The Evolution of Latin until the Appearance of the Romance Languages

Yıl 2022, Sayı: 25, 77 - 107, 23.03.2022

Marıa Jesus Horta Sanz

https://doi.org/10.30767/diledeara.990390

Öz

Latin is a language of Indo-European origin that eventually spread over many territories being the language of Rome. While in the eastern part of the Mediterranean it had to coexist with classical Greek, in the western part it became the hegemonic language. It was never a homogeneous language, but had numerous variations according to geography, social class, sex, education, profession or mother tongue of the people who spoke it. It also evolved over the centuries, until it led to medieval Latin, which, with some variants introduced in the Renaissance, is the Latin that is still studied in many educational centers. By the eleventh century Latin began a rapid decline and soon after disappeared definitively as a spoken language, although it continued to be used in certain written texts. From that medieval Latin emerged the Romance languages, first only as spoken variants and, later, as languages proper. Knowing Latin, knowing how it evolved, why and in what way it evolved, helps us to better understand the linguistic mechanisms of the Romance languages.

Anahtar Kelimeler

Latin, types, variants, evolution, Romance languages

Romen dillerinin ortaya çıkmasına kadar Latincenin geçirdiği evrim

Öz

Latince, Roma’da kullanılan bir dil haline gelmesiyle birlikte pek çok bölgeye yayılmış Hint-Avrupa kökenli bir dildir. Doğudaki bölgelerde zorunlu olarak Koine Grekçesiyle bir arada varlığını sürdürürken, batıdaki bölgelerde hegemonyaya dayalı bir dile dönüşmüştür. Ancak Latince hiçbir zaman homojen bir dil olmamış, coğrafi bölgelere, toplumsal sınıflara, bu dili konuşan insanların cinsiyetine, eğitim düzeyine, mesleklerine ya da anadillerine göre pek çok varyantlara sahip olmuştur. Ayrıca Orta Çağ Latincesine erişene kadar yüzyıllar boyunca evrim geçirmiştir ve Rönesans’la birlikte bazı değişikliklere uğrayan bu dil günümüzde hâlâ pek çok eğitim kurumunda öğrenilmektedir. Ancak XI. yüzyıla doğru hızlı bir çöküş dönemine giren Latince, kısa bir süre sonra da, belli bazı yazılı metinlerde kullanılmaya devam etmesine rağmen, konuşma dili olarak kesin bir şekilde ortadan kalkmıştır. Günümüzdeki Roman dilleri, önceleri yalnızca Latince konuşma dilinin varyantları olarak, daha sonra da başlı başına birer dil olarak, Orta Çağ Latincesinden türemişlerdir. Latinceyi öğrenmek, bu dilin nasıl, neden ve ne şekilde bir evrim geçirdiğini bilmek, Roman dillerinin dilbilim açısından işleyişini daha iyi anlamamıza yardımcı olur.

Anahtar Kelimeler

Latince, türler, varyantlar, evrim, Romen dilleri

Kaynakça

• Alatorre, Antonio (1979), Los 1.001 años de la Lengua Española, México DF: El Colegio de México, 2. bs., 1998ç
• Brea, Mercedes (2007), “Las lenguas románicas en la Edad Media”, hzl. J. E. Gargallo Gil y Mª R. Bastardas, Manual de Lingüística Románica, 5. cilt, Barcelona: Editorial Ariel, s. 121-145.
• Curtius, Ernst Robert (1948), Literatura europea y Edad Media latina, II. cilt, çev. Margit Frenk ve Antonio Alatorre, México: Fondo de Cultura Económica, 1999.
• Fradejas Rueda, José Manuel (2010), Las lenguas románicas, Madrid: Arco Libros, 2. bs., 2016.
• Herman, József (1975), El latín vulgar, çev. Mª del Carmen Arias Abellán, Barcelona: Editorial Ariel, 1997.
• Lojendio Quintero, Mª Pilar (1995), “Observaciones acerca del «sermo vulgaris»”, Revista Canaria de Filología, Cultura y Humanidades Clásicas, 7, s. 281-288.
• López García, Ángel (2000), Cómo surgió el español. Introducción a la sintaxis histórica del español antiguo, Madrid: Editorial Gredos.
• Marcos Marín, Francisco (1984), “Latín tardío y romance temprano”, Revista de Filología Española, cilt LXIV, sayı 1-2, s. 129-145.
• Mondéjar Campián, José (2000), “Lengua y cultura medieval españolas”, hzl. Inés Carrasco, El español y sus variedades, Málaga: Ayuntamiento de Málaga, Área de Cultura, s. 15-52.
• Rodríguez Adrados, Francisco (2008), Historia de las Lenguas de Europa, Madrid: Editorial Gredos.
• Vallejo, Irene (2019), El infinito en un junco: La invención de los libros en el mundo antiguo, Madrid: Siruela-Biblioteca de Ensayo.
• Viñes, Hortensia (1987), “Primer testimonio escrito del vascuence navarro: El manuscrito Emilianense 60”, Fontes Linguae Vasconum, XIX, s. 41-52.
• Wright, Robert (1988), “Latín tardío y romance temprano (1982-88)”, Revista de Filología Española, cilt LXVIII, sayı 3-4, s. 257-269.