Semavat Hakkındaki Ayetlere Bilimsel Yaklaşımlar

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 20 - 37, 28.12.2018

Ahmet Ağralı

Öz

ÖZ: Bilimsel/ci Tefsir yaklaşımı özellikle son iki asırdır batının bilim ve
teknolojide ilerleyip İslam dünyasının daha geride kalışı bazı çevrelerce dine
ve İslam’a dayandırıldıktan sonra bu yaklaşım ön plana çıkmıştır. Bilimsel
araştırmalarla ortaya konan birçok konunun Kur'ân-ı Kerîm’de doğrudan ya da
dolaylı olarak ifade edildiği, bu tür bilimsel araştırmalarla Kur'ân-ı Kerîm’in
daha iyi ve daha doğru anlaşıldığı savunulmuş ve çok geniş bir konu yelpazesinde
ansiklopedik bilgilerle tefsir amaçlı olarak ciltler dolusu tefsirler yazılmıştır.

Bu
çalışmada bilimsel verilerin tefsirde kullanım sürecine kısaca değinildikten
sonra son dönemde Semâvât hakkındaki ayetlere yapılan bazı yorumlara
değinilecek ve bunlar Dil, Bağlam ve Sahabe-Tabiun yorumları ışığında kritiğe
tabi tutulacaktır. Sahabe –Tabiûn yorumlarında Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr
et-Taberî’nin (ö. 310/923) Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli âyi’l-Kur’ân” isimli
eseri esas alınacaktır.

Bununla
bir taraftan kullanılan bilimsel verilerin tefsir için uygunluğu ele alınacak
diğer taraftan da Bilimsel tefsirde uyulması gereken kurallardan dil uygunluğu,
bağlam uygunluğu gibi hususlara ne kadar riayet edildiği ortaya konmaya
çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

