Madame Bovary’nin Türk Edebiyatına Yansımalarından Biri: Bugünün Saraylısı’ndaki Ayşen

Yıl 2023, Sayı: 28, 428 - 447, 25.10.2023

Ferudun Ay

https://doi.org/10.30767/diledeara.1337504

Öz

Gustave Flaubert’in Madame Bovary adlı romanı hem anlatım tekniği hem de baş- kişinin özellikleri bakımından Realizm’in öncü eserlerindendir. Romanın başkişisi Emma Bovary hem romanın kaleme alındığı yıllarda hem de sonraki dönemlerde, kadının konumu ve toplumsal davranış değerlerinin dışına çıkış bakımından çok tartışılmış bir tiptir. Emma tipinin Türk romanında Aşk-ı Memnu’dan itibaren izlerini görmek mümkündür. Refik Halit Karay’ın Bugünün Saraylısı romanındaki Ayşen’in mutsuzluğu, hayal kırıklıkları, yetişme tarzı ile yaşadığı hayat arasındaki farklılıklar bakımından Emma Bovary ile benzerlikler gösterir. İki kahramanının hayalleri, lüks hayat ve barındırdıkları gösterişli yaşama tarzı ba- kımından birbirine yakındır. Emma Bovary’nin Paris hayranlığına karşın Ayşen’in İstanbul Beyoğlu’na özlemi bulunmaktadır. Her iki romanın başkişileri aşk karşısındaki tavırları, yetişme tarzları, hayata karşı tutumları ve sonradan elde ettikleri yaşantıları arasında ben- zerlikleri ile ilgi çekicidir. Başka yönlerden de pek çok ortak noktaları olan bu romanlar ikili bir okumaya uygundur. Bu makalede Emma ile Ayşen arasındaki benzerlik ve farklılıklar ile bunların nedenleri üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Edebiyatı, Türk Romanı, Refik Halit Karay, Gustave Flaubert, Bugünün Saraylısı, Madame Bovary, Ayşen, Emma

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2005). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş (7. b.). Ankara: Akçağ.
• Asal, R. R. (2017, Ekim 18). Düşlerindeki İnsanları Kendine Daha Yakın Hisseden Bir Roman Kahramanı: Emma Bovary. 2023 tarihinde Oggito: https://oggito.com/icerikler/duslerindeki-Insanlari-kendine-daha-yakin-hisseden-bir-roman-kahramani-emma-bovary/45888 adresinden alındı
• Atay, O. (2021). Oğuz Atay Bütün Eserleri 6 Günlük (28. b.). İstanbul: İletişim.
• Bingöl, N. (1944). Yakup Kadri’nin Beş Romanında Fransız Realist ve Naturalistlerinin Tesirleri. Türk Tarih Kurumu Basımevi, III(1), s. 9-2.
• Çelik, M. (2013, 12 18). Farklı Yaşama Tarzlarının Bovarizmde Buluşturduğu İki Roman Kahramanı Ankara'daki Selma ile Bugünün Saraylısı'ndaki Ayşen. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi(2), s. 77-84.
• Çelik, Y. (2019). 1920 – 1960 Türk Romanı. Türk Edebiyatı Tarihi (3. b., Cilt IV, s. 246-326). içinde İzmir: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çetişli, İ. (1999). Batı Edebiyatında Edebi Akımlar (3. b.). Isparta: Kardelen Kitabevi.
• Çıkla, S. (2002, Mayıs/Haziran/Temmuz). Romanda Kurmaca ve Gerçeklik. Hece Aylık Edebiyat Dergisi(65,66,67), s. 111-129.
• Deren, S. (2022). Kültürel Batılılaşma. T. Bora, & M. Gültekingil (Dü) içinde, Modernleşme Türkiye'de Siyasi Düşünce Cilt 3 "Modernleşme ve Batıcılık" (9. b., Cilt III, s. 382-388). İstnabul: İletişim Yayınları.
• Flaubert, G. (2013). Madam Bovary Taşra Töreleri (1. b.). (S. Tiyakioğlu, & E. Serdan, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Flubert, G. (1941). Madame Bovary (1. b.). (N. Ataç, & S. E. Siyavuşgil, Çev.) İstanbul: İş Bankası Yayınları.
• Giddens, A. (2021). Modernliğin Sonuçları (10. b.). (E. Kuşdil, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Kaba, F. (2013). Madame Bovary'deki Burjuva Karakterler Üzerine Bir İnceleme. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (15), s. 59-66.
• Karay, R. H. (2014). Bugünün Saraylısı. İstanbul: İnkilap Yayınları. 2014 tarihinde alındı
• Moran, B. (2008). Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış 1 (20. b., Cilt I). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nabokov, V. (2020). Edebiyat Dersleri (5. b.). (A. L. Batur, & F. Özgüven , Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Noyan, S. (2016). Madam Bovary ve Araba Sevdası Romanlarında Romantik Edebiyatın Eleştirisi. İdil Dergisi, V(7), s. 1849-1970. Yetkin, S. K. (1941). Edebi Meslekler Tarihi (1. b.). Ankara: İdeal Matbaa. Ocak 2019 tarihinde alındı