How can Turkish Folk Culture be Transferred to the Next Generation in Modern Cities?

Yıl 2025, Sayı: 31, 261 - 274

Mahmut Delen

Öz

Folk culture has survived to the present day with the transfer of thousands of years of human accumulation from generation to generation. As a result of man's interaction with nature, the environment and other communities, the future of this culture, which has been updated by taking on a different form in each age with the folk products produced in many areas in a way that preaches solidarity, goodness and righteousness, has become debatable in modern cities. Folk culture, which in its purest form is most alive in rural areas, suffered a major break with the uncontrolled migration from the village to the city after the industrial revolution. Following this process, new waves of migration, the effects of globalisation, the spread of the nuclear family model and the rapid development of technology have replaced social vitality in rural areas with mechanisation, and the cities have failed to produce the expected measures of civilisation due to the negative effects of unplanned urbanisation. Nations with a strong folk culture have been the communities most affected by the loss of vibrant social life in rural areas and the difficulties in transmitting folk culture to cities. The research discussed the transfer of the folk culture produced by the Turkish nation, which plays an important role in the world civilisation scene with its deep-rooted folk cultural history, to modern cities. With the literature review in the context of the effect of places on culture and people, tradition, modern and traditional city concepts, the current situation is revealed and various suggestions are made for the survival of Turkish folk culture in the future. Suggestions are made by focusing on the Turkish education system and public institutions.

Anahtar Kelimeler

Folklore, Turkish Folk Culture, City, Cultural Sustainability, Cultural Transfer.

Türk Halk Kültürü Modern Şehirlerde Gelecek Nesle Nasıl Aktarılabilir?

Öz

Halk kültürü, insanlığın binlerce yıllık birikimini nesilden nesile aktarması ile günümüze kadar ulaşmıştır. Halkın tabiat, çevre ve diğer topluluklarla etkileşimi neticesinde dayanışmayı, iyiliği ve doğruluğu öğütler şekilde pek çok alanda ürettiği halk verimleri ile her çağda farklı bir biçime bürünerek güncellenen kültürünün geleceği, modern şehirlerde tartışılır hale gelmiştir. En saf hali kırsal kesimlerde canlı biçimde yaşanan halk kültürü, sanayi devriminin ardından köyden kente yapılan kontrolsüz göçlerle beraber büyük bir kırılmaya uğramıştır. Bu sürecin ardından ise yeni göç dalgaları, küreselleşmenin etkileri, çekirdek aile modelinin yaygınlaşması, teknolojinin hızla gelişmesi ile kırsal kesimlerdeki toplumsal canlılık, yerini makineleşmeye terk etmiş; şehirler de plansız kentleşmenin olumsuz etkileri sebebiyle beklenen medeniyet ölçülerini ortaya koyamamıştır. Halk kültürü güçlü olan milletler, kırsaldaki canlı sosyal hayatın kaybolması, şehirlerde ise halk kültürünün aktarımı hususunda oluşan zorluklardan en çok etkilenen toplulukları oluşturmuştur. Araştırmada köklü halk kültürü geçmişi ile dünya medeniyet sahnesinde önemli bir rolü olan Türk milletinin ürettiği halk kültürünün modern şehirlerdeki aktarımı tartışılmıştır. Mekânların kültüre ve insana etkisi, gelenek, modern ve geleneksel şehir kavramları bağlamında yapılan literatür taraması ile mevcut durum ortaya konarak gelecekte Türk halk kültürünün canlı kalabilmesi için çeşitli öneriler sunulmuştur. Öneriler, Türk eğitim sistemi ve kamu kurumları merkeze alınarak ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Halkbilimi, Türk Halk Kültürü, Şehir, Kültürel Sürdürülebilirlik, Kültür Aktarımı.