TEFSİR, BİLİMSEL TEFSİR, BİLİMSEL İCAZ, semavat

Kaynakça

• Abbas, Fazl Hasen. Muhâzarât fî ulûmi’l-Kur’ân. Amman: Daru’n-Nefais, 2007. ‎
• Abdullah, Muhammed Ferid. Min Vücûhi’l-i‘caz fi’l-Kur’âni’l-Kerim. Beyrut: Daru’l-Mevasim, ‎‎2006.‎
• Abdussamed, Muhammed Kamil. el-İ‘cazü’l-i‘lmî fi’l-İslam el-Kur'âni’l-Kerîm. Beyrut: y.y., 1990.‎
• Adnan, Şerif. Min ulûmi’l-arzi’l-Kur’âniyye. Beyrut: Daru’l-İlm li’l-Melayîn, 1993. ‎
• Ak, Halid Abdurrahman. Usûlü’t-Tefsîr ve kavâiduh. Beyrut: Daru’n-Nefaisi, 1986. ‎
• Ammar, Ahmed Seyyid Muhammed. Nazariyyetu’l-i‘cazi’l-Kur’ân ve eseruha fi’n-nakdil’l-‎arabiyyeti’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-Fikri’l-Muasır, 1998. ‎
• Arcun, Muhammed Sadık İbrahim. el-Kur’ânu’l-Azim Hidayetuhu ve İ‘cazuhu fî akvali’l-mufessirîn. ‎‎2. Baskı. Dımeşk: Daru’l-Kalem, 1989. ‎
• Ateş, Süleyman. Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Yorumu. İstanbul: Yeni Ufuklar Neşriyat, 1988.‎
• Babuna, Cevat. Bilimden İmana 2. İstanbul: Bab-ı Âli Kültür Yayınları, 2002. ‎
• Bakar, Osman. İslam Bilim Tarihi ve Felsefesi. İstanbul: İnsan Yayınları, 2014.‎
• Bayraklı, Bayraktar. Yeni Bir Anlayışın Işığında Kur’ân Tefsiri. İstanbul: Bayraklı yayınları, 2004.‎
• Bucaille, Maurice. Müsbet İlim Işığında Tevrat, İnciller ve Kur’ân. trc. M. Ali Sönmez. Ankara, DİB ‎yayınları, 2001. ‎
• Cevherî, Ebû Nasr İsmâîl b. Hammâd. es-Sıhah. Beyrut: Daru’l-Marife, 2012. ‎Cevherî, Tantâvi. Cevahiru’l-Kur’ân, Mısır: y.y., h 1350.‎
• Çelebi, Hind. Farklı Yaklaşımlar ve Örnekler Işığında Kur’ân-ı Kerim’in Bilimsel Tefsiri. trc. ‎Muammer Erbaş. İzmir: y.y., 2008.‎
• Çelik, Ömer. Kur’ân’dan Teknolojik Yansımalar. İstanbul: Akademi Yayınları, 2009. ‎
• Ferâhîdî, Ebû Abdirrahmân el-Halîl b. Ahmed. “Arace” Kitabu’l-Ayn. thk. Mehdi el-Mahzumi ‎İbrahim es-Sâmerrâî. 1: 221-222. Beyrut: Mektebetu Hilal, 1988.‎
• Fîrûzâbâdî, Ebü’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kūb. el-Kamusu’l-Muhît. haz. Halil Memun ‎Şeyha. 5. Baskı. 1: 853. Beyrut: Daru’l-Marife, 2011.‎
• Gezer, Süleyman. Kur’an’ın Bilimsel Yorumu Bir Zihniyet Tahlili. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, ‎‎2009.‎
• Halidi, Salah Abdülfettah. el-Beyan fî i ‘cazi’l-Kur’ân. 5. Baskı. Amman: Daru Ammar, 2008. ‎
• Hac Ahmed, Yusuf. Mevsûatü’l-i‘cazi’l-i‘lmî fi’l-Kur’âni’l-Kerîm ve’s-Sünneti’l-Mutahhara. Şam: ‎Mektebetü İbn-i Hacer, 2003.‎
• Han, Abdu’l-Muid. el-Esatiru’l-Arabiyye. Kahire: Matbaatü’l-Hasene, 1937. ‎
• Hudur, Abdülhalim Abdurrahman. el-İnsan fi’l-kevn beyne’l-Kur’ân ve’l-i‘lm. Cidde: Alemü’l-‎Marife, 1983.‎
• Jansen, Johannes J. G. Kur’ân’a (Bilimsel, Filolojik, Pratik) Yaklaşımlar. trc. Halilrahman Açar. ‎Ankara: Fecr, 1999. ‎
• Kasım, Muhammed b. Abdirrahim. Kitab fî mesirati’l-i‘cazi’l-ilmiy fi’l-Kur’ân. Amman: y.y., 2000.‎
• Kazvînî, Ahmed b. Faris b. Zekeriya. Mu’cemu mekayîsi’l-luğa, thk. Şihabuddin Abu Amr. 1: 767. ‎Beyrut: Daru’l-Fikr, 2011.‎
• Kırca, Celal. Kur’ân ve Fen Bilimleri. İstanbul: Marifet Yayınları, 2005.‎
• Kocabaş, Şakir. Kur’ân’da Yaratılış Uzayların ve Maddenin Yaratılışı. İstanbul: Pınar yayınları, 2003. ‎
• Konaklı, Numan. “İ‘cazu’l-Kur’ân Düşüncesinin Temelleri: Cahız Örneği”. Marife Dergisi 9/1 ‎‎(2009): 185-209. ‎
• Maraşlı, Yusuf. Ulûmu’l-Kur’âni’l-Kerîm. Beyrut: Daru’l-Marife, 2010. ‎
• Mardini, Abdülkerim. Mevsûatu’l-i‘cazi’l-i‘lmî. Dımeşk: Daru’l-Mahabbe, 2007. ‎
• Musallih, Abdullah Abdülaziz ve Savi, Abdü’l-Cevad. el-İ‘cazü’l-i‘lmî fi’l-Kur’ân ve’s-Sünne ‎‎(Dirase Cami‘iyye). Cidde: y.y., 2008.‎
• Müslim, Mustafa. Mebahis fî i‘cazi’l-Kur’ân. Cidde: Daru’l-Menara, 1988. ‎
• Nablusî, Muhammed Râtıb. Mevsûatu’l-i‘cazi’l-i‘lmî (Âyâtullah fi’l-Âfâk). Dımeşk: y.y., 2010.‎
• Neccar, Zağlül Rağıb Muhammed. Medhal ilâ dirâsâti’l-i‘cazi’l-i‘lmî fi’l-Kur’ân ve’s-sünne. Beyrut: ‎Daru’l-Marife, 2009. ‎
• Neccar, Zağlül Rağıb Muhammed. Tefsiru’l-âyâti’l-kevniyye fi’l-Kur’âni’l-Kerim, Kahire: ‎Mektebetü’ş-Şurûg ed-Devliyye, 2007. ‎
• Nevfel, Abdürrezzak. Allah ve Modern İlim. trc. Akif Nuri. İstanbul: Hikmet yayınları, 1997. ‎
• Nurbaki, Haluk. Kur’ân Mucizeleri. İstanbul: Damla Yayınları, 1985. ‎
• Nurbaki, Haluk. Kur'ân-ı Kerîm’den Ayetler ve İlmî Gerçekler. Ankara: TDV yayınları, 1996. ‎
• Özemre, Ahmet Yüksel. “İslamiyette İlim”. Bilgi, Bilim ve İslam I-II. Haz. Ahmet Tabakoğlu, Sadık ‎Çelenk. 2. Baskı. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2005.‎
• Öztürk, Mustafa. Kur’ân Dili ve Retoriği. 3. Baskı. Ankara: Ankara Okulu, 2010. ‎
• Öztürk, Mustafa. Kur’an, Tefsir ve Usûl Üzerine Problemler Tespitler Teklifler. Ankara: Ankara ‎Okulu Yayınları, 2011.‎
• Râzî, Ebu Abdillâh Fahrüddîn Muhammed b. Ömer. Mefatîhu’l-Gayb. 3. Baskı. Beyrut: Daru ‎İhyai’t-Turasi’l-Arabi, h1420. ‎
• Sa‘dî, Davud Selman. Esraru’l-Kevn fi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru’l-Harfi’l-Arabî, 1999.‎
• Sallâbî, Ali Muhammed. el-Mu‘cizetu’l-halide, el-İ‘cazu’l-i‘lmî fi’l-Kur’ân. Beyrut: Daru İbn-i Kesir, ‎‎2013. ‎
• Savfi, Mahir Ahmed. Mevsûatu’l-Kevniyyeti’l-Kübra. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, 2008.‎
• Sülün, Murat. “Şi‘râ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 39: 180-181. İstanbul: TDV ‎Yayınları, 2010. ‎
• Şa‘râvî, Muhammed Mütevelli. Mu‘cizetu’l-Kur’ân. b.y.: y.y., ts.‎
• Şâtıbî, İbrahim b. Musa. el-Muvafakât. thk. Ebu Ubeyde Meşhur b. Hasan. Beyrut: Daru İbn-i ‎Affan, 1997.‎
• Şerif, Muhammed Musa. İ‘cazu’l-Kur’âni’l-Kerîm Beyne’l-İmam es-Suyûtî ve’l-ulama’. Cidde: Daru’l-‎Endelus el Hadra, 2002.‎
• Şimşek, M. Sait. “Asr-ı Saadette Kur’ân’ın Anlaşılması”. Bütün Yönleriyle Asr-ı Saadette İslam. ed. ‎Vecdi Akyüz. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2007.‎
• Taberi, Muhammed b. Cerîr. Camiu’l-beyân an tefsiri âyi’l-Kur’ân. thk. Ahmet Abdürrazık el-Bekri ‎ve Diğerleri. Kahire: Daru’s-Selam, 2009.‎
• Taslaman, Caner. Big-Bang ve Tanrı. İstanbul: İstanbul Yayınları, 2003.‎
• Tayyar, Müsaid b. Süleyman. “Tashihu tarikati Mualeceti tefsiri’s-selef fî buhûsi’l-i‘cazi’l-il‘mî” ‎Buhûs muhkeme fî ulûmi’l-Kur’ân ve usûlit-tefsîr. Riyad: Merkezu’t-tefsir li’d-dirâsâti’l-Kur’âniyye, ‎‎2015.‎
• Yahya, Harun. Kur’ân Mucizeleri. 10. Baskı. İstanbul: Vural Yayınları, 2010.‎
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. Ankara: Akçağ yayınları, 1995.‎
• Yemani, Bahauddin el-Hüseyni. el-Kevn fi’l-Kur’âni’l-Kerim. Beyrut: Daru’n-Nefais, 2008.‎
• Yeniçeri, Celal. Uzay ve Varlık Ayetleri Tefsiri İslam Açısından Kainat ve İmkanları. İstanbul: Erkam ‎Yayınları, 2006. ‎
• Zehebi, Muhammed Hüseyin. et-Tefsîr ve’l-Müfessirûn. Beyrut: Daru’l-Erkam, ts.‎
• Zemahşerî, Ebü’l-Kasım Mahmûd b. Ömer. Tefsiru’l-Keşşaf. Beyrut: Daru’l-Marife, 2009.‎
• Zindani, Abdülmecid. Kur’ân’da İlmî Mucizeler. trc. Resül Tosun. İstanbul: Kayıhan yayınları, ‎‎1995.‎