Sinop’un Ahmet Muhip Dıranas’ın Şiirlerindeki Pastoral Duyarlılığa Etkisi

Yıl 2018, , 265 - 275, 19.10.2018

Can Şen

https://doi.org/10.30767/diledeara.472616

Öz

Yaşanılan mekân, karmaşık bir bütün olan insan ruhunu şekillendiren en önemli etkenlerden birisidir. Yerleşim yerlerinin doğal özellikleri (coğrafyası ve iklimi), demografik yapısı, tarihî özellikleri orada yaşayan insanların ruhsal özelliklerini biçimlendirmektedir. Özellikle kişiliğin gelişim çağları olan çocukluk ve gençlik yıllarının geçtiği mekânlar bireyin gelecekteki hayatına önemli ölçüde etki etmektedir. İnsanoğlunun en önemli üretimlerinden biri olan edebiyat insan ruhunun estetik bir şekilde ifâdesi olduğu için bununla bağlantılı olarak edebî muhayyilenin şekillenmesinde ve eserlerin içeriğinde şair/yazarların hayatlarını sürdürdükleri mekânların (köy, kasaba ya da şehir) önemli bir etkisi vardır. Baba tarafından Sinoplu olan ve İstanbul’da doğan, Cumhuriyet devri Türk şiirinin önemli isimlerinden Ahmet Muhip Dıranas’ın çocukluğunun önemli bir kısmı Sinop’ta geçmiştir. Burada tabiat ile iç içe yıllar geçiren Dıranas’ın bu çocukluk dönemi onun şiir iklimini de önemli ölçüde şekillendirmiştir. Dıranas’ın şiirlerinde açık bir şekilde görülen pastoral duyarlılığın, Sinop’ta geçen çocukluk yıllarının etkisiyle oluştuğunu düşünmekteyiz. Çalışmamızda bu düşüncemizi somutlaştırmak amacıyla şairin çocukluk yıllarına değinerek şiirlerindeki pastoral duyarlılığın görünümlerini ele alacağız. 

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet devri Türk Şiiri, Ahmet Muhip Dıranas

Kaynakça

• Ahmet Oktay (1993), Cumhuriyet Dönemi Edebiyatı 1923-1950, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Alper, Yusuf (2007), Psikolojik ve Psikodinamik Açıdan Nazım Hikmet Şiiri, İzmir: İlya Yayınevi. Asiltürk, Bâki (2006), “Dıranas’ta Ses ve İmge”, Hilesiz Terazi, İstanbul: YKY. Çetin, Nurullah (2006), Şiir Çözümleme Yöntemi, Ankara: Edebiyat Otağı Yayınları. Çetin, Nurullah (2008), Şiir Tahlilleri-1, Ankara: Öncü Kitap. Dıranas, Ahmet Muhip (1990), Şiirler, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları. Ercilasun, Bilge (2014), “Ahmet Muhip Dıranas Üzerinde Bir İnceleme”, Türk Şiiri Üzerine, İstanbul: Dergâh Yayınları. Hazer, Gülsemin (2014), “Ontolojik Tahlil Metoduyla Ahmet Muhip Dıranas’ın ‘Yaşarken’ Şiirinin İncelenmesi”, Akademik Bakış Dergisi, sayı: 41, s. 1-13. Kaplan, Mehmet (2004), “Ağrı Şiiri”, Türk Edebiyatı Üzerine Araştırmalar-2, İstanbul: Dergâh Yayınları. Kefeli, Emel (2006), Edebiyat Coğrafyasında Akdeniz, İstanbul: 3F Yayınevi. Kırcı, Mustafa (1997), Ahmet Muhip Dıranas Hayatı, Fikirleri, His Dünyası, Ankara: Akçağ Yayınları. Kısakürek, Necip Fazıl (2014), Çile, İstanbul: Büyük Doğu Yayınları. Moran, Berna (1981), Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İstanbul: Cem Yayınevi. Özçalışkan, Ebru (2006), Ahmet Muhip Dıranas’ın Söz Varlığı, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış yüksek lisans tezi). Şen, Can (2011), “Prof. Dr. M. Kaya Bilgegil’in Pastoral Şiir Hakkındaki Görüşleri”, Türk Dili, sayı: 717, s. 245-249. Tarım, Rahim (2013), Çocukluk ve Şiir, İstanbul: Özgür Yayınları. Tuncer, Hüseyin (2001), Tanzimat Devri Türk Edebiyatı, İstanbul: Ders Kitapları A.Ş. Yivli, Oktay (2005), Ahmet Muhip Dıranas’ın Şiiri, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (basılmamış yüksek lisans tezi).