Kaynakça

• Açıkgöz, Ö. (2011). Şehir, Şehir Toplumu ve Şehir Sosyolojisi. Istanbul Journal of Sociological Studies, (35), 57-83.
• Bilgi, M. G. (2013). Türkiye’nin sakin şehirlerinde permakültürel koruma, planlama, yönetim ve eğitim pratikleri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (29), 45-59.
• Canatan, K. (2020). Geleneksel ve modern ailelerde çocuk yetiştirme tutumları. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 151-165.
• Çalık, T. ve Sezgin, F. (2005). Küreselleşme, Bilgi Toplumu ve Eğitim. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(1), 55-66.
• Çelik, C. (2010). Şehrin Zamanından Zamanın Şehrine-Şehir Kültürünü Tanımlayıcı Bir Kod Olarak Zaman ve Zamansallık. Muhafazakâr Düşünce Dergisi, 6(23), 29-39.
• Çınar, İ. (2009). Küreselleşme Eğitim ve Gelecek. Kuramsal Eğitim Bilim, 2 (1), 14-30
• Dağlı, A. (2007). Küreselleşme Karşısında Türk Eğitim Sistemi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (9), 1-13.
• Ebrahim, A. I. C. (2020). Hint Okyanusu'nun Geleneksel Ticaret Yolu: Hint Ticaret Yolu Hakkında Çalışma. Akademik Platform İslami Araştırmalar Dergisi, 4(3), 304-314.
• Göregenli, M., ve Karakuş, P. (2014). Göç Araştırmalarında Mekân Boyutu: Kültürel ve Mekânsal Bütünleşme. Türk Psikoloji Yazıları, 17(34), 101-115.
• İstanbullu, S. (2014). Kültür Ve Müzik Eğitimi Ögesi Olan Türkülerde Kadın Temasının Analizi (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi/ Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kalaycı, İ., ve Özkul, M. (2017). Geleneksel Kalabilsem Modern Olabilsem: Modernleşme Sürecinde Yaşlılık Deneyimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 90-110.
• Karaarslan, E. (2005), Kamu Kesimi Eğitim Harcamalarının Analizi. Maliye Dergisi, (149), 40.
• Karaman, K. (2010). Küreselleşme ve Eğitim. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(3), 131-144.
• Kaya, D. (2020). Türk Dünyası Ansiklopedik Türk Halk Edebiyatı Kavramları ve Terimleri Sözlüğü. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Kayserili, A. (2010). Carl Ortwin Sauer ve kültürel coğrafya. Doğu coğrafya dergisi, 15(24), 177-190.
• Kocak, B., ve Hüseyin, C. A. N. (2018). Kültürel Mirasın Korunmasında Belediye Birliklerinin Rolü: Koca Yusuf Projesi Örneği. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 148-164.
• Kolukırık, S. (2010). Mekân, Kültür ve Kimlik: Isparta Tahtacılarında Mekânın Sosyal Anlamı. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 2(2), 87-100.
• Korkmaz, F. (2017). Küreselleşmenin Eğitim Programlarına Etkileri. Küreselleşen Dünyada Eğitim (1. Baskı) İçinde. Ankara: Pegem Akademi.
• Kutlu, M. M. (2009). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunmasında Eğitime Yönelik İlk Adım: Halk Kültürü Dersi. Milli Folklor, 21(82).
• Nalçacıoğlu, E. (2022). Ankara'daki İlk Alışveriş Merkezi (Avm) Örneklerinin Kültür Mirası Bağlamında İncelenmesi: Atakule Ve Karum. Yüksek Lisans Tezi. Çankaya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Oğuz, Ö. (2007). Folklor ve Kültürel Mekân. Millî Folklor, 19(76), 30-32.
• Özgür, B. (2006). Küreselleşme ve Eğitim Reformları. Kıbrıs Yazıları, Cilt 2.
• Pamuk, B. (2018). XIX. Yüzyılda Geleneksel Şehir Dokusundan Modern Şehir Dokusuna Geçişte Ayntâb Şehri (Fiziki ve Demografik Yapı). Gaziantep: GNC Ofset.
• Sayılan, F. (2007). Küreselleşme ve Eğitimdeki Değişim. Küreselleşme ve Eğitim(1. Baskı) içinde (59-82). Ankara: Dipnot yayınları.
• Soydan, T. (2007). Küreselleşme Sürecinin Eğitim Alanına Etkileri. Küreselleşme ve Eğitim (1. Baskı) içinde (181-212). Ankara: Dipnot yayınları.
• Şentürk, Ü. (2012). Tüketim Toplumu Bağlamında Boş Zamanların Kurumsallaştırdığı Bir Mekân: Alışveriş Merkezleri (AVM). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 63-77.
• Öztaş, C., ve Zengin, E. (2008). Yerel Yönetimler ve Kültür Hizmetleri. In Journal of Social Policy Conferences (No. 54, pp. 155-180). Istanbul University.
• TDK. (1988). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Turgut, H. (1990). Kültür-Davranış-Mekan Etkileşiminin Saptanmasında Kullanılabilecek Bir Yöntem. İstanbul Teknik Üniversitesi/ Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
• Uğur, H. (2013). Geleneksel Şehir Dokularında Camilerin Morfolojik Analizi; Gaziantep Örneği. Artium, 1(1), 27-32.
• Uslu Çetin, O. (2015). Küreselleşmenin Eğitimin Farklı Boyutları Üzerindeki Etkileri. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 75-93.
• Yıldız, N. (2008). Neo Liberal Küreselleşme ve Eğitim. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 18-19.