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 20, 71-100
• Bahadır, S. (2017). Köroğlu’nun Artvin İline Bağlı Şavşat Rivayeti ve Ardanuç Yansımaları. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi (5)11, 168-181.
• Bahadır, S. (2023). Âşık Mâhirî ile Mâhitâbân (Metin-İnceleme). Ankara: Sonçağ Yayınları.
• Bahadır, S. & Meydan, C. (2024). Âşık Efkârî’den Halk Hikâyeleri. Ankara: Sonçağ Yayınları
• Boratav, P. N. ( 1988). Halk Hikâyeleri ve Hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
• Campbell, J. (1999). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. İstanbul: Kablacı Yayınları.
• Özdemir, M. (2019). Aşk ve Kahramanlık Konulu Türk Halk Hikâyelerinde Düşman Tipi. Arı Sanat Yayınları.
• Özder, M. Â. (2017), Âşık Muhibbî ve Esmahan Hikâyesi. Hzl. Sedat. Bahadır. Mustafa Âdil Özder Dizisi VI. Artvin Yusufeli Belediyesi Yayınları.
• Sayıcı, F. (2019). Joseph Campbell’ın Kahramanın Sonsuz Yolculuğu Modelinin Yol Filmlerine Uygulanması: “Easy Rider” Örneği. idil, 59, 831–844. doi: 10.7816/idil-08-59-01
• Tepeköylü, İ. (2016). Âşık Garip Hikâyesinin Joseph Campbell’ın Monomitos Aşamalarıyla İncelenmesi. The Journal of Academic Social Science StudiesNumber JASS.: 47,. 419-428. Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS3545