Kemal Tahir’in Romanlarında Cumhuriyet’in Kuruluş Dönemine Genel Bir Bakış

Yıl 2019, , 114 - 138, 21.03.2019

Yasin Beyaz

https://doi.org/10.30767/diledeara.542595

Öz

Kurtuluş Savaşı ve Cumhuriyet’in kuruluş dönemiyle alakalı birçok roman kaleme alınmıştır. Kaleme alınan bu romanlar dönemin siyasi olaylarını genel itibariyle resmi tarih çerçevesinden ele almış bundan dolayı da belli kalıplar kullanarak dönemin aktörlerini ve olaylarını okuyucuya yansıtmak istemiştir. Yaşananları bazen bir destan havası içerisinde takdim ederek olayları gerçeklik boyutundan uzaklaştırmıştır. Buna karşılık Kemal Tahir bu resmi tarih söylemine bağlı kalan roman yazarlarından ve edebiyatçılardan farklı olarak alternatif bir bakış açısıyla olayları ele alıp eserlerinde işlemiştir. Yazar, bir destandan ziyade belgelerden de faydalanarak bir tarihçi gibi gerçekleri günyüzüne çıkarmak istemiştir. Bu çalışmada Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş dönemine dair birçok roman kaleme almış olan Kemal Tahir’in Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde (1923-1930) meydana gelen siyasi olaylara dair ortaya koyduğu görüş ve düşünceleri incelenmiştir. Bu bağlamda Osmanlı’dan Cumhburiyet’e tevarüs eden fikir, düşünce ve kurumlar, Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası, İzmir Suikasti ve tasfiyeler, Serbest Fırka’nın kuruluşu ve kapanması gibi önemli siyasi olayların onun romanlarına nasıl yansıdığı ortaya konulmak istenmiştir. Kemal Tahir, Osmanlı, 

Anahtar Kelimeler

Kemal Tahir, Osmanlı

An Overview of the Establishment Period of the Republic of Kemal Tahir’s Novels

Öz

Many novels have been written about the War of Independence and the founding period of the Republic. These novels, which were written, generally discussed the political events of the period from the framework of the official history, and therefore they wanted to reflect the actors and events of the period to the reader by using certain patterns. Sometimes they presented the events in a heroical way, and removed the events from reality. Kemal Tahir, on the other hand, approached the events from an alternative point of view unlike the novel and literary writers who adhered to this official history discourse. The author wanted to use the documents rather than a epic to reveal the facts like a historian. In this study, the opinions and thoughts about political events in the earlier Republican period (1923-1930) of Kemal Tahir, who had written many novels about the transition period from Ottoman to Republic, were examined. In this context, it was aimed to reveal how the important political events such as ideas, opinions and institutions that were inherited from Ottoman Empire to the Republic of Turkey, Progressive Republican Party, the İzmir Assassination and Liquidations and the establishment and closure of the Free Republican Party were reflected in his novels. 

Anahtar Kelimeler

Kemal Tahir, Ottoman, Republic

Kaynakça

• Andı, M. Fatih (2010), “Alternatif Tarih Yorumcusu Olarak Kemal Tahir: Yol Ayrımı Örneği”, Kemal Tahir 100 Yaşında, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Bozdağ, İsmet (1995), Kemal Tahir’in Sohbetleri, İstanbul: Emre Yayınları.
• Fedai, Özlem (2010), “Kemal Tahir ve Köy Romanı”, Kemal Tahir 100 Yaşında, Ankatra: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Işıksalan, Nilay (1990), Kemal Tahir’in Tarihi Romanları Üzerine Bir İnceleme, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
• Karakuş, Mehmet (2010), “Kemal Tahir Romanında İşgal İstanbul’u”, Kemal Tahir 100 Yaşında, Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Moran, Berna (2002), Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 2, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Sezer, Baykan (2003), “Kemal Tahir Üzerine İki Televizyon Konuşması”, Kemal Tahir’in 30. Ölüm Yıldönümü Anısına, İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Şan, Mustafa Kemal (2003), “Kemal Tahir ve Tarihsel Gerçekliğin İnşası”, Kemal Tahir’in 30. Ölüm Yıldönümü Anısına, İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
• Tahir, Kemal (1982), Yol Ayrımı, İstanbul: Can Yayınları.
• Tahir, Kemal (1992), Notlar 12/Çöküntü, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tahir, Kemal (1992, Notlar/Sosyalizm, Toplum ve Gerçek 13, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tahir, Kemal (1993), Notlar/Kitap Notları 14, İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Tahir, Kemal (2008), Büyük Mal, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, Kemal (2008), Hür Şehrin İnsanları, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, Kemal (2009), Bir Mülkiyet Kalesi, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, Kemal (2016a), Bozkırdaki Çekirdek, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, Kemal (2016b), Kurt Kanunu, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Tahir, Kemal (2016c), Yorgun Savaşçı, İstanbul: İthaki Yayınları.
• Yavuz, Nevzat (2000), Kemal Tahir’in Siyasal ve Toplumsal Görüşleri, Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Yılmaz, Alkan (2005), Kemal Tahir’in Romanlarında Şahıslar Kadrosu, Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